กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดยกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม(สส.) จัด“กิจกรรมการพัฒนาเสริมศักยภาพองค์ความรู้ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านปลอดการเผา” เพื่อหนุนเสริมการพัฒนาทักษะหมู่บ้านต้นแบบปลอดการเผาในการพัฒนาให้เป็นศูนย์การเรียนรู้ สร้างความยั่งยืนในการดำเนินการจัดการป้องกันปัญหาการเผาในที่โล่งและมลพิษหมอกควันในพื้นที่ต้นแบบ โดยเน้นแนวทางการดำเนินงานที่เหมาะสมกับบริบทของท้องถิ่น ชุมชนสามารถปฏิบัติเองได้ ระหว่างวันที่ 14 – 16 มีนาคม 2561 ณ ห้องประชุมบุษราคัม โรงแรมไดมอนด์ ปาร์ค อินน์ เชียงราย รีสอร์ท และศึกษาดูงานศูนย์การเรียนรู้หมู่บ้านปลอดขยะ (Zero Waste) บ้านโป่งศรีนคร ตำบลโรงช้าง อำเภอป่าแดด จังหวัดเชียงราย โดยมี นางจงรักษ์ ฐินะกุล ผู้ตรวจราชการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม เป็นประธาน
นางจงรักษ์ ฐินะกุล ผู้ตรวจราชการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กล่าวว่า ปัญหาหมอกควันภาคเหนือ เกิดขึ้นเป็นประจำในช่วงเดือนมกราคม – เมษายน ของทุกปี ในปี 2561 สถานการณ์คุณภาพอากาศใน 9 จังหวัดภาคเหนือตอนบน (จังหวัดเชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน ลำปาง พะเยา แพร่ น่าน แม่ฮ่องสอน และตาก ) สถานการณ์ฝุ่นละอองมีแนวโน้มดีขึ้นกว่าปี 2560 โดยจำนวนวันที่เกินค่ามาตรฐาน 60 วันอันตราย โดยเฉลี่ยลดลง แต่ปริมาณฝุ่นละอองเพิ่มขึ้นเกือบทุกพื้นที่ สาเหตุหลักของการเกิดปัญหาหมอกควัน
เนื่องจากลักษณะภูมิประเทศ ของภาคเหนือเป็นแอ่งกระทะ ทำให้หมอกควันไม่กระจายออกไป ประกอบกับมีการเผาบุกรุกพื้นที่ป่าเพื่อทำการเกษตร การเผาป่าหาของป่าและล่าสัตว์ และอีกประการหนึ่งคือปัญหาหมอกควันข้ามแดนของประเทศเพื่อนบ้าน โดยจากภาพถ่ายดาวเทียมพบจุดความร้อนและหมอกควันหนาแน่นบริเวณแนวลุ่มน้ำโขง มลพิษที่เกิดขึ้นส่งผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพอนามัยของประชาชน สภาวะทางเศรษฐกิจของพื้นที่ภาคเหนือ โดยเฉพาะอย่างยิ่งส่งผลกระทบต่อธุรกิจการท่องเที่ยวรวมถึงบดบังทัศนวิสัยการจราจรทั้งทางบกและทางอากาศ ทั้งที่ผ่านมาหลายหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้รณรงค์ป้องกันและแก้ไขปัญหามาอย่างต่อเนื่อง
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม มีนโยบายให้ความสำคัญกับการป้องกันและแก้ไขปัญหามาอย่างต่อเนื่อง และเพื่อให้การเตรียมการรับมือหมอกควันเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ จัดให้มีการติดตามความก้าวหน้า และเปิดโอกาสให้หน่วยงานได้นำเสนอแผนงานต่าง ๆ ซึ่งหากมีปัญหาและอุปสรรคจะได้ร่วมกันแก้ไขก่อนจะเข้าสู่ช่วงเฝ้าระวังหมอกควันในเดือนมกราคมถึงเมษายน 2561 ทั้งนี้ ต้องดำเนินการเฝ้าระวังและป้องกันการเผาและไฟป่าในพื้นที่เสี่ยง
รวมถึงให้ความรู้และเข้าถึงชุมชนเพื่อสร้างให้เกิดการมีส่วนร่วมในการลดการเผาตลอดช่วงวิกฤต ปี 2561 พร้อมกันนี้ควรจะมีการบังคับใช้กฎหมายอย่างเคร่งครัดกับผู้ที่ลักลอบเผา โดยบูรณาการและสั่งการจากผู้ว่าราชการจังหวัดตามระบบศูนย์สั่งการแบบเบ็ดเสร็จ เพื่อบรรเทาผลกระทบต่อสุขภาพอนามัยของประชาชน
ผู้ตรวจราชการกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม กล่าวต่อว่า กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นหน่วยงานที่มีภารกิจหลักในการสร้างจิตสำนึกส่งเสริมกระบวนการเรียนรู้ และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนในการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมของประเทศ จึงดำเนินโครงการสร้างจิตสำนึกและการมีส่วนร่วม ในการป้องกัน การเผาในที่โล่งและลดหมอกควัน เพื่อให้เกิดการดำเนินงานในเชิงรุกอย่างต่อเนื่องในการจะเสริมสร้างให้ประชาชนมีความตระหนัก และมีความรู้ ความเข้าใจ เรื่องการลดการเผาในที่โล่ง เพื่อเป็นการขยายผลและสร้างความยั่งยืนในการดำเนินการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของชุมชนที่เป็นหมู่บ้านต้นแบบปลอดการเผาในพื้นที่ 9 จังหวัดภาคเหนือในการ ดำเนินงานป้องกันการลดไฟป่า และลดหมอกควัน
กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม จึงจัดกิจกรรมการพัฒนาเสริมศักยภาพองค์ความรู้ศูนย์เรียนรู้หมู่บ้านปลอดการเผา เชียงราย เพื่อเตรียมการและเฝ้าระวัง รับมือและสร้างความเข้มแข็งของชุมชนต้นแบบหมู่บ้านปลอดการเผาที่ได้ดำเนินการจัดทำศูนย์เรียนรู้เป็นแหล่งถ่ายทอดองค์ความรู้และพัฒนาศักยภาพของชุมชนในการขยายผลไปสู่หมู่บ้าน อำเภอ จังหวัด ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาหมอกควันภาคเหนือโดยการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน
การประชุมฯครั้งนี้ มีผู้เข้าร่วมกว่า 200 คน ประกอบด้วย องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สำนักงานสิ่งแวดล้อมภาค 1 – 4 สำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม 9 จังหวัดภาคเหนือ และผู้แทนหมู่บ้านต้นแบบปลอดการเผา จำนวน 29 ศูนย์ มีการจัดแสดงนิทรรศการ และการชี้แจงแนวทางการดำเนินงานกิจกรรมการประกวดหมู่บ้านต้นแบบปลอดการเผา ปี 2561
