“พยาบาล” คือผู้ใกล้ชิดที่ให้ความดูแลผู้ป่วยทั้งก่อน ระหว่าง และหลังการเข้ารับการรักษา หากแต่ปัจจุบันประเทศไทยกำลังประสบปัญหาขาดแคลนพยาบาล โดยเฉพาะพยาบาลในเขตชุมชน จึงเป็นที่มาของโครงการ “จีเอสเค พยาบาลเพื่อชุมชน” ที่มอบทุนการศึกษาต่อเนื่องแก่นักศึกษาพยาบาลในสังกัดสถาบันพระบรมราชชนกจนจบการศึกษา เพื่อสร้างพยาบาลรุ่นใหม่คืนสู่พื้นที่ชนบท รองรับความต้องการของผู้ป่วยในพื้นที่ห่างไกลทั่วประเทศ โดยโครงการนี้ยังส่งเสริมเจตนารมณ์ของสถาบันพระบรมราชชนกในการปลุกปั้นพยาบาลที่ไม่เพียงแต่เก่งด้านวิชาการ แต่ต้องมีหัวใจที่รัก เข้าใจ และเสียสละ หรือที่สถาบันฯ เรียกว่าเป็นอัตลักษณ์แห่ง “การให้บริการด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์”
นางสุพรรณ กาญจนเจตนี รองอธิการบดีสถาบันพระบรมราชชนก กล่าวถึงพันธกิจของสถาบันพระบรมราชชนก ซึ่งกำกับดูแลวิทยาลัยพยาบาลในสังกัดทั้ง 30 วิทยาลัยทั่วประเทศว่า สถาบันฯ มีหน้าที่ในการผลิตและพัฒนาบุคลากรด้านสาธารณสุข โดยมุ่งเน้นการพัฒนาระบบการจัดการศึกษาที่ชุมชน และส่งเสริมการมีส่วนร่วมจากชุมชน ตลอดจนการคัดเลือกนักศึกษาจากชุมชน เพื่อผลิตบุคลากรที่พร้อมด้วยความรู้กลับไปรับใช้ชุมชน รองรับความต้องการด้านสุขภาพของท้องถิ่นและระบบสุขภาพของประเทศ
“หลักสูตรการเรียนการสอนของสถาบันฯ เน้นการพัฒนาพยาบาลที่มีหัวใจความเป็นมนุษย์ ให้การดูแลและรักผู้ป่วยราวกับคนในครอบครัว ให้ความสำคัญกับชุมชน ดังนั้นนักศึกษาจะใกล้ชิดกับคนในพื้นที่มาก ผ่านการจัดวิชาเรียนที่ได้พบปะพูดคุย รับฟังปัญหา เสนอแนะทางออก และช่วยดูแลผู้ป่วยตามบ้านที่ตัวเองรับผิดชอบอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งจัดกิจกรรมให้ความรู้ด้านสุขภาพแก่ชุมชน โดยสร้างสรรค์รูปแบบกิจกรรมที่สอดคล้องกับวัฒนธรรมท้องถิ่นของแต่ละชุมชน เพื่อให้เข้าถึงชาวบ้านมากที่สุด
“ทุกคนมีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือ การพัฒนาสุขภาพของผู้คนในท้องถิ่นให้ดีขึ้นอย่างยั่งยืน นักศึกษาพยาบาลของเราจึงมีอัตลักษณ์ที่โดดเด่นคือ การให้บริการด้วยหัวใจและดูแลผู้ป่วยดุจญาติพี่น้อง ซึ่งทั้งหมดจะเกิดขึ้นไม่ได้เลย หากนักศึกษาที่มุ่งมั่นเหล่านี้ไม่ได้รับการสนับสนุนด้านการเงินเพื่อการศึกษา โครงการจีเอสเค พยาบาลเพื่อชุมชน เข้ามาอุดรอยรั่วของของนักศึกษาพยาบาลที่เรียนดีแต่ขาดแคลนทุนทรัพย์ โดยเป็นโครงการที่ดำเนินมาตั้งแต่ปี 2540 เพื่อมอบทุนการศึกษาต่อเนื่องตั้งแต่ปีหนึ่งจนจบการศึกษาให้แก่นักศึกษาพยาบาลที่ผ่านการคัดเลือกจากทางวิทยาลัย ที่ผ่านมา ได้ช่วยให้นักศึกษาพยาบาลสำเร็จการศึกษาไปแล้วมากกว่า 600 คน เพื่อออกไปปฏิบัติหน้าที่ช่วยเหลือผู้คนในชุมชนบ้านเกิดของพวกเขาทั่วประเทศ” นางสุพรรณกล่าว
อาจารย์สุชาดา เจะดอเลาะ อาจารย์ผู้รับผิดชอบงานทุนการศึกษา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ยะลา กล่าวว่า โครงการจีเอสเค พยาบาลเพื่อชุมชน ได้เข้ามาเติมเต็มความต้องการของนักศึกษาที่เรียนดีแต่ขาดแคลนทุนทรัพย์ ทุนดังกล่าว นักศึกษาสามารถใช้จ่ายสำหรับทั้งค่าเรียนและค่าใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน ช่วยลดภาระของครอบครัวได้มาก ทั้งนี้ นักศึกษาที่ได้รับทุนฯ จะต้องผ่านการคัดเลือกที่เข้มงวด ทั้งด้านสถานภาพของครอบครัว โดยเฉพาะเด็กที่มาจากครอบครัวฐานะยากจน มีผลการเรียนที่ดี มีความมุ่งมั่นในการเป็นพยาบาลเพื่อรับใช้ชุมชน และมีความประพฤติเรียบร้อย
สำหรับจุดเด่นของการเรียนการสอนวิชาชีพพยาบาลของที่นี่ อาจารย์สุชาดาเล่าว่า “สิ่งสำคัญอันดับแรกคือ มุ่งสอนให้นักศึกษาพยาบาลให้การดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจความเป็นมนุษย์ คือมีความจริงใจ เอื้ออาทร เข้าใจ และเสียสละอย่างเต็มที่ เพราะพยาบาลที่ทำงานในชุมชนจะมีความใกล้ชิดกับผู้ป่วยมาก ผู้ป่วยหลายคนไม่สามารถเดินทางมารับการรักษาที่โรงพยาบาลได้ ก็ต้องอาศัยการดูแลเอาใจใส่อย่างใกล้ชิดของพยาบาลและบุคลากรทางการแพทย์อื่นๆ และ เนื่องจากพื้นที่ของเรามีความหลากหลายทางวัฒนธรรม จึงมุ่งเน้นให้นักศึกษาให้การดูแลสุขภาพของประชาชนอย่างเข้าใจในวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน ไม่ว่าจะเป็นชุมชนไทยพุทธ ชุมชนไทยมุสลิม หรือชุมชนไทยจีน โดยนักศึกษาต้องยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง พยายามเรียนรู้และเข้าใจถึงความแตกต่าง และเลือกกิจกรรมการพยาบาลที่สอดคล้องกับวิถีและวัฒนธรรมของผู้ป่วย”
ด้าน นางสาวณิศรินทร์ กิจจารักษ์ หรือน้องนาดา นักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 2 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ยะลา เธอเป็นชาวนครศรีธรรมราช อาศัยอยู่กับคุณพ่อที่ประกอบอาชีพทำสวนยางพารา เธอเล่าว่า คุณแม่ของเธอเสียชีวิตแล้ว และขณะนี้สุขภาพของพ่อก็ไม่สู้แข็งแรงนัก จุดเริ่มต้นของการเป็นพยาบาลเกิดขึ้นตอนที่เธอเรียนอยู่ชั้น ป.5 ขณะที่แม่ป่วย ทำให้ได้เจอกับพี่พยาบาลที่ยิ้มแย้มแจ่มใส ให้ข้อมูลที่เข้าใจง่าย และดูแลช่วยเหลือคุณแม่อย่างดี เธอประทับใจในความเอาใจใส่และความเป็นมืออาชีพของเขา จึงเป็นแรงบันดาลใจให้อยากเป็นพยาบาลเพื่อจะได้ช่วยเหลือผู้อื่น และได้ถ่ายทอดความรู้ด้านสุขภาพที่ถูกต้องให้กับผู้คน เพื่อช่วยให้เขามีสุขภาพที่แข็งแรงขึ้น
“หนูได้เข้าเรียนที่วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี ยะลา และยังได้รับการคัดเลือกให้ได้รับทุนการศึกษาจากโครงการจีเอสเค พยาบาลเพื่อชุมชน หนูรู้สึกดีใจมากที่ได้ทำตามความฝันสำเร็จไปก้าวหนึ่งแล้ว เพราะได้ช่วยผ่อนภาระค่าใช้จ่ายของที่บ้าน และเป็นหลักประกันได้ว่า หนูจะสามารถเรียนจนจบและเป็นพยาบาลตามความฝันได้อย่างแน่นอน หลังจากเรียนจบ หนูตั้งใจจะไปทำงานที่โรงพยาบาลในบ้านเกิดที่นครศรีธรรมราช โดยอยากช่วยแนะนำความรู้ด้านการดูแลรักษาสุขภาพที่ถูกต้องให้แก่คนในชุมชน หนูหวังว่าจะทำให้ผู้ป่วยได้รับผลประโยชน์มากที่สุด และช่วยให้พวกเขามีสุขภาพที่ดีขึ้น ซึ่งอาจารย์ปลูกฝังพวกเราว่า ให้ทำงานด้วยหัวใจที่เป็นมนุษย์ คือช่วยเหลือผู้ป่วยด้วยจิตใจที่บริสุทธิ์ ด้วยความจริงใจ เอาใจใส่ และทำให้สุดความสามารถ เพราะเมื่อเราทำออกมาด้วยความจริงใจและพยายามอย่างเต็มที่ ผู้ป่วยก็จะได้รับบริการที่ดีที่สุด ซึ่งหนูเชื่อว่าเขาสามารถสัมผัสถึงความจริงใจและความตั้งใจของเราได้”
เมื่อพยาบาลและบุคลากรด้านสาธารณสุขมุ่งเป้าดูแลผู้ป่วยด้วยหัวใจของความเป็นมนุษย์ จะส่งเสริมให้ประเทศไทยมีระบบสุขภาพที่แข็งแกร่ง และช่วยเพิ่มมวลความสุขของทั้งผู้ให้บริการและผู้รับบริการอย่างมหาศาล
