พรุ่งนี้ มติชนก้าวสู่ปีที่ 48
นับแต่วางแผงฉบับปฐมฤกษ์ในชื่อ ‘เข็มทิศ
มติชน’ เมื่อวันที่ 9 มกราคม 2521
ก่อนใช้ชื่อ ‘มติชนรายวัน’ ครั้งแรกในฉบับวันที่ 15 กุมภาพันธ์ปีเดียวกัน
ในประวัติศาสตร์อันยาวนานเกือบครึ่งศตวรรษ ไม่เพียงนักหนังสือพิมพ์ นักเขียน นักวิชาการ และหลากหลายผู้คนจากทุกวงการที่โลดแล่นบนหน้ากระดาษของ ‘มติชนรายวัน’ สู่ ‘มติชนออนไลน์’ ที่ยืนหยัดคงอยู่ควบคู่กันในวันนี้
หากแต่ยังมี นักเขียนการ์ตูนการเมือง นามว่า ‘อรุณ วัชระสวัสดิ์’ เป็นอีกบุคคลสำคัญบนไทม์ไลน์ประวัติศาสตร์การพิมพ์ไทย
รับมอบโล่ ‘มติชนเกียรติยศ’ เป็นคนแรก จากมือ ขรรค์ชัย บุนปาน ประธานบริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) ในงานมอบรางวัล ‘มติชนอวอร์ด 2024’ เมื่อวันที่ 16 ธันวาคมที่ผ่านมา ท่ามกลางบรรยากาศอบอุ่น รายล้อมด้วยเพื่อนพี่น้องในวงการทุกเจเนอเรชั่น โดยเฉพาะยุคร่วมบุกเบิก ‘มติชน’ ที่มีจุดเริ่มต้นจาก ‘ประชาชาติ’
อรุณ คือ หนึ่งในแกนนำทีม ‘ศิลปกรรม’ ดังที่ ‘สุจิตต์ วงษ์เทศ’ บรรณาธิการคนแรกของประชาชาติรายวัน
เผยข้อมูลไว้ในหนังสือ ‘สยามพิมพการ ประวัติศาสตร์การพิมพ์ในประเทศไทย’ ตอนหนึ่งว่า
“..อรุณ วัชระสวัสดิ์ และ นิยม ศิริรัตน์ อาร์ติสต์จากละแวกหน้าพระลาน จะเป็นผู้กำหนดเส้นสายและภาพประกอบการ์ตูน ตัวหัวคอลัมน์ต่างๆ ให้เรียบร้อยภายใน 5 วินาที จากนั้น หน้าแต่ละหน้าของหนังสือพิมพ์ประชาชาติจะแนบท้ายรถเครื่องตรงไปยังโรงพิมพ์…”
ไม่เพียงเท่านั้น แมสคอตคุ้นตาแฟนๆ ประชาชาติและมติชน อย่างการ์ตูน ‘หนูจุก’ ก็มาจากฝีไม้ลายมือของอรุณ ดังที่เจ้าตัวเล่าไว้ในวันรับมอบรางวัลมติชนเกียรติยศ
ความว่า
“มีอยู่วันหนึ่งผมอยากเป็นนักเขียนการ์ตูนการเมือง เลยเขียนเป็นตัวอย่างขึ้นมาชิ้นหนึ่ง เป็นการ์ตูนชื่อ ‘ม้าหิน–จอมปลวก’ ซึ่งต่อมาตัวการ์ตูนที่เป็น หัวจุก ก็ได้มาเป็นแมสคอตของประชาชาติและมติชน”
นับแต่เริ่มเขียนการ์ตูนการเมืองครั้งแรก เมื่อ 52 ปีที่แล้ว ขณะยังเป็นนักศึกษาคณะจิตรกรรม ประติมากรรมและภาพพิมพ์ มหาวิทยาลัยศิลปากร วัย 25 ปี กระทั่งประกอบสัมมาอาชีพเป็น ‘การ์ตูนนิสต์’ อย่างเต็มตัว ก่อนกลายเป็นตำนานแห่งวงการการ์ตูนการเมืองไทย
อรุณ ฝากผลงานไว้มากมายในเครือมติชน ทั้งมติชนรายวัน และมติชนสุดสัปดาห์
รวบรวมตีพิมพ์เป็นเล่มมาแล้ว ใน ‘อรุณตวัดการเมือง’ เมื่อ พ.ศ.2555 ปรากฏข้อความในคำนำโดย สำนักพิมพ์มติชน ถึงการ ‘ล้อเลียน–เสียดสี–ประชดประชัน–อารมณ์ขัน–คมกริบ’ ที่อยู่ในลายเส้น ด้วยความคิดเฉียบขาด วิพากษ์การทำงานของรัฐและนักการเมืองอย่างแสบสันต์ การ์ตูนอรุณ จึงเป็นคอลัมน์สำคัญที่มี ‘แฟนประจำ’ ติดตามจับจ้องทุกเมื่อเชื่อวันบนแผงหนังสือ
9 มกราคม 2568 การ์ตูนอรุณ จะปรากฏบนแบ๊กดร็อปงานวันเกิด มติชน สู่ปีที่ 48
ปราปต์ บุนปาน กรรมการผู้จัดการ บริษัท มติชน จำกัด (มหาชน) เอ่ยตอนหนึ่งในงานมติชนอวอร์ด 2024 ว่า สิ่งที่ปรากฏชัดเจนตลอดหลายปีที่ผ่านมา คือ การ์ตูนของอรุณสร้างสรรค์ จุดประกาย แล้วก็เป็นบ่อเกิดในการส่งมอบความใฝ่ฝันอันดีงามให้กับคนไทยที่เชื่อมั่นในระบอบประชาธิปไตยด้วย การ์ตูนของอรุณช่วยฉายให้เห็นเค้าโครงบางอย่างว่าอะไรคือภาพที่สังคมควรปรารถนาของระบบสังคมเมืองที่ดี พูดอีกอย่างคืออรุณพยายามออกแบบโครงสร้างการเมืองไทย ที่พึงปรารถนาผ่านผลงานของเขา ซึ่งอรุณทำหน้าที่เช่นนี้ได้ดีกว่ารัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันเสียอีก
รวมถึงประโยคสำคัญที่ว่า
“ในความรู้สึกนึกคิดของใครหลายคนที่มารวมกันในที่นี้ อรุณ วัชระสวัสดิ์ เป็นศิลปินแห่งชาติไปแล้วเรียบร้อย”
พรรณราย เรือนอินทร์
