เมื่อเวลา 16.30 น.วันที่ 25 กันยายน จังหวัดสุรินทร์ร่วมกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุรินทร์ และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุรินทร์ ได้ร่วมกับประชาชน นักเรียน นักศึกษาและส่วนราชการต่างๆ ร่วมกันจัดขบวนแห่เครื่องเซ่นไหว้บูชา หรือเครื่องแซนโฎนตา ที่มากที่สุดในโลก ก่อนจะเคลื่อนขบวนจากศาลากลาง จ.สุรินทร์ เดินทางไปยังอนุสาวรีย์พระยาสุรินทร์ภักดีศรีณรงค์จางวาง อ.เมือง จ.สุรินทร์ เพื่อประกอบพิธีในงานประเพณี “แซนโฎนตา บูชาบรรพบุรุษ(อ่านว่า-แซน-โดน-ตา) ประจำปี 2562” ที่จังหวัดสุรินทร์ร่วมกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัดสุรินทร์ และการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานสุรินทร์ จัดขึ้น เพื่ออนุรักษ์ประเพณีดั้งเดิมของชาวสุรินทร์และแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ ทั้งในอดีตและปัจจุบัน พร้อมทั้งส่งเสริมการท่องเที่ยวของจังหวัดสุรินทร์
โดยภายในขบวนแห่ มีการจัดสำรับเครื่องเซ่นไหว้บูชา หรือเครื่องแซนโฎนตา ต่างๆอย่างสวยงาม พร้อมขบวนศิลปวัฒนธรรมพื้นบ้านต่างๆ ทั้งการร่ายรำ เต้นรำประกอบเพลงกันตรึมพื้นบ้าน เพลงกลองยาว อย่างสนุกสนาน รวมไปถึงขบวนแฟนซีสร้างสีสันของเด็กนักเรียน ขบวนชวนทำบุญ รวมไปถึงขบวนจักรยานสามล้อปั่น ขบวนรถไฟราง ขบวนหาบเงินหาบทอง หาบของเซ่นไหว้บูชาต่างๆอย่างสวยงาม นำโดยขบวนช้างเผือกที่ทาสีและตกแต่งเป็นช้างเผือกอย่างสวยงามอลังการ รวมทั้งขบวนพระสงฆ์นั่งบนหลังช้าง เป็นขบวนแห่ที่ยาวเหยียดและยิ่งใหญ่ ท่ามกลางความสนใจจากประชาชน นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติที่มาร่วมงานเป็นจำนวนมาก
จากนั้น เวลา 17.00 น.ที่หน้าอนุสาวรีย์พระยาสุรินทร์ภักดีศรีณรงค์จางวาง นายประภัสสร์ มาลากาญจน์ ผวจ.สุรินทร์ ได้เป็นประธานในพิธีเปิดงานประเพณีแซนโฎนตา บูชาบรรพบุรุษ ประจำปี 2562 ก่อนที่ ผวจ.สุรินทร์ และหัวหน้าส่วนราชการต่างๆจะรับมอบเครื่องจูนโนตา และร่วมกันประกอบพิธีแซนโฎนตา บูชาบรรพบุรุษ ต่อหน้าอนุสาวรีย์พระยาสุรินทร์ภักดีศรีณรงค์จางวาง อย่างพร้อมเพรียงกัน ด้วยเครื่องเซ่นไหว้บูชา หรือเครื่องแซนโฎนตา ที่มากที่สุดในโลก ที่วางเรียงรายอยู่รอบอนุสาวรีย์พระยาสุรินทร์ภักดีศรีณรงค์จางวาง ทั้ง อาหารคาวหวาน ข้าวต้มมัด ขนมพื้นเมือง ผลไม้ หัวหมู ไก่ต้ม ผ้าไหม เครื่องดื่มน้ำหวาน และสุราต่างๆ ที่จัดเป็นสำรับไว้เซ่นไหว้จำนวนมาก ก่อนที่พระสงฆ์จะสวดอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว จากนั้น เวลา 18.30 น.จึงได้มีการแสดงแสงสีเสียงตำนานแซนโฎนตาบูชาบรรพบุรุษ
สำหรับงานประเพณีแซนโฎนตาบูชาบรรพบุรุษ ดังกล่าว เป็นประเพณีที่ชาวสุรินทร์เชื้อสายเขมร ซึ่งไปทำงานในพื้นที่ต่างๆ จะเดินทางกลับมาหาครอบครัวพร้อมหน้าพร้อมตา เพื่อทำบุญอุทิศส่วนกุศลแก่บรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว เป็นการแสดงออกถึงความกตัญญูต่อผู้มีพระคุณ โดยมีความเชื่อว่า เมื่อถึงวันแรม 1 ค่ำ เดือน 10 ประตูยมโลกจะเปิด เพื่อให้ผู้รับกรรมที่อยู่ในนรก สามารถขึ้นจากนรกเดินทางมาเยี่ยมญาติได้ 15 วัน หลังจากนั้นต้องกลับลงไปรับกรรมในยมโลกตามเดิม ชาวเขมรจึงจัดทำอาหาร คาวหวาน ขนม ข้าวต้ม ไปทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ที่วัด ในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 10 การประกอบพิธี”แซนโฎนตา ไงเบ็ญทม (แซน-โดน-ตา-ไง-เบ็น-ทม) หรือ เซ่น”ไหว้บูชาบรรพบุรุษในวันสารทใหญ่” แต่ละบ้านจะเตรียมเครื่องเซ่นไหว้ต่างๆ ทั้งอาหารคาว หวาน ผลไม้ อุปกรณ์ต่างๆเพื่อเซ่นไหว้ศาลปู่ตาประจำหมู่บ้าน เซ่นไหว้ศาลพระภูมิประจำหมู่บ้าน ประกอบพิธีแซนโฎนตาที่บ้าน และประกอบพิธีกรรมที่วัด เพื่อให้ผีบรรพบุรุษรับผลบุญกุศลที่อุทิศไป ทำให้บ่วงกรรมที่มีบรรเทาลง
ซึ่งชาวเขมรยึดถือประเพณีที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานด้วยความเชื่อว่าถ้าในยุคของตน ได้แซนโฎนตาให้แก่ผีบรรพบุรุษ ปู่ ย่า ตา ยาย พ่อ แม่ ไปแล้ว ลูกจะต้องแซนโฎนตาให้ตนเหมือนกัน ให้ลูกหลานต้องปฏิบัติสืบทอดต่อๆ กันไป ไม่มีสิ้นสุด
