แอพพลิเคชั่น “ทันระบาด” ผลงานกรมควบคุมโรค 1 ใน 7 นวัตกรรมระดับชาติปี 61 ที่ได้รับเลือกจากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ แอพฯนี้ ใช้เฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมการระบาดของโรคไข้เลือดออก สามารถรายงานผลและแสดงสถานการณ์แบบเรียลไทม์ พร้อมเชิญชวนประชาชนร่วมสำรวจและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลายรอบบ้าน และร่วมรายงานลงในแอพพลิเคชั่น เพื่อสนับสนุนให้การป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดออกให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมควบคุมโรคกล่าวว่าที่ผ่านมากรมควบคุมโรคมุ่งมั่นสร้างนวัตกรรมที่จะช่วยเหลือและสนับสนุนการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคและภัยสุขภาพให้สะดวก รวดเร็วและเหมาะสมกับบริบทของไทยแลนด์ 4.0 โดยล่าสุดได้พัฒนานวัตกรรมที่มีชื่อว่าแอพพลิเคชั่น “ทันระบาด” ซึ่งได้รับเลือกจากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.) ให้เป็น 1 ใน 7 ผลงานนวัตกรรมระดับชาติ ที่มีศักยภาพ มีประโยชน์ต่อชุมชน สังคม เศรษฐกิจและประเทศ เป็นชุดซอฟต์แวร์ที่ช่วยสนับสนุนการป้องกันและควบคุมการระบาดไข้เลือดออกเชิงรุก สนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่สาธารณสุขในการป้องกันควบคุมการระบาดของโรคติดต่อ สนับสนุนการทำงานของ นักกีฏวิทยา นักระบาดวิทยา นักวิชาการและ ผู้บริหารสาธารณสุข
แอพพลิเคชั่น “ทันระบาด”เป็นเทคโนโลยีที่สามารถใช้งานผ่านแท็ปเล็ตหรือโทรศัพท์มือถือระบบแอนดรอยด์ แบ่งการทำงานเป็น 4 กลุ่มหลัก คือ 1. TanRabad-WATCH หรือทันระบาด-ติดตามเป็นการติดตามสถานการณ์โรคไข้เลือดออกและความหนาแน่นของลูกน้ำยุงลายได้แบบเรียลไทม์ จากการลงพื้นที่สำรวจของเจ้าหน้าที่ พร้อมทั้งระบุแหล่งเพาะพันธุ์ยุงเช่น กะละมัง ยางรถยนต์ในสถานที่ต่างๆ แสดงผลในรูปแผนที่/ตาราง สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในการเฝ้าระวังและติดตามสถานการณ์โรคไข้เลือดออกใน 4 สัปดาห์ล่าสุดถึงระดับตําบล พื้นที่ที่มีอัตราป่วยสูง จำนวนผู้ป่วยมากกว่าปกติ รวมทั้งระยะเวลาที่เกิดการระบาด 2. TanRabad-SURVEY หรือทันระบาด-สำรวจ สํารวจง่าย ข้อมูลถูกต้อง ดูผลทันที สามารถบันทึกข้อมูลการสํารวจลูกน้ำยุงลาย ได้ทั้งแบบ On-line & Off-line ระบุพิกัดสถานที่สํารวจฯ ด้วยเทคโนโลยี GPS บนแผนที่ Google Maps ถ่ายโอนข้อมูลการสํารวจฯไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่ายอย่างอัตโนมัติ รายงานค่าดัชนีทางกีฏวิทยาหลังสิ้นสุดการสำรวจฯได้ทันที3. TanRabad-REPORT หรือทันระบาด-รายงาน รายงานง่าย ข้อมูลแม่นยํา ทําได้ทันที เป็นการจัดทํารายงานสถานการณ์ไข้เลือดออกและดัชนีทางกีฏวิทยาโดยเจ้าหน้าที่ผู้รับผิดชอบและการสร้างรายงานในรูปกราฟ/ตาราง/แผนที่ ตามช่วงเวลาที่สนใจ ทั้งข้อมูลสะสมหรือข้อมูลต่อเนื่องตามเวลา ข้อมูลในภาพรวมหรือเชิงเปรียบเทียบตามพื้นที่ 4. TanRabad-BI หรือทันระบาด-วิเคราะห์ วิเคราะห์ข้อมูลทุกมุมมอง เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในการวิเคราะห์ถึงแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย สามารถวิเคราะห์ข้อมูลกีฏวิทยาย้อนหลัง ตามที่ผู้ใช้ต้องการ
ปัจจุบันกรมควบคุมโรค ได้ขยายผลการใช้ แอพพลิเคชั่น “ ทันระบาด” ไปทั่วทุกภูมิภาคของประเทศไทย โดยผ่านการประชุมเชิงปฏิบัติการและการฝึกปฏิบัติ สาธิตการสำรวจลูกน้ำยุงลาย โดยใช้แอพพลิเคชั่น“ทันระบาด” สุ่มตรวจและวิเคราะห์พื้นที่ที่มียุงลายระบาดผ่านการใช้ GPS เริ่มจากเลือกพื้นที่ที่ต้องการเข้าสำรวจ เมื่อกดเข้าไป ระบบจะประมวลวิเคราะห์ทันที หากแสดงสัญลักษณ์สีแดง หมายถึงพื้นที่นั้นอยู่ในจุดเฝ้าระวังการระบาดยุงลาย หากขึ้นสัญลักษณ์สีเขียวหมายถึงไม่เป็นพื้นที่เสี่ยง และในอนาคตจะมีการออกรายงานและแจ้งเตือนการเกิดโรคจากแอพพลิเคชั่น “ทันระบาด” เพื่อประโยชน์ในการแก้ปัญหาการระบาดของโรคไข้เลือดออก การพยากรณ์ความเสี่ยงและการพัฒนาขีดความสามารถด้านการควบคุมโรคและยุงพาหะต่อไป
ทั้งนี้ได้มอบหมายให้นายแพทย์รุ่งเรือง กิจผาติ ผู้อำนวยการสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง เป็นผู้นำเสนอผลงานต่อนายกรัฐมนตรี (พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา) ในมหกรรมงานวิจัยแห่งชาติ 2561 (Thailand Research Expo 2018)เมื่อวันที่7 สิงหาคม 2561ที่ผ่าน ณ ทำเนียบรัฐบาล
ด้านนายแพทย์รุ่งเรืองกล่าวว่า แอพพลิเคชั่น “ทันระบาด” เป็นชุดซอฟแวร์ที่ผลิตขึ้นจากความร่วมมือของ 4 หน่วยงาน ได้แก่ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ และศูนย์เทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส์และคอมพิวเตอร์แห่งชาติ เพื่อการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) และประชาชนในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมการระบาดของโรคไข้เลือดออก โดยการสำรวจค่าดัชนีลูกน้ำยุงลาย ติดตาม วิเคราะห์และรายงานผลแบบเรียลไทม์ อีกทั้งยังทำให้ทราบความเสี่ยงก่อนเกิดการระบาดของโรคไข้เลือดออก ช่วยให้ผู้บริหารสามารถวางแผนการควบคุมความเสี่ยง เฝ้าระวัง ควบคุมโรคได้รวดเร็วทันเหตุการณ์
ประชาชนสามารถดาวน์โหลด “แอพพลิเคชั่นทันระบาด”ได้โดยพิมพ์ “ทันระบาด” ที่ช่องค้นหาและกดติดตั้ง เมื่อทำการสำรวจลูกน้ำยุงลายในพื้นที่บ้านหรือชุมชน ให้บันทึกข้อมูลลงแอพพลิเคชั่นในเมนู ทันระบาดสำรวจ (TanRabad Survey) ซึ่งสามารถระบุพิกัดสถานที่ที่พบลูกน้ำยุงลายได้ ยังสามารถดูสถานการณ์ระบาดของโรคติดต่อ และดัชนีทางกีฏวิทยาแบบเรียลไทม์ในรูปแผนที่และตารางได้ที่เมนู ทันระบาดติดตาม (TanRabad Watch)
“การป้องกันโรคไข้เลือดออกเป็นหน้าที่ของทุกคน ประกอบกับช่วงนี้หลายพื้นที่มีฝนตกชุกและตกหนักอย่างต่อเนื่อง จึงขอฝากย้ำให้พี่น้องประชาชนทุกท่านหมั่นตรวจสอบภาชนะที่มีน้ำขังที่เป็นแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลาย เช่น ยางรถยนต์ แจกัน อ่างน้ำหรือขยะที่มีน้ำขังรอบบริเวณบ้านของตนเองและชุมชน พร้อมร่วมรายงานลงในแอพพลิเคชั่น เพื่อสนับสนุนให้การดำเนินงานป้องกัน ควบคุมโรคของเจ้าหน้าที่และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีประสิทธิภาพมากขึ้น เพราะการสำรวจและทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ของยุงลาย จะช่วยลดโอกาสการเกิดโรคไข้เลือดออกและโรคที่มาจากยุงลายได้”นายแพทย์สุวรรณชัยกล่าวในตอนท้าย
———————————————————————————————
