เสียงสะท้อน ‘เกษตรกรเลย’ ติดขัดปัญหา-อุปสรรคปลูกกัญชาตามนโยบายรัฐ
เมื่อวันที่ 26 มีนาคม จากกรณีที่กระทรวงสาธารณสุข ได้ออกประกาศ ยกเลิกยาเสพติดให้โทษในประเภท 5 พ.ศ.2563 เพื่อปลดล็อกให้ทุกส่วนของกัญชาและกัญชง ไม่เป็นยาเสพติด ยกเว้น ช่อดอก ใบที่ติดกับช่อดอก และเมล็ดกัญชา และการประกาศดังกล่าว รัฐบาลได้ออกมายืนยันและให้ความมั่นใจกับประชาชนสามารถปลูกกัญชาและกัญชงได้ โดยรวมตัวกันเป็นวิสาหกิจชุมชน ที่ทำสัญญาร่วมโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล
ทำให้กลุ่มเกษตรกรในประเทศไทย ต่างมีความหวังกับการปลูกกัญชาและกัญชง ที่คาดว่าจะสามารถสร้างรายได้ให้แก่เกษตรกร ที่รวมกันในรูปแบบของวิสาหกิจชุมชน ที่สามารถจำหน่ายเป็นสมุนไพร ตามภูมิปัญญาในแต่ละท้องถิ่น หรือจำหน่ายให้ผู้ประกอบการนำไปใช้ ผลิตยา หรือผลิตภัณฑ์สุขภาพจากสมุนไพร หรือใช้ในอุตสาหกรรมอื่นๆ แต่หลังจากการรวมตัวรวมทั้งการปลูก ตามระเบียบของกระทรวงสาธารณสุขโดย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ได้กำหนดวางมาตรการ โดยให้ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เป็นผู้ควบคุมอย่างใกล้ชิด เกษตรกรผู้ปลูกกัญชาและกัญชง หลังจากลงทุนไปแล้ว กับพบปัญหา ระเบียบและอุปสรรค อย่างมากมายกับข้อกำหนดที่ไม่เอื้อกับกลุ่มวิสาหกิจชุมชน
พ.อ.กาจพสุ เพชรสงคราม ประธานวิสาหกิจชุมชนเพื่อการพัฒนาเกษตรกรพัฒนาธุรกิจภาคเอกชนจังหวัดเลย กลุ่มปลูกพืชสมุนไพร เปิดเผยว่า ตนได้รวมกลุ่มเพื่อตั้งเป็นวิสาหกิจ เพื่อรวมกันปลูกกัญชาตามนโยบายของรัฐบาล โดยมีสมาชิกรวมตัวกัน 50 คน โดยลงหุ้นคนละ 6,000 บาท สร้างโรงเรียน วัสดุการปลูก การดูแลรักษา ได้ทำตามนโยบายของกระทรวงสาธารณสุข หลังจากที่เราเริ่มทำมาและผลผลิตก็จะเริ่มเก็บเกี่ยว เราพบว่าเราติดอยู่ที่ข้อกฎหมายที่เราตามไม่ทัน ใบอนุญาตของ อย. ยังคงกำหนดให้ ผอ.โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ( รพ.สต.) เป็นผู้ปลูก ซึ่งตามความเป็นจริง เกษตรกรเป็นผู้ปลูก แม้จะเด็ดใบ หรือเคลื่อนย้ายต้นกัญชาต้องรายงานตลอด รัฐบอกเราว่า ปลดล็อกทุกอย่าง ยกเว้นช่อดอก จำพวก ใบ ลำต้น ก้าน ราก ปลดล็อกแล้ว แต่จริงทำไม่ได้ การที่จะเอาใบ รากลำต้น นำมาใช้เป็นผลิตภัณฑ์ ต้องขออนุญาตและล่าช้าตามขั้นตอนไม่เป็นได้อย่างเสรี ยังมีข้อกำจัดอีกมากมาย
วันนี้อยากจะให้รัฐหรือทางกระทรวงทราบ ถ้ากลุ่มวิสาหกิจที่ลงทะเบียนถูกต้องตามกฎหมายแล้ว และอนุญาตให้เกษตรกรเป็นผู้ปลูกเอง ควรจะปล่อยให้อิสระผ่อนคลาย เมื่อปลดล็อกโดยเฉพาะ ใบ ลำต้น ก้าน ราก ควรยุติให้เกษตรกรนำไปเป็นผลผลิตได้อย่างเต็มที่ ในเมื่อถ้ากลุ่มไหนนำไปไม่ถูกทางก็ดำเนินตามกฎหมายไป แต่บางกลุ่มที่ต้องการนำไปเป็นผลิตภัณฑ์จริงๆ กลับได้รับผลกระทบ วันนี้กลุ่มลงทุนกันมายังไม่มีท่าทีจะเอาทุนคืนด้วยซ้ำไป ติดขัดกับกฎระเบียบมากมาก ผู้ที่คิดปลูกควรศึกษาและข้อเท็จจริงกำหนดปลดล็อกจริงมั้ย
นายสุระพล ศรีน้ำย้อย เกษตรกรผู้ปลูกกัญชา กล่าวว่า การบริหารต้นพันธุ์กับเมล็ดพันธุ์ เอาเมล็ดมาให้ 60 ต้น ทางเกษตรปลูกและดูแลรักษาอย่างดี ทั้ง 60 ต้น แต่ในระเบียบให้เราครอบครองได้เพียง 50 ต้น อีก 10 ต้น ต้องทำลาย อย่างการจด เอ็มโอ ยู กับ รพ.สต.ครั้งแรก จำนวกกิ่ง ก้านลำต้น ใบ ต้องทำลายให้หมด ปลูกขายเฉพาะช่อให้กับ รพ.สต เท่านั้น แต่วันนี้กระทรวงได้แก้ไขปลดล็อก ให้เกษตรกรนำกิ่ง ก้านลำต้น ใบ นำมาเป็นผลิตภัณฑ์ได้ แต่ระเบียบหรือ เอ็มโอ ยู เกษตกรกับ รพ.สต ยังคงเหมือนเดิม วันนี้เราจะเอากิ่ง ก้านลำต้น ใบ มาทำเป็นผลิตภัณฑ์จึงทำไม่ได้ ที่ทำๆ อยู่คือผิดกฎหมายหมด
ด้านนางวัชรี แก้วสา หัวหน้ากลุ่มงานการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเลย เปิดเผยว่า ขณะทางสาธารณสุขยังคงอยู่ในระหว่างการศึกษา สิ่งไหนที่ทำได้หรือทำไม่ได้ ให้มันถูกกฎหมาย อย่างเช่น การแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ เปิดโอกาสให้ทำได้ บางผลิตภัณฑ์ทำไม่ได้ มันมีเงื่อนไขของมันอยู่ ส่วนที่กำหนดมีหน่วยงานควบคุมผู้บริโภค และก็ อย.ที่เขาจะสั่งลงมาว่าสิ่งไหนทำเป็นสิ่งที่ถูก สิ่งไหนที่ทำแล้วเป็นความผิด วิสาหกิจชุมชนที่ปลูกภายใต้โครงการตามแพทย์แผนไทย คือต้องดูแลเป็นพิเศษภายใต้ดูแลของเรา คนที่ดำเนินการคือ ผอ.รพ.สต. หากเกิดปัญหาอะไรขึ้นมาที่จะผิดคือ ผอ.รพ.สต.เราจึงควบคุมดูแลเป็นพิเศษ
ซึ่งวันนี้ทาง สสจ.เลย ได้สนับสนุนเกษตรกรปลูกกัญชาทางการแพทย์ในระยะที่ 2 ซึ่งผลผลิตเริ่มจะได้แล้วในเรื่องของใบ ซึ่งทาง สสจ.เลย ได้สนับสนุนวิสาหกิจชุมชนมี 6 แห่ง หลังจากมีการปลดล็อก กิ่ง ก้าน ใบ ลำต้น ราก ที่สามารถนำมาเป็นรายได้แล้ว แต่ว่าจะมีขบวนการควบคุมเราก็ได้ศึกษาความรู้ว่า มันจะต้องมีระบบควบคุมที่ต้องบันทึกเข้าโปรแกรมของ อย.ซึ่งวิสาหกิจชุมชนแต่ละแห่งยังไม่เข้าใจตามขบวนการนี้
ขณะนี้ทางกลุ่มงานการแพทย์แผนไทย และการแพทย์ทางเลือกสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเลย ได้ออกติดตามและคำแนะนำชี้แจงให้เข้าในขบวนการ เพื่อป้องกันการสอดใส้นอกระบบ และต้องทำให้รัดกุมที่สุด เพราะกัญชายังเป็นยาเสพติดให้โทษอยู่ในส่วนของช่อดอก ยังถือว่าเป็นยาเสพติดอยู่
