‘บ้านผารังหมี’ ชู ผ้ามัดหมี่ ลายช่อมะปราง ภูมิปัญญาท้องถิ่นหนึ่งเดียวใน ‘พิษณุโลก’

ที่ชุมชนบ้านผารังหมี ม.3 ตำบลไทรย้อย อำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก เป็นอีกหนึ่งชุมชมน่าอยู่ชาวบ้านได้รวมกลุ่มกันทำมาหากินแบบวิถีดั่งเดิม โดยการใช้สิ่งที่มีอยู่ในชุมชมผสมผสานกับความรู้ที่ได้จากรุ่นปู่ย่าตายาย ที่สืบทอดกันมาคือเรื่องของการทอผ้ามัดหมี่พื้นเมือง ลายซิกเนเจอร์ 1 เดียวใน จังหวัดพิษณุโลก  “ลายช่อมะปราง” ที่ต่อยอดไอเดียจากสิ่งใกล้ตัวมาเป็นลายผ้าทอที่มีคุณค่าและสะท้อนอัตลักษณ์ของชุมชน สะท้อนชื่อที่ตั้งของหมู่บ้าน ใน อำเภอเนินมะปราง จังหวัดพิษณุโลก จนเริ่มเป็นชุมชนที่เข้มแข็ง มีนักท่องเที่ยวลูกค้าสั่งจองกันเข้ามาเป็นจำนวนมาก ทำให้กลุ่มผ้ามัดหมี่พื้นเมืองกลายเป็นกลุ่มตัวอย่างในชุมชนมีคนรู้จักมากขึ้นและสามารถหารายได้เสริมได้นอกเหนือจากการทำนาได้เป็นอย่างดี และที่สำคัญยังเป็นการสืบสานภูมิปัญญาของรุ่นปู่ย่าตายาย ไว้ให้คงอยู่คู่บ้านผารังหมีสืบไป

ป้าทองอยู่ พันธุ์สัตย์ สมาชิกของกลุ่มทอผ้ามัดหมี่พื้นเมือง กล่าวว่า เริ่มต้นจากชาวบ้านส่วนใหญ่ตั้งแต่รุ่นปู่ย่าตายาย ได้อพยพย้ายถิ่นฐานมาจากภาคอีสานอย่างครอบครัวของตนนี้ อาศัยอยู่ที่ จ.กาฬสินธ์ ก่อนที่จะอพยพย้ายถิ่นฐานมาอยู่ที่บ้านผารังหมี จังหวัดพิษณุโลก ส่วนเรื่องการทอผ้ามัดหมี่ก็เป็นภูมิปัญญาของบรรพบุรุษ เมื่อมาอยู่ที่บ้านผารังหมีเลยทอผ้ากันใช้เองเหลือใช้จึงนำมาขาย แต่สมัยนั้นการทอผ้ามัดหมี่ยังไม่เป็นที่รู้จักของคนภายนอกมากนัก ต่อมาได้มีการประกวดหมู่บ้านอาสาพัฒนาและป้องกันตนเองหรือหมู่บ้าน อพป. ทางชุมชนเลยจัดตั้งกลุ่มกันขึ้น เป็นกลุ่มทอผ้ามัดหมี่พื้นบ้าน โดยมีมหาวิทยาลัยนเรศวร ช่วยพัฒนาต่อยอดลวดลายจนได้เป็นลายซิกเนเจอร์ 1 เดียวใน จังหวัดพิษณุโลก“เริ่มต้นจากการนำผ้ามัดหมี่มามัดเป็นปล้องๆด้วยปอ มัดตามลวดลายต่างๆ แล้วนำผ้าย้อมแล้วแกะปอออกจะได้ลาย จากนั้นก็นำไปใส่กรงปั่นเป็นลูกแล้วก็ร้อยตามลูกร้อยเรียงกันมา เวลาทอจะทอตามลูกก็จะได้ผ้าลวดลายต่างๆ อาทิ ลายเฟื่องฟ้า ลายดอกจันทร์ ลายเกี้ยวขอ ลายต้นสน ลายมะม่วง ลายดอกจันทร์ และลายช่อมะปราง ซึ่งเป็นลายที่ขายดีที่สุดเพราะมีความสวยงามเป็นช่อมะปรางและเป็นลายประจำของ อ.เนินมะปราง

ปัจจุบันบ้านผารังหมีกลายเป็นที่รู้จักของนักท่องเที่ยว จึงได้เปิดบ้านผารังหมีแห่งนี้เป็นศูนย์การเรียนรู้การทอผ้าทุกขั้นตอน และนอกจากการทอผ้าผืนแล้วชุมชนยังต่อยอดนำผ้าเหล่านี้ไปแปรรูปตัดเย็บเป็นชุด แปรรูปเป็นกระเป๋าเป้ กระเป๋าย่าม กางเกง และพวงกุญแจที่หลากหลายอีกด้วย เวลาที่นักท่องเที่ยวมาสนับสนุนสินค้าที่ทำเองผลิตเองก็จะรู้สึกภูมิใจเพราะทำเองกับมือ นักท่องเที่ยวบางรายที่มาแล้วมาซ้ำอีก บางทีก็ออเดอร์มาสั่งไว้เพราะเขาเห็นพวกเราลงมือทำกันเองจริงๆ เลยช่วยเหลือชุมชนจะได้มีรายได้เพิ่มนอกเหนือจากการทำนา”ซึ่งเรียกว่าคนทำได้ทำเอง ผลิตเอง ขายเอง คนทำก็ดีใจและภูมิใจ ส่วนคนซื้อกลับไปก็มีความสุขและอยากให้ลูกหลานกลับมาสืบสานภูมิปัญญาของปู่ย่าตายายเราไว้ ของดีบ้านเราให้ยังคงอยู่สืบทอดต่อไปจากรุ่นสู่รุ่น สำหรับใครที่สนใจอยากอุดหนุนผลิตภัณฑ์ผ้าทอมัดหมี่พื้นบ้าน ราคาไม่แพงอย่างที่คิดหากเทียบกับขั้นตอนการทำที่ค่อนข้างยุ่งยากและต้องละเอียดทุกขั้นตอน โดยผ้าผืนราคาเพียงผืนละ 350 บาท หากนำไปต่อยอดตัดเป็นชุด ชุดละ 700 บาท นอกจากนี้ก็มีแบบแปรรูปเป็นพวงกุญแจ กางเกง ตุ๊กตา กระเป๋าเป้ ย่าม ราคาก็เริ่มจากหลัก 10 ไปถึงหลักร้อยบาท หากใครสนใจสามารถติดต่อได้ ที่ผู้ใหญ่จันที ชมพูมี ผู้ใหญ่บ้านหมู่ 3 บ้านผารังหมี เบอร์โทร 089-2690301

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image