นกกระเต็นน้อยแถบอกดำ
ปีนี้ฝนมาก น้ำในลำธารกลางป่าก็มีน้ำมาก ป่าไม่แล้งน้ำ เมื่อมีน้ำมาก ปลาก็มากตาม “นกกินปลา” กินสัตว์บกที่อาศัยพื้นป่าชื้นแฉะก็มีปัจจัยเอื้อตามไปด้วย เห็นได้ชัดเจนที่ ป่าแก่งกระจาน พบนกกระเต็นป่าทำรังวางไข่ 3 ชนิด
ชนิดที่ 3 ซึ่งจะเขียนถึงในวันนื้ คือ นกกระเต็นน้อยแถบอกดำ Blue-banded Kingfisher ซึ่งในบรรดานกกระเต็นน้อย ขนาดเล็ก 3 ชนิด เจ้าแถบอกดำพบเห็นยากที่สุดแล้ว เคยมีรายงานพบที่ลำธารใกล้แคมป์บ้านกร่างมากกว่า 10 ปีก่อน ในขณะที่นกกระเต็นน้อยสามนิ้ว และนกกระเต็นน้อยหลังสีน้ำเงิน พบเห็นได้ง่าย และตัวเล็กกว่า
ในอดีต ใครอยากเห็นนกกระเต็นขนาดเล็ก ที่ตั้งชื่อตามนกเพศผู้ ด้วยแถบสีน้ำเงินคาดอก ตามชื่ออังกฤษ แต่ชื่อไทยไพล่ไปเรียกว่า แถบอกดำ! ด้วยเหตุใดไม่แจ้ง ต้องไปดูในภาคใต้ เพราะถิ่นกระจายพันธุ์ของนกกระเต็นแถบอกดำ เป็นนกประจำถิ่นในภาคตะวันตก จรดภาคใต้ อาศัยอยู่ตามลำธารในป่าดิบชื้นที่ราบต่ำ จับปลา และสัตว์น้ำอื่นๆ เช่น กุ้ง กินเป็นอาหารหลักแม้จะกินสัตว์บก อาทิ จิ้งเหลนบ้าง ต่างจากนกกระเต็นน้อยสามนิ้วที่ล่าสัตว์บกหลากหลายมากๆ
ชุดขนของนกเพศผู้และเพศเมียต่างกันอยู่บ้าง โดยนกเพศเมียจะไม่มีแถบอกสีน้ำเงินประด้วยปื้นสีดำ แต่จะเป็นขนสีน้ำตาลตลอดแนวอกและท้อง ที่สำคัญปากล่างมีสีแดงต่างจากนกเพศผู้ที่ปากสีดำสนิท เหมือนนกกระเต็นน้อยหลังสีน้ำเงิน และนกกระเต็นน้อยธรรมดา
ป่าบาลา และ อช.ศรีพังงา เป็นแหล่งดูนกหลักๆ ที่อดีตจะพบเห็นนกกระเต็นชนิดนี้ได้ไม่ยาก ถ้าใจเย็น นั่งเฝ้าอยู่ริมลำธาร รอนกบินผ่านไปมาพร้อมส่งเสียงร้องแหลมถี่ๆ เพราะนกจะอาศัยลำธารเป็นลานบินไปมา มีตำแหน่งเกาะประจำตัว ไว้ฟาดปลาก่อนจะกิน หรือลงเล่นน้ำ ดังนั้นถ้าช่างสังเกต ค้นพบก้อนหินกลางลำธาร หรือกิ่งไผ่เหนือน้ำ ที่นกชอบเกาะ ก็จะได้เห็นพฤติกรรมน่ารักของนกกระเต็นได้นานทีเดียว เพราะนกป่าเหล่านี้มีอุปนิสัยเดิมๆ ที่จะทำซ้ำๆ กันทุกๆ วันเสมอ
“นกกระเต็นน้อยแถบอกดำ” ทำรังด้วยการขุดดินบนตลิ่ง หรือดินสุมรากไม้ เป็นโพรงข้างลำธาร เหมือนนกกระเต็นน้อยชนิดอื่นๆ ซึ่งเอื้อต่อการบินเข้าออก ยามพ่อแม่นกต้องจับปลา ล่าเหยื่ออื่นมาป้อนลูกในโพรง เท่าที่สังเกต พ่อและแม่นกจะมีตำแหน่งเกาะต่างกัน แม้จะเป็นก้อนหินเกลี้ยงๆ กลางน้ำ หน้าปากโพรง นกจะเกาะนิ่งนานไม่กี่นาที โหย่งตัว กระดกหางขึ้นลงตามประสา นกกระเต็นน้อย เมื่อวางใจ คิดว่าไม่มีใครแอบดู ปลอดภัยแน่ๆ แล้ว (ที่ไหนได้ คนส่องนก ถ่ายภาพนก หลบอยู่ในบังไพรด้วยใจระทึก!) นกก็จะบินลับหายเข้าโพรงไป ไม่กี่อึดใจก็บินออกมา
ที่น่าสังเกตคือ พ่อนก ป้อนแล้วบินไปเล่นน้ำไกลออกไปจากปากโพรง แต่แม่นกกลับเข้าป้อนแล้วบินหายไปเลย ไม่ลงเล่นน้ำให้เห็นเหมือนพ่อนก
ชมวิดีโอนกกระเต็นเล่นน้ำที่เพจ www.facebook.com/AsaBirder
