ส.ท.ท.จับมือมูลนิธิ อปท.-เครือข่าย ผุดหลักสูตร ‘ปั้นผู้บริหารท้องถิ่น’ สู่นักพัฒนาเมืองมืออาชีพ
เมื่อวันที่ 2 กันยายน ที่โรงแรมรามาการ์เด้นส์ กรุงเทพฯ นายอุดร ตันติสุนทร ประธานมูลนิธิส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์และอดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย เป็นประธานเปิดการปฐมนิเทศหลักสูตรประกาศนียบัตรนักพัฒนาเมืองระดับสูง (พมส.) รุ่นที่ 1 มีผู้ร่วมศึกษาอบรมจากภาคส่วนอื่นๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาควิชาการ และภาคประชาสังคม ซึ่งหลักสูตรดังกล่าว ประกอบด้วย การจัดการศึกษาอบรมภายใต้ 4 ชุดการศึกษาเชิงปฏิบัติการ คือชุดปฏิบัติการพัฒนาเมือง ตัวบทปฏิบัติการ (Actions Theme) ประสบการณ์ปฏิบัติการพัฒนาเมือง และการศึกษาโดยใช้โครงงานเป็นฐาน (Project-Based Study) มีนายกเทศมนตรีจากทั่วประเทศเข้าร่วมกว่า 200 คน รวมทั้ง นายปรเมศวร์ งามพิเชษฐ์ นายกเมืองพัทยา
นายอุดรกล่าวว่า โครงการดังกล่าวถือเป็นพื้นที่การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ เพื่อนำไปสู่การยกระดับการพัฒนาท้องถิ่นด้วยกลไกความรู้และความร่วมมือระดับประเทศ ซึ่งมูลนิธิส่งเสริมการปกครองท้องถิ่นได้รับการสนับสนุนทุน และการจัดการจากหน่วยบริหารจัดการทุนและนวัตกรรม ด้านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สำนักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรมแห่งชาติ มีภาคีสำคัญคือสมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทย (ส.ท.ท.) ร่วมดำเนินการ
“นับตั้งแต่มีการตั้งการปกครองท้องถิ่นรูปแบบสุขาภิบาล มี อปท.กว่า 7,000 แห่ง เป็นฟันเฟืองฐานรากของการพัฒนาเศรษฐกิจสังคม การจะพัฒนาได้อย่างมีประสิทธิภาพขึ้นอยู่กับศักยภาพความสามารถของภาวะผู้นำและนวัตกรรมการบริหารของท้องถิ่น อปท.บางแห่งติดกับดักไม่สามารถก้าวพ้นข้อจำกัดบางอย่างได้ โดยเฉพาะเรื่องการเปลี่ยนตัวเองในบริบทเศรษฐกิจสังคมที่มีความซับซ้อนสูงและเปลี่ยนแปลงรวดเร็วในปัจจุบัน
“นอกจากนี้ กลไกสำคัญในปัจุบันที่จะทำ อทป.ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยไม่จำเป็นต้องพิจารณาแก้ไขกฎหมาย หรือร่างกฎหายฉบับใหม่ กลไกแรก การระดมความร่วมมือในพื้นที่ กลไกที่ 2 การพัฒนาโดยใช้ข้อมูลความรู้ หรืองานวิจัยเป็นฐาน จะทำให้ อปท.พัฒนานวัตกรรมทางการจัดการ เพื่อนำไปยกระดับการทำงานของท้องถิ่นได้อย่างมีประสิทธิภาพ และก้าวข้ามข้อจำกัดต่างๆ ด้วยผลการวิจัยที่เกิดจากความรู้ ความร่วมมือของพื้นที่ เราจะทำให้เทศบาล อปท.เป็นสมาร์ทซิตี้ จะทำให้คนที่อยู่ในเทศบาล อบต.มีความเป็นอยู่ที่ดี” นายอุดรกล่าว
รศ.ดร.ปุ่น เที่ยงบูรณธรรม รองผู้อํานวยการฝ่ายแผนและยุทธศาสตร์องค์กร บพท. บรรยายพิเศษหัวข้อ “ท้องถิ่น หัวใจสําคัญในการพัฒนาพื้นที่” โดยกล่าวว่า วันนี้วิกฤตและโอกาสที่เกิดขึ้น สิ่งที่สำคัญคือการกระจายความเจริญออกไปในท้องถิ่น วันนี้โจทย์วิจัยถูกวางกรอบชัดเจน เป้าประสงค์คือทำท้องถิ่นเพื่อพัฒนา มีการลงทุนอย่างเป็นระบบ ซึ่งไม่ได้หมายถึงการลงทุนเพียงการเงินอย่างเดียว ดังนั้น บทบาทการลงทุนของภาครัฐในยุคใหม่จากการริเริ่มของท้องถิ่นอย่างมีระบบ ถ้ามีทรัพยากรจำกัดจะนำทรัพยากรนี้มาลงทุนอย่างไรนั้น หมายถึงทุนความรู้ ทุนทรัพยากรท้องถิ่น เงินและงบประมาณเป็นส่วนหนึ่งเราจะมาทำงานด้วยกันอย่างไร
ด้าน นายพงษ์ศักดิ์ ยิ่งชนม์เจริญ นายกสมาคม ส.ท.ท. กล่าวว่า เป็นครั้งแรกของสมาคมสันนิบาตเทศบาลแห่งประเทศไทยที่จัดกิจกรรมในลักษณะใช้พื้นที่เป็นตัวฐานการทำวิจัย หลักสูตรนี้ใช้เวลาเกือบ 8 เดือน ใน 6 สัปดาห์แรกเป็นการเรียนทั้งออนไซต์และออนไลน์ จะมีตั้งแต่นายกเทศมนตรี ปลัดเทศบาล ผู้อำนวยการ หรือคนที่เกี่ยวข้อง ทั้งภาครัฐและเอกชน ผู้มีส่วนได้เสียและพื้นที่สามารถมาเรียนในหลักสูตรได้เช่นกัน
“เมื่อ 20 ปีที่แล้ว วันแรกที่ผมเป็นนายกเทศมนตรี กองวิชาการมีเจ้าหน้าที่เพียง 8 คน จนวันนี้กองยุทธศาสตร์ที่เป็นจากกองวิชาการของเทศบาลยะลามีเกือบ 40 คน เพราะใช้งานวิจัยเกือบทุกเรื่องในการวางทิศทางของยะลา วันนี้เทศบาลนครยะลากำลังวางแผนเสริมสร้างสมรรถนะการแข่งขันของเมืองใน 10 ปี ข้างหน้า การเป็นนายกเทศมนตรีต้องตัดสินใจทุกอย่าง ถ้านั่งคิดเอาคงยาก ฉะนั้น โลกยุคใหม่เรามีในเรื่องดิจิทัลมากขึ้น Big data ข้อมูลขนาดใหญ่ที่ใช้ในเมืองทั้งหมด ทำให้นายกเทศมนตรีทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นได้ วันนี้ความต้องการของประชาชนเริ่มขยับขึ้น เราคงต้องปรับเปลี่ยนมากขึ้น หน้าที่ท้องถิ่นต้องทำแทบทุกเรื่อง
“สิ่งหนึ่งที่ทำให้นายกเทศมนตรีแตกต่างจากหน่วยราชการอื่นมี 2 ประเด็นคือ 1.ความรับผิดชอบทางการเมืองที่มาจากการเลือกตั้ง 2.แผ่นดินเกิดที่เราอาสาเข้ามาทำหน้าที่นายกเทศมนตรี 2 หลักใหญ่เป็นความรับผิดชอบของนายกเทศมนตรีทั้งหมดที่พึงกระทำต่อบ้านเมือง ทำให้ท้องถิ่นคือหลักของประชาชน” นายพงษ์ศักดิ์กล่าว
