ทะเบียนสมรส คือเอกสารราชการที่ออกโดย กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ในฐานะนายทะเบียนผู้มีอำนาจหน้าที่ตามกฎหมาย ทะเบียนสมรสเป็นเอกสารยืนยันสถานะความสัมพันธ์ และเป็นหลักฐานสำหรับการยืนยันสิทธิ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้นระหว่างหญิงชายคู่นั้น เช่น การเป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของมารดา และบิดา ซึ่งจะทำให้บุตรได้รับสิทธิ์ต่างๆ การแบ่งสินสมรส เป็นต้น ในปัจจุบันการให้ความสำคัญกับการจดทะเบียนสมรสจึงแตกต่างกันไปตามรายบุคคลขึ้นอยู่กับการตกลงยินยอม และเหตุผลของคู่หญิงชายเอง
ถึงอย่างไรก็ตาม ในแต่ละปีมีคู่หญิงชายใช้บริการจดทะเบียนสมรสเป็นจำนวนมาก อาทิ ในปี พ.ศ.2562 มีผู้จดทะเบียนสมรสรวมทั้งสิ้นกว่า 328,875 คู่ทั่วประเทศ (ที่มา http://stat.bora.dopa.go.th/stat/marry)
โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวันที่ 14 กุมภาพันธ์ของทุกปี “วันวาเลนไทน์” ถือเป็นฤกษ์งามยามดีในการเริ่มต้นชีวิตคู่ สำนักทะเบียนแต่ละแห่งต่างจัดกิจกรรมเพิ่มความสนุกสนาน และประทับใจ เพื่อร่วมยินดีกับคู่หญิงชาย เช่น การจดทะเบียนบนหลังช้างของ จ.สุรินทร์ การจดทะเบียนใต้สมุทรของ จ.ตรัง การจดทะเบียนบนบอลลูนของ จ.เชียงราย โดยตั้งแต่ปี พ.ศ. 2562 เป็นต้นมากรมการปกครองได้เพิ่มงานบริการคัดรับรองเอกสารราชการ 2 ภาษา ซึ่ง “ทะเบียนสมรส” เป็น 1 ใน 27 เอกสารงานบริการ เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้แก่ประชาชน โดยการนำทะเบียนสมรสฉบับภาษาอังกฤษยื่นขอรับรองนิติกรณ์เอกสารที่กองสัญชาติและนิติกรณ์ กรมการกงสุล กระทรวง การต่างประเทศ ทำให้ลดภาระค่าใช้จ่ายในการจ้างแปลเอกสาร ลดขั้นตอน ลดระยะเวลา มีมาตรฐาน และเป็นที่ยอมรับในการนำไปประกอบการทำนิติกรรม และธุรกรรมต่างๆ
ทั้งนี้ ผู้จดทะเบียนสมรสต้องมีคุณสมบัติ ดังนี้
– ชายหรือหญิงมีอายุครบ 17 ปีบริบูรณ์ กรณีมีเหตุอันควรศาลอาจอนุญาตให้ทำการสมรส
ก่อนที่ชายและหญิงมีอายุครบ 17 ปีบริบูรณ์ได้ กรณีอายุยังไม่ครบ 20 ปีบริบูรณ์ จะต้องได้รับความยินยอมจากบิดามารดาหรือผู้ปกครองตามกฎหมาย
– ไม่เป็นบุคคลวิกลจริตหรือเป็นบุคคลซึ่งศาลสั่งให้เป็นคนไร้ความสามารถ
– ไม่เป็นพี่น้องร่วมบิดามารดา หรือร่วมแต่บิดามารดา
– ไม่เป็นคู่สมรสของบุคคลอื่น
– ผู้รับบุตรบุญธรรมจะสมรสกับบุตรบุญธรรมไม่ได้
– หญิงหม้ายจะสมรสใหม่ เมื่อการสมรสครั้งก่อนได้สิ้นสุดไปแล้วไม่น้อยกว่า 310 วัน
โดยคู่สมรสสามารถยื่นคำร้องขอจดทะเบียนสมรสต่อเจ้าหน้าที่หรือนายทะเบียน ณ ที่ว่าการอำเภอ
หรือสำนักทะเบียนเขตทุกแห่งทั่วประเทศ สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ 02-791-7018-19 และ สายด่วน 1548
