“เมืองหญิงกล้า ผ้าไหมดี หมี่โคราช ปราสาทหิน ดินด่านเกวียน” หลายคนคงเคยได้ยินคำขวัญประจำจังหวัดนครราชสีมา หรือที่ใครๆ คุ้นเคยในชื่อ “เมืองโคราช” วันนี้ชวนทุกคนไปท่องเที่ยวชมมนต์เสน่ห์ดินแดนอีสานใต้ สัมผัสวิถีชีวิตของชาวชุมชนคุณธรรมฯ วัดด่านเกวียน ชุมชนที่น้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ขับเคลื่อนด้วยพลังบวร ของกระทรวงวัฒนธรรม จนเกิดเป็นผลสำเร็จและถือว่าเป็นต้นแบบให้กับชุมชนอีกหลายแห่งทั่วประเทศ
“ชุมชนคุณธรรมฯ วัดด่านเกวียน” ตั้งอยู่ที่ตำบลด่านเกวียน อำเภอโชคชัย จังหวัดนครราชสีมา เป็นชุมชนที่อุดมไปด้วยทรัพยากรที่สำคัญทางด้านเศรษฐกิจ คนในชุมชนมีคุณธรรม จริยธรรม มีประเพณีวัฒนธรรมที่มีความโดดเด่นล้ำค่า ยึดมั่นในหลักธรรมทางศาสนาและน้อมนำหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงมาเป็นหลักในการดำรงชีวิตอย่างจริงจังด้วยการทำการเกษตร ที่เน้นทำแปลงผักหลายแปลงและปลูกหลายอย่างสำหรับบริโภคในครัวเรือนเพื่อลดการใช้จ่าย เหลือจากนั้นก็เก็บขายสร้างรายได้เสริม
ในช่วงวันออกพรรษา กิจกรรมโดดเด่นของชุมชนคือ ประเพณีกวนข้าวทิพย์ วันออกพรรษา ซึ่งแสดงถึงความสามัคคีของชุมชนเริ่มต้นด้วยการปั้นเตากวนข้าวทิพย์ โดยใช้ดินเหนียวซึ่งเป็นของขึ้นชื่อของชุมชนและยังเป็นหนึ่งในคำขวัญของจังหวัด สำหรับใครยังไม่เคยไปเห็นภาพความงดงามของชุมชนแห่งนี้สามารถร่วมกิจกรรมของวัดและของชุมชนได้ ในวันมหาปวารณาของทุกปี และรุ่งขึ้นซึ่งเป็นวันออกพรรษา
ก็จะมีการทำบุญตักบาตรเทโวโรหณะอีกด้วย และอีกหนึ่งกิจกรรมที่น่าชื่นชมชุมชนแห่งนี้คือส่งเสริมให้เยาวชน นักเรียน ประชาชน เข้าร่วมกิจกรรมสวดมนต์ทุกเย็นวันอาทิตย์
นอกจากนี้ “ด่านเกวียน” เป็นแหล่งผลิตเครื่องปั้นดินเผาอันเลื่องชื่อถือว่าเป็นแหล่งถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่นจากรุ่นสู่รุ่นมานานกว่าร้อยปี มีสินค้าหลากหลายประเภท เช่น เครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน เครื่องใช้ทางการเกษตร ของตกแต่งบ้านและสวน และเครื่องประดับ
ปัจจุบันการผลิตเครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียนได้ต่อยอดและสร้างสรรค์นำภูมิปัญญาท้องถิ่นดั้งเดิมมาเนรมิตเป็นเครื่องประดับจากดินเผาทั้งสร้อยคอ ต่างหู เข็มกลัดและกำไลข้อมือ และพัฒนาเป็นการร้อยลูกปัดแบบต่างๆ เช่น ทรงกลม ทรงกระบอก ครึ่งวงกลม เพื่อจำหน่ายให้นักท่องเที่ยว
“ชุมชนคุณธรรมฯ วัดด่านเกวียน” และแหล่งผลิตเครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียนเป็นสถานที่ขึ้นชื่อและโด่งดังที่ใครๆ ต่าง อยากมาเที่ยวชมมนต์เสน่ห์ของอีสานใต้ที่สะท้อนให้เห็นถึงวัฒนธรรมท้องถิ่น ทุกคนที่มาเที่ยวจะได้สัมผัสถึงชีวิตความเป็นอยู่ของชาวบ้านที่ประกอบอาชีพผลิตเครื่องปั้นดินเผาควบคู่ไปกับการทำเกษตรและใช้วัฒนธรรมมาสร้างสรรค์และออกแบบผลิตภัณฑ์เพื่อสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้แก่ครอบครัวและชุมชนได้อย่างเข้มแข็ง
จากความสำเร็จของ “ชุมชนคุณธรรมฯ วัดด่านเกวียน” เป็นตัวอย่างของการนำเอกลักษณ์และอัตลักษณ์ที่เป็นทุนทางวัฒนธรรมมาต่อยอดจนสร้างรายได้เห็นผลเป็นรูปธรรม ตามนโยบายเร่งด่วนของรัฐบาลในการต่อยอดวัฒนธรรม ผลักดันสู่เชิงเศรษฐกิจ และตามนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงวัฒนธรรม นายอิทธิพล คุณปลื้ม ที่ให้ความสำคัญในการนำทุนทางวัฒนธรรมมาต่อยอดเพิ่มมูลค่าทางเศรษฐกิจ ส่งเสริมผลิตภัณฑ์ด้านวัฒนธรรมให้สร้างรายได้ทั้ง ๗๖ จังหวัด พร้อมสร้างความเชื่อมโยงและหาตลาดจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทางวัฒนธรรมอีกด้วย
และในปี ๒๕๖๓ ใครที่ไปเที่ยวชุมชนคุณธรรมฯ วัดด่านเกวียน หรือไปแวะซื้อผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียน จะได้มีโอกาสชมงานศิลปะที่ยิ่งใหญ่ที่จะเกิดขึ้นที่จังหวัดนครราชสีมา ซึ่งจะเป็นสถานที่จัดงาน Thailand Biennale, Korat 2020 จัดแสดงผลงานศิลปะของศิลปินร่วมสมัยจากทั่วโลกในช่วงเดือนธันวาคม ปี ๒๕๖๓ ถึงเดือนมีนาคม ๒๕๖๔ เป็นครั้งที่ ๒ ต่อจากมหกรรมศิลปะนานาชาติระดับโลก Thailand Biennale, Krabi 2018 ณ จังหวัดกระบี่
