ผู้สื่อข่าวรายงานว่า เมื่อวันที่ 19 พฤษภาคมที่ผ่านมา ที่ลานกีฬาข้างองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) นาซ่าว ถนนเลย-เชียงคาน อ.เชียงคาน จ.เลย นายโสภณ สุวรรณรัตน์ รองผู้ว่าราชการจังหวัดเลย เป็นประธานเปิดงานบุญประเพณีวัฒนธรรมผีขนน้ำ บุญเดือนหก ของชาวบ้านนาซ่าว ต.นาซ่าว อ.เชียงคาน จ.เลย โดยงานนี้ ผีโขนเมืองปากลาย แขวงไชยะบุรี สปป.ลาว กว่า 10 ตัว นำโดย ท่านบุญลับ แสงอาพอน เจ้าเมืองปากลาย ท่านสำลาน สุวันนะโขด เจ้าเมืองแนท้าว มาร่วมงานบุญกับบ้านนาซ่าวอีกด้วย นับว่าเป็นปีแรกที่มีการเชื่อมความสัมพันธไมตรี พร้อมกันนี้ ยังมีนักท่องเที่ยวจากต่างจังหวัดและประชาชนเข้าร่วมงานกว่า 1,000 คน
นายแดนชัย ศรีแดน นายกองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) นาซ่าว กล่าวว่า งานประเพณีนี้สืบทอดกันมาอย่างยาวนาน โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อเป็นการตอบแทนบุญคุณที่ผีปู่ผีย่า ตลอดจนผีบรรพบุรุษในหมู่บ้าน ได้ปกปักรักษา คุ้มครองชาวบ้านให้อยู่เย็นเป็นสุข ทำมาหากินได้อย่างอุดมสมบูรณ์
นอกจากนี้ ยังมีขบวนแห่ของ “แมงหน้างาม” หรือ “ผีขนน้ำ” เพื่อเป็นการบูชาวัว ควาย ที่มีบุญคุณต่อชาวบ้าน แทนการนำมาฆ่าเพื่อเป็นเครื่องสังเวย โดยจะมีขบวนแห่ที่สนุกสนาน ด้วยการเคาะจังหวะที่เร้าใจ ส่วนกิจกรรมที่น่าสนใจยังมีการร่วมบริจาคทำบุญสมทบทุนก่อสร้างศาลาการเปรียญวัดโพธิ์ศรี บ้านนาซ่าว ชมขบวนแห่ดอกไม้เข้าผาม ขบวนแห่ผีขนน้ำ ขบวนฟ้อนรำของแต่ละคุ้ม แต่ละหมู่บ้าน ทั้ง 15 หมู่บ้าน การจุดบั้งไฟจากคุ้มวัดต่างๆ และร่วมรำวงชาวบ้านย้อนยุค รวมทั้งมีมหรสพต่างๆ
หลังจากพิธีเปิดงานที่ลานหน้า อบต.นาซ่าว แล้ว ขบวนแห่ทั้ง 15 ขบวน จะแห่ไปตามถนนรอบหมู่บ้าน ไปแสดงต่อกันที่วัดโพธิ์ศรี ซึ่งเป็นวัดเก่าแก่อยู่คู่ ต.นาซ่าว มากว่า 300 ปี เพื่อแสดงต่อหน้าคณะกรรมการประกวดต่างๆ ตอนเย็นชมมหรสพฟรีตลอดคืน โดยในปีนี้กำหนดจัดงานขึ้นในวันที่ 19-20 พฤษภาคม 2562
ทั้งนี้ ผีขนน้ำ เป็นการละเล่นที่สืบทอดกันมายาวนานของชาวนาซ่าว ที่จากเดิมคือ ชนกลุ่มน้อยเผ่าไทยพวน ที่อพยพมาจากเมืองหลวงพระบาง ได้มาตั้งหลักแหล่งกันที่บ้านนาซำหว้า และในสมัยนั้นชาวบ้านยังไม่มีที่ยึดเหนี่ยวจิตใจ จึงนับถือผีบรรพบุรุษและผีปู่ย่า และเชื่อกันว่าการเล่นผีขนน้ำ คือพิธีกรรมไหว้ผีบรรพบุรุษที่ชาวบ้านรวมตัวกันจัดขึ้น หรือเรียกว่า “เลี้ยงบ้าน” เพื่อแสดงความเคารพและตอบแทนบุญคุณ “ผีเจ้าปู่” ที่ให้ความคุ้มครองให้ชาวบ้านอยู่เย็นเป็นสุข ฝนตกต้องตามฤดูกาล และมีพืชผลอุดมสมบูรณ์
ผีโขนเมืองปากลาย แขวงไชยะบุรี งานประเพณีบุญเดือนสี่ของชาวอีสานซึ่งรวมถึง สปป.ลาว คืองานประเพณีบุญพระเวศ ชาวเมืองปากลายจะทำพิธีกันในวันที่ 16 17 18 มีนาคม 2562 โดยจะมีการทำพิธีสงฆ์กันที่บริเวณป่าศักดิ์สิทธิ์ท้ายวัดไชยะมงคล บ้านไชยมงคล จากนั้นก็จะเป็นขบวนพระเวสสันดรเดินไปรอบเมืองปากลาย นำด้วยขบวนฟ้อนดาบหน้าตามมาเป็นขบวนของเพระเวสสันดร นางงามผู้ติดตาม ปิดด้วยขบวนผีโขน หรือผีตามคนที่ออกมาจากป่าเพื่อตามส่งพระเวสสันดรด้วย ผีโขนกันอยู่สองลักษณะคือ ผีโขนใหญ่และพี่โขนเล็ก ชาวบ้านสองข้างทางก็จะนำน้ำนำขนมมาให้ทานกับหล่าวผีที่เดินตามพระเวสสันดร งานนี้จะจัดขึ้นเป็นประจำทุกปี
