เมื่อวันที่ 1 เมษายน ผู้สื่อข่าวรายงานสถานการณ์หมอกควันในพื้นที่ จ.เชียงรายว่ายังอยู่ในขั้นวิกฤต โดยภาพจากมุมสูงเห็นได้ชัดว่าพื้นที่ตัวเมืองเชียงรายยังคงถูกปกคลุมอย่างหนาแน่นด้วยหมอกควันไฟ จนมองแทบไม่เห็นตัวอาคารหรือบ้านเรือนของประชาชน โดยกรมควบคุมมลพิษตรวจว่าค่าอากาศพื้นที่ ต.เวียง อ.เมือง มีค่าพีเอ็ม 2.5 อยู่ที่ 305 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ค่าพีเอ็ม 10 อยู่ที่ 344 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร และพื้นที่ ต.เวียงพางคำ อ.แม่สาย มีค่าพีเอ็ม 2.5 ที่ 353 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร และค่าพีเอ็ม10 อยู่ที่ 394 ไมโครกรัมต่อลูกบาศก์เมตร ซึ่งมีผลกระทบต่อสุขภาพและเป็นค่าที่สูงที่ในประเทศอยู่ในขณะนี้
สภาพอากาศดังกล่าวให้สถานบันการศึกษาอย่างน้อย 2 แห่งคือมหาวิทยาลัยราชภัฎเชียงรายและมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ต้องประกาสปิดทำการเรียนการสอนเบื้องต้น 2 วัน คือระหว่างวันที่ 1 และ 2 เมษายนนี้ เพราะสถานการณ์หมอกควันเข้าขั้นวิกฤตซึ่งอาจมีผลกระทบต่อนิสิตนักศึกษาได้ โดยดูแนวโน้มสถานการณ์หมอกควันว่าจะดีขึ้นหรือไม่ หากยังมีความรุนแรรงก็อาจมีประกาศปิดอีก แม้ก่อนหน้านี้ทางสถานศึกษาจะมีการฉีดพ่นละอองน้ำและให้นักศึกษาสวมหน้ากากอนามัยแต่ก็ไม่คลี่คลาย ทั้งนี้ทางมหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (มฟล.) ได้ออกแถลงการณ์เพื่อเรียกร้องให้ทางรัฐบาลออกมาแก้ไขปัญหาเรื่องหมอกควันอย่างจริงจังเพราะถือเป็นว่าเป็นภัยพิบัติแล้ว
โดยหนังสือดังกล่าวระบุว่า มฟล. ร้องรัฐบาลแสดงความจริงใจแก้วิกฤติหมอกควัน เสนอดึงประเทศเพื่อนบ้านร่วมหาทางออก รัฐต้องอุ้มค่าใช้จ่ายจากความล้มเหลวของภาครัฐ หน้ากากอนามัย-เครื่องฟอกอากาศ ตลอดจนสถานพยาบาลรัฐต้องเปิดคลินิคพิเศษฟรี 24 ชม.บริการประชาชนที่ได้รับผลกระทบ พร้อมขอให้ภาครัฐประกาศว่าเขตภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย เป็นเขตภัยพิบัติ
สถานการณ์มลพิษจากฝุ่นละอองขนาดเล็กในภาคเหนือได้ดำรงอยู่เป็นระยะเวลายาวนานและไม่มีทีท่าจะกลับคืนอยู่ในสภาวะที่ปลอดภัยโดยเร็ววัน ทั้งประชาชนต้องแบกรับค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพอันเกิดจากความล้มเหลวของรัฐบาลในการจัดการกับปัญหาดังกล่าว มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง (มฟล.) จึงได้ออกแถลงการณ์ โดย รศ.ดร.วันชัย ศิริชนะ อธิการบดี ระบุว่า ขอเรียกร้องให้รัฐบาลแสดงความจริงใจในการแก้ไขวิกฤตดังกล่าวอย่างเต็มที่ และปัญหาหมอกควันในครั้งนี้เป็นที่ทราบว่าแหล่งมลพิษเกิดจากกิจกรรมภายในประเทศและมลพิษข้ามแดนจากประเทศรอบข้าง ในฐานะที่ประเทศไทยเป็นประธานอาเซียนในปีนี้ และมีการใช้พื้นที่ในจังหวัดภาคเหนือประชุมอาเซียน ในฐานะประชาชนต้องการเห็นบทบาทของประเทศไทยในการผลักดันประเด็นหมอกควันข้ามแดนเข้าสู่วาระการประชุมเพื่อหาทางออกในการแก้ปัญหาร่วมกัน
นอกจากนี้ในภาวะวิกฤติ ประชาชนไม่ควรแบกรับค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพจากความล้มเหลวของภาครัฐที่ไม่อาจคงไว้ซึ่งสิ่งแวดล้อมที่ปลอดภัยให้กับประชาชนได้ จึงขอเรียกร้องรัฐมีนโยบายในการลดภาษีสินค้าที่เกี่ยวกับสุขภาพ ไม่ว่าจะเป็นหน้ากากอนามัย N95 เครื่องฟอกอากาศ และอุปกรณ์ในการดับไฟป่า ต้องปลอดภาษี และขอเรียกร้องให้กรมสรรพากรประสานกับหน่วยงานที่รับบริจาคอุปกรณ์ต่างๆ เพื่อแก้ปัญหาวิกฤตินี้ สามารถนำไปลดหย่อนภาษีได้ และสถานพยาบาลรัฐต้องเปิดคลินิกพิเศษ บริการ 24 ชั่วโมง สำหรับประชาชนที่ได้รับผลกระทบ ให้เข้าใช้บริการตรวจและรักษาฟรี
ทั้งนี้จึงขอให้ภาครัฐประกาศว่าเขตภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย เป็นเขตภัยพิบัติด้านอากาศที่ต้องมีมาตรการพิเศษมาดำเนินการและเยียวยาโดยเร่งด่วน โดยแถลงการณ์ฉบับนี้ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวงได้จัดทำขึ้นเพื่อแสดงจุดยืนของมหาวิทยาลัย รวมทั้งเป็นตัวแทนของประชาชนในเขตภาคเหนือตอนบนในการเรียกร้องให้รัฐบาลดำเนินการแก้ปัญหาเรื่องหมอกควันในภาคเหนือตอนบนโดยเร่งด่วนทั้งระยะสั้นและระยะยาว โดยใช้ทุกมาตรการที่เป็นไปได้ รวมถึงความร่วมมือจากทุกภาคส่วนของรัฐเข้าร่วมแก้ปัญหาโดยฉับพลัน
