วันที่ 12 กันยายน นายศักรินทร์ ทุมเสน นายอำเภอบางสะพาน จ.ประจวบคีรีขันธ์ พร้อมด้วยนายเกริกชัย ชาติไทยไตรรงค์ วัฒนธรรมจังหวัด นายกฤษดา หมวดน้อย กรรมการสภาวัฒนธรรม อ.บางสะพาน นายธรรมนูญ เสริมทรัพย์ นายกสมาคมชาวประมง อ.บางสะพาน ได้เดินทางไปที่ สภ.บางสะพาน (สภ.ย่อยกำเนิดนพคุณ) เพื่อร่วมกันตรวจสอบปืนใหญ่โบราณความยาว 2.10 เมตร เส้นผ่านศูนย์กลางส่วนโคนประมาณ 30 เซนติเมตร (ซม.) ส่วนปลายประมาณ 20 ซม. น้ำหนัก 1.2 ตัน ภายหลังเจ้าหน้าที่ชลประทานขุดพบบริเวณปากคลองบางอะ หมู่ 8 ต.แม่รำพึง ขณะใช้เครื่องจักรกลหนักดำเนินการขุดลอกคลองบางสะพาน ตั้งแต่ กม 1+000 ถึง กม.5+500 ความยาว 4.5 กิโลเมตร เพื่อป้องกันปัญหาน้ำท่วม ตามโครงการบรรเทาอุทกภัย อ.บางสะพาน อันเนื่องมาจากพระราชดำริ จ.ประจวบคีรีขันธ์
นายเกริกชัย ชาติไทยไตรรงค์ วัฒนธรรมจังหวัด กล่าวว่า พบปืนใหญ่ห่างจากฝั่งประมาณ 10 เมตร ที่ความลึกประมาณ 2 เมตร ล่าสุดได้รับแจ้งจากนักวิชาการสำนักศิลปากรที่ 1 จ.ราชบุรี จะเดินทางไปตรวจสอบที่มาของปืนใหญ่โบราณ และสภาพพื้นที่ในคลองบางสะพานรอบพื้นที่ที่พบปืนในวันที่ 14 กันยายนนี้ จากนั้นจะสันนิษฐานได้ว่าปืนที่พบมีการจัดสร้างในยุคใด เนื่องจากในอดีต อ.บางสะพาน มีชื่อเสียงปรากฏในพงศาวดารตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ในฐานะหัวเมืองบางตะพาน หรือเมืองกำเนิดนพคุณเนื่องจากมีการขุดพบทองนพคุณหรือทองเนื้อเก้าเป็นจำนวนมาก ทั้งนี้ หลังพบปืนใหญ่ประชาชนในพื้นที่ อ.บางสะพาน ต้องการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องนำปืนไปจัดตั้งในศูนย์เรียนรู้ด้านประวัติศาสตร์บริเวณปากคลองบางสะพาน