หากคิดถึงโรคแพนิค หลายคนอาจจะยังนึกภาพไม่ออกว่าอาการของโรคเป็นอย่างไร จะมีอาการเหมือนกับคนเป็นโรคซึมเศร้าหรือไม่ ซึ่งในความเป็นจริงแล้ว ทั้งโรคแพนิคและภาวะซึมเศร้า เป็นโรคทางจิตที่ส่งผลต่อสุขภาพจิตและอารมณ์ของผู้ป่วยเหมือนกัน แต่มีความแตกต่างกันทั้งในแง่ของอาการ สาเหตุ การรักษา และผลลัพธ์ โดยในบทความนี้ เราจะพาทุกคนไปหาคำตอบกันว่า ภาวะแพนิคมีอาการแบบไหน และจะแตกต่างจากภาวะซึมเศร้าอย่างไรบ้าง ติดตามกันได้เลย
ภาวะซึมเศร้าและแพนิค : อาการที่แตกต่าง
- โรคแพนิค: ผู้ป่วยแพนิคจะมีอาการกลัวอย่างรุนแรงและฉับพลัน เกิดขึ้นโดยไม่มีสัญญาณเตือนล่วงหน้า อาการอาจรุนแรงจนผู้ป่วยรู้สึกเหมือนจะตายหรือควบคุมตัวเองไม่ได้ อาการทั่วไป เช่น ใจสั่น หายใจลำบาก เหงื่อออก รู้สึกคลื่นไส้ รู้สึกเหมือนจะจะเป็นลม รู้สึกกลัว รู้สึกเหมือนจะตาย รู้สึกเหมือนควบคุมตัวเองไม่ได้ รู้สึกเหมือนมีอะไรบางอย่างไม่ดีกำลังจะเกิดขึ้น
- ภาวะซึมเศร้า: ผู้ป่วยจะมีอารมณ์เศร้า เบื่อหน่าย ไม่อยากทำอะไร สูญเสียความสนใจในกิจกรรมที่เคยชอบ รู้สึกสิ้นหวัง นอนหลับยาก เบื่ออาหาร รู้สึกเหนื่อยล้า ความยากลำบากในการจดจ่อ ความรู้สึกไร้ค่า ความคิดอยากตาย
สาเหตุการเกิดของทั้งสองภาวะ
- โรคแพนิค: สาเหตุของโรคแพนิคยังไม่ทราบแน่ชัด เชื่อกันว่าเกิดจากปัจจัยหลายประการร่วมกัน เช่น พันธุกรรม ชีวเคมีสมอง ปัจจัยด้านจิตใจ การใช้สารเสพติด
- ภาวะซึมเศร้า: สาเหตุของภาวะซึมเศร้ายังไม่ทราบแน่ชัด เชื่อกันว่าเกิดจากปัจจัยหลายประการร่วมกัน เช่น พันธุกรรม ชีวเคมีสมอง ปัจจัยด้านจิตใจ ปัจจัยด้านสังคม เหตุการณ์เลวร้ายในชีวิต
ผู้ที่ป่วยเป็นโรคแพนิคสามารถพัฒนาไปสู่โรคซึมเศร้าได้หรือไม่ ?
ถึงแม้ว่าโรคแพนิคกับโรคซึมเศร้าจะไม่เหมือนกัน แต่ก็มีความใกล้เคียงกันอย่างมาก โดยโรคแพนิคมีอาการที่สามารถพัฒนาไปสู่การป่วยเป็นโรคซึมเศร้าได้มากกว่าคนทั่วไป ซึ่งหากอ้างอิงจากงานวิจัยของมหาวิทยาลัยมหิดล ที่ตีพิมพ์ในวารสาร Psychiatry Research เมื่อปี 2565 พบว่า ผู้ป่วยโรคแพนิคที่ไม่ได้รับการรักษา จะมีโอกาสเป็นโรคซึมเศร้าใน 1 ปี ได้ถึง 50% เลยทีเดียว
แล้วสาเหตุที่ทำให้ผู้ป่วยโรคแพนิคมีความเสี่ยงสูงที่จะเป็นโรคซึมเศร้าเกิดจากปัจจัยใด สามารถอธิบายได้ดังนี้:
- ความสัมพันธ์ทางชีวภาพ: โรคแพนิคและโรคซึมเศร้ามีความสัมพันธ์ทางชีวภาพ เชื่อกันว่ามีความผิดปกติของสารสื่อประสาทในสมองที่คล้ายคลึงกัน
- กลไกทางจิตวิทยา: ผู้ป่วยโรคแพนิคอาจเผชิญกับความเครียด ความวิตกกังวล และความกลัว เป็นเวลานาน ซึ่งอาจนำไปสู่ความรู้สึกสิ้นหวัง ไร้ค่า และสูญเสียความสนใจในกิจกรรมต่างๆ ซึ่งเป็นอาการของโรคซึมเศร้า
- ผลกระทบจากโรคแพนิค: โรคแพนิคอาจส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของผู้ป่วย ทำให้ผู้ป่วยหลีกเลี่ยงสถานการณ์หรือกิจกรรมที่กระตุ้นให้เกิดอาการแพนิค ส่งผลต่อการทำงาน การเรียน ความสัมพันธ์ และคุณภาพชีวิต ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะซึมเศร้า
ซึ่งอาจสรุปได้ว่า โรคแพนิคและโรคซึมเศร้ามีความสัมพันธ์กันที่ใกล้ชิด หากผู้ป่วยโรคแพนิคสงสัยถึงอาการ และคิดว่าอาจมีความเสี่ยงที่ตนเองจะเป็นโรคซึมเศร้าในที่สุด ควรเข้ารับการรักษาและตรวจวินิจฉัยอย่างถูกต้องและเร็วที่สุด ก็จะช่วยลดความเสี่ยงในการเป็นโรคซึมเศร้าได้