คอลัมน์ ประสานักดูนก : เมษาหารัก

เดือนเมษายน เป็นเดือนแห่งการเดินทางกลับบ้านของนกอพยพ จากสภาพอากาศร้อนในบ้านเรา ที่ตั้งอยู่ในเขตร้อนใกล้เส้นศูนย์สูตร นกอพยพจะต้องเดินทางขึ้นเหนือไปเขตอบอุ่นที่เป็นถิ่นอาศัยในฤดูผสมพันธุ์  เพื่อหาคู่ จับจองพื้นที่ไว้เป็นอาณาบริเวณยามต้องทำรังวางไข่ หาอาหารเลี้ยงตัวและลูกนกตัวน้อยๆ ในรัง ที่ต้องพึ่งพาพ่อและแม่นก อย่างน้อย 2-3 สัปดาห์ จนกว่าขนจะงอกเต็ม บินไปไหนมาไหนได้เอง

นกคอโกเมน Firethroat เป็นนกอพยพอีกชนิดที่นับเป็นนกเด่นภาคเหนือในขณะนี้เพราะปีนี้เป็นปีที่ 4 ที่นกเพศผู้ตัวเดิม ปรากฏตัวให้นักดูนกที่ยังไม่เคยเห็น ได้ชื่นชมความงามของขนสีส้มแดงดั่งเปลวเพลิง หรืออัญมณีสีโกเมน ตั้งแต่เดือนธันวาคมปีที่แล้ว แต่เจ้าโกเมนน้อยเพิ่งจะผลัดขนจากชุดขนนอกฤดูผสมพันธุ์ เป็นหนุ่มฟ้อหล่อเฟี้ยว สะท้านใจสาวก็หลังสงกรานต์นี่เอง ตั้งแต่เดือนมีนาคมจนถึงก่อนสงกรานต์ ที่คอของเจ้าโกเมนน้อย ยังมีขนหลอดของขนชุดใหม่ที่กำลังงอกขึ้นมาทดแทนขนชุดเก่าสีนวลที่สวมใส่มาตั้งแต่ต้นฤดูหนาว

สำหรับนกที่มีชุดขนต่างกันระหว่างฤดู และเฉพาะเพศผู้ที่มีสีสันสะท้านใจเช่นนี้ ชุดขนฤดูผสมพันธุทำหน้าที่ หมุดหมายสำคัญ ให้นกเพศเมียตัดสินใจง่ายขึ้นที่จะยอมตกล่องปล่องชิ้นกับนกเพศผู้สีสวยๆ ช่วยให้พันธุกรรมของนกเพศผู้ที่สุขภาพดี สภาพร่างกายพร้อมเป็นพ่อพันธุ์ตัวนี้ ถ่ายทอดสายเลือดของตัว ได้ไปต่ออีกรุ่น เป็นเรื่องดีทั้งในแง่ปัจเจกของนกคู่นี้และระดับประชากรที่ยีนของนกที่แข็งแรงโดดเด่น ได้รับการคัดเลือกให้มีโอกาสสืบสายวิวัฒนาการต่อไป และกระบวนการวิวัฒน์นี้ ถูกคัดเลือกด้วยนกเพศเมีย ที่สภาพไม่น่าดูน่าชมเท่านกเพศผู้แม้แต่น้อย

ถิ่นอาศัยของนกคอโกเมน อยู่ที่มณฑลเสฉวน ยูนนาน ประเทศจีน และทิเบต ซึ่งนักปักษีวิทยาประมาณการไว้ว่า นกคอโกเมนมีประชากรทั่วโลกไม่เกิน 15,000 ตัวเท่านั้น ดังนั้นจึงตกอยู่ในสถานภาพใกล้ถูกคุกคามจะสูญพันธุ์ หรือ near-threatened จึงไม่แปลกใจเลยว่ารายงานการพบนกคอโกเมนเพียงแค่ 1 ตัว ณ ที่แห่งใด ล้วนเป็นข่าวดีในแวดวงดูนก นอกจากที่ จ.เชียงราย ซึ่งพบนกคอโกเมน4 ปีติดต่อกันแล้ว นักดูนกจะต้องเดินทางขึ้นเทือกเขาหิมาลัย จึงมีโอกาสพบเห็นนกหายากชนิดนี้

ในบ้านเรา เจ้าโกเมนน้อยจะเดินทางกลับประเทศจีน ระหว่างวันที่ 21- 22 เมษายน หลังจากนั้นก็หายไปจากพื้นที่ แล้วพบอีกครั้งหนึ่งในเดือนธันวาคม

ปีนี้ แฟนนานุแฟนนกเทพระดับ 1 ใน 100 ตัวนี้ ต้องติดตามว่านาฬิกาชีวิตของเจ้าโกเมนน้อยตัวนี้จะเที่ยงตรงเช่นปีก่อนๆ หรือไม่นะครับ

ข้อมูล http://www.birdsofthailand.org/photo/3700

เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่