นางสาวขนิษฐา ตั้งวรสิทธิชัย รักษาการผู้อำนวยการ สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) หรือ สมศ. กล่าวว่า การประเมินคุณภาพภายนอกเป็นกระบวนการที่มีความสำคัญในการยืนยันถึงความสำเร็จในการดำเนินงานพัฒนาคุณภาพของสถานศึกษา ซึ่งแนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่จะยึดตามมาตรฐานการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา มีเป้าหมายในการพัฒนาคุณภาพและอัตลักษณ์ของผู้เรียนให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ตามมาตรฐานการศึกษาของชาติ เพื่อสร้างพลเมืองที่เข้มแข็ง สามารถแข่งขันได้ในระดับนานาชาติ แนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ จึงมีความแตกต่างจากรอบที่ผ่านมา คือไม่มีการกำหนดมาตรฐานขึ้นมาใหม่ แต่เป็นการประเมินผลความสำเร็จตามมาตรฐานการประกันคุณภาพของสถานศึกษานั้นๆ ใน 3 ด้าน ประกอบด้วย 1. คุณภาพผู้เรียน 2. การบริหารจัดการ และ 3. การจัดการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ ซึ่งจะพิจารณาในเรื่องความเป็นระบบ เหมาะสมเป็นไปได้ ความเชื่อถือได้ และประสิทธิผลของผลการดำเนินงานเพื่อให้เป็นไปตามเป้าหมายที่สถานศึกษากำหนด
“การประเมินของ สมศ. เป็นการเพื่อพัฒนา มุ่งให้ข้อเสนอแนะกับสถานศึกษา เพื่อนำไปวางแผนและออกแบบมาตรฐานของสถานศึกษาให้เกิดการยกระดับคุณภาพ มีสถานศึกษาหลายแห่งได้ใช้ประโยชน์จากผลประเมินของ สมศ. อย่างจริงจัง และต่อเนื่อง สามารถแก้ปัญหาได้อย่างตรงจุดและเกิดผลลัพท์กับผู้เรียนได้อย่างจริง ตัวอย่างจาก โรงเรียนวัดพรหมสุวรรณสามัคคีสามารถเปลี่ยนวิกฤติเด็กติดเกมโดยใช้เครือข่ายผู้ปกครอง และสร้างแหล่งเรียนรู้ที่กระตุ้นให้เด็กอยากเรียนรู้ สนุกกับการเรียน และพัฒนาศักยภาพของผู้เรียนได้อย่างเต็มที่ จึงขอฝากถึงสถานศึกษาทุกแห่งให้นำข้อเสนอแนะสู่การวางแผนพัฒนาคุณภาพสถานศึกษาอย่างจริงจัง เพื่อประโยชน์ของผู้เรียน สุดท้ายจะทำให้คุณภาพการศึกษาถูกยกระดับทั้งองคาพยพ”
ด้าน นางพิชุตา เพ็ชรชู ผู้อำนวยการ โรงเรียนวัดพรหมสุวรรณสามัคคี กล่าวว่า โรงเรียนวัดพรหมสุวรรณสามัคคี เปิดทำการเรียนการสอนในระดับชั้นอนุบาล1จนถึงชั้นประถมศึกษาปีที่ 6 ซึ่งจากผลการประเมินสถานศึกษาในรอบสาม สมศ. ได้ให้ข้อเสนอแนะ เช่น ปัญหาเด็กติดเกม เลิกเรียนเด็กจะแวะเข้าร้านเกมก่อนกลับบ้าน ซึ่งเป็นปัญหาหลักที่ทางโรงเรียนทราบดี ดังนั้นตนจึงประชุมกับผู้ปกครอง โดยโรงเรียนขอเก็บโทรศัพท์มือถือของนักเรียนในขณะที่อยู่ในโรงเรียน ซึ่งก็ได้รับความร่วมมืออย่างดีจากผู้ปกครอง พร้อมกันนี้ทางโรงเรียนก็ได้เพิ่มการจัดกิจกรรมส่งเสริมด้านดนตรี นาฏศิลป์ และพัฒนากลุ่มความคิด ตามข้อเสนอแนะจากการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสาม เพื่อสร้างกิจกรรมให้กับกลุ่มนักเรียนที่ติดเกม และนักเรียนอื่นๆ ที่สนใจ ด้วยการจัดตั้งวงโยธวาทิต โดยในเบื้องต้นทางโรงเรียนได้รับการสนับสนุนด้านเครื่องดนตรีจากเจ้าอาวาสวัดพรหมสุวรรณสามัคคี มอบเครื่องดนตรีเมโลเดี้ยนให้กับโรงเรียนจำนวน 30 ชิ้น และครูในโรงเรียนก็ได้ร่วมกันบริจาคกลอง และเครื่องดนตรีอื่นๆ ซึ่งได้รับความร่วมมือจากวัด ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษาและบุคลากรในโรงเรียน ในการจัดกิจกรรมดนตรีวงโยธวาทิตนี้จะเริ่มรับนักเรียนที่สนใจตั้งแต่ชั้น ป.2 ถึง ป.6 โดยระยะเวลา 2 ปีที่ตั้งวงโยธวาทิตมาโรงเรียนได้รับรางวัลชนะเลิศระดับเขต และได้เข้าร่วมการแข่งขันวงโยธวาทิตอย่างต่อเนื่อง จนได้รับเป็นตัวแทนเข้าแข่งขันในระดับจังหวัด ผลการดำเนินงานที่ผ่านมาจำนวนนักเรียนที่ติดเกมลดลงอย่างเห็นได้ชัด นักเรียนมีความกล้าแสดงออก มั่นใจในตนเอง มีบุคลิกภาพที่ดี มีสมาธิในการเรียนและมีระเบียบวินัยในตนเองมากขึ้น ส่งผลด้านลสัมฤทธิ์ทางการเรียนที่ดีขึ้น ผ่านเกณฑ์ตามที่สถานศึกษากำหนด
นอกจากนี้ โรงเรียนวัดพรหมสุวรรณสามัคคี อาสาเข้ารับการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ เป็นรุ่นแรกแล้วแล้ว โดยตนพบว่าการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ เป็นการประเมินที่เป็นกัลยาณมิตร ทางโรงเรียนไม่ต้องจัดทำเอกสารใดๆ เพื่อรองรับการประเมิน เพราะผู้ประเมินจะพิจารณาจากรายงานการประเมินตนเอง (SAR) ที่ทางโรงเรียนส่งให้กับต้นสังกัด และต้นสังกัดส่งต่อให้กับ สมศ. และเมื่อวันที่ผู้ประเมินลงพื้นที่ตรวจเยี่ยม ผู้ประเมินภายนอกจะมีความเชี่ยวชาญ (Expert Judgment) ให้ความสำคัญกับการประเมินเชิงคุณภาพ เน้นการประเมินตามร่องรอยเชิงประจักษ์ที่เกิดจากการปฏิบัติงานตามสภาพจริงของโรงเรียน โดยเลือกใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลที่เหมาะสมและสะท้อนคุณภาพการดำเนินงานตามมาตรฐานของสถานศึกษาได้อย่างชัดเจน และมีเป้าหมายการประเมินเพื่อการพัฒนา มีความน่าเชื่อถือและสามารถตรวจสอบผลการประเมินได้
ทั้งนี้ขอฝากให้โรงเรียนอื่นๆ ที่กำลังเตรียมรับการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ ว่าการประเมินคุณภาพภายนอกเปรียบเสมือนกระจกที่ช่วยสะท้อน การประกันคุณภาพของสถานศึกษา เพิ่มความเข้มแข็ง โดยการนำผลประเมินที่ได้มาปรับใช้เพื่อต่อยอดจุดแข็ง และปรับจุดอ่อนให้ดีขึ้นเพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้เต็มตามศักยภาพของโรงเรียนและคุณภาพผู้เรียน
สำหรับคณาจารย์ นักเรียน นิสิต นักศึกษา หรือประชาชนทั่วไป สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ สํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน) โทรศัพท์ 02-216-3955 หรือเข้าไปที่ www.onesqa.or.th
