หน้าแล้งปีนี้ราคามะพร้าวน้ำหอมที่หน้าสวนลูกละ 25-27 บาท สูงสุดชนิดไม่เคยมีมาก่อน เพราะอะไรจึงเป็นเช่นนี้ ก็เพราะกระแสอาหารเพื่อสุขภาพมาแรงทั่วโลก โดยถือว่าน้ำมะพร้าวอ่อนเป็นเครื่องดื่มเกลือแร่ตามธรรมชาติที่บริสุทธิ์ ดื่มเข้าไปร่างกายใช้ประโยชน์ได้ทันที
ยิ่งน้ำมะพร้าวของไทยมีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ ยิ่งได้รับการตอบรับ ซึ่งประเทศอื่นๆ มีไม่เหมือนเรา
จากราคามะพร้าวน้ำหอมที่เย้ายวนใจนี่เอง ทำให้เกษตรกรไทยเร่งผลิต … ที่มีปลูกอยู่แล้วก็มาคิดกันว่าจะทำอย่างไรให้มีผลผลิตดี ส่วนที่ยังไม่ปลูกก็คิดว่าตนจะปลูกอย่างไรให้ได้ผลผลิตเหมือนคนอื่นเขาบ้าง
เพื่อให้ได้ข้อมูลที่หลากหลาย “คิดก่อนปลูก” ไม่ใช่ปลูกแล้วค่อยมาคิด ขอนำมุมมองของ คุณเปรม ณ สงขลา บรรณาธิการใหญ่ วารสารสารเคหการเกษตรมานำเสนอ เพราะว่าเป็นคนหนึ่งที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมอยู่ที่ อ.ลาดหลุมแก้ว จ.ปทุมธานี จากเริ่มแรกปลูกเพียง 5 ไร่ ก็จะเพิ่มอีก 30 ไร่ แสดงว่าต้องมีอะไรดีอย่างแน่นอน และสิ่งสำคัญในวันเสาร์ที่ 21 พ.ค.59 จะเป็นหนึ่งในวิทยากรที่จะมาถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์บนเวทีสัมมนา “มะพร้าวน้ำหอม โอกาสทองของเกษตรกรไทย” ที่จะจัดขึ้น ณ ม.เกษตรฯ กำแพงแสน
ทำไม จึงทำสวนมะพร้าวน้ำหอม ตัดสินใจอย่างไร?
ผมตัดสินใจขุดคันล้อมแปลงที่นาเป็นสวนมะพร้าวน้ำหอมเมื่อปี 2553 หรือ 8 ปีมาแล้ว ช่วงนั้นราคามะพร้าวน้ำหอมถือว่าปกติธรรมดา ที่ตัดสินใจเพราะรู้ว่าระบบการจัดการห่วงโซ่ข้าวของเราไม่มีอนาคต จึงลงทุนแปลงนาเป็นสวน โดยมีเป้าหมายอยากลอง อยากให้เป็นสวนแบบผสมผสาน 5 ไร่ มีทุกอย่างครบ ข้าว ผัก กล้วย มะละกอส้มตำ ฝรั่ง มะเขือยาว ฯลฯ แถมปล่อยเป็ด ปลา ลงไปด้วย
พอปลายปี 2554 น้ำท่วม 4 เดือน แต่ซีกสวนมะพร้าวไม่ท่วมเพราะ อบต.ลาดหลุมแก้ว และชาวบ้านช่วยกันทำคันกั้น ผลิตผล 5 ไร่ โดยเฉพาะมะละกอดิบแม่ค้ามาแย่งกันซื้อ กก.ละ 20 บาท หลังน้ำท่วมแล้วก็มีกล้วยเกษตร 50 (กล้วยน้ำว้า ปากช่อง 50) ได้ขายบ้างเป็นระยะ จนเมื่อเข้าปีที่ 3 มะพร้าวเริ่มตกจั่นก็ตัดพืชอื่นๆ ออกเหลือแต่ข้าวไว้ให้คนสวนและตัวเองสีกิน ปีที่ 5 มีผลผลิตมะพร้าวมากขึ้นแต่ก็ยังไม่ได้ขายอย่างเป็นกอบกำ ปอกนำมาขายที่หน้าออฟฟิศย่านเมืองทองธานี ราคาผลละ 20 บาท ได้บ้างไม่มากนัก พอดีทีม ดร.กฤษณา กฤษณพุกต์ ภาควิชาพืชสวน คณะเกษตร กำแพงแสน มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มาขอใช้เป็นแปลงทดลองงานวิจัยของ สกว.ในหลายๆ ด้าน ทำให้ได้ข้อมูลไปด้วยในตัว ขณะเดียวกันก็อยู่ในทีมรีวิวเวอร์โครงการวิจัยมะพร้าวน้ำหอมอยู่ด้วย แปลงมะพร้าวน้ำหอม 5 ไร่ จึงเป็นแปลงวิจัยมาจนปัจจุบัน
คุณภาพของมะพร้าวน้ำหอมที่ปลูก ดีไหม?
สวนขณะนี้เข้าปีที่ 6 ทราบว่าคุณภาพมะพร้าวน้ำหอมที่นี่ใช้ได้ ทุกท่านที่มีโอกาสได้ชิมต่างก็บอกว่าผ่าน ทุกครั้งที่เข้าสวนมะพร้าวน้ำหอมทำให้รู้สึกว่ามันช่างเหมาะกับคนสูงวัยอย่างผม มันร่มรื่นไม่อยากไปไหน อยากผูกเปลนอนในสวนเลย ช่วงนี้ผลผลิตมะพร้าวที่เก็บได้ไม่มากเพราะเป็นช่วงแล้ง ส่วนใหญ่ไว้ดื่มน้ำเองและแจกเพื่อนฝูงและแขกที่มาเยือน 3 ปีมานี้ราคามะพร้าวน้ำหอมพุ่งแรงขึ้นมาตลอด หน้าแล้งปีนี้พุ่งขึ้นถึงเกือบ 30 บาทจากสวน แพงแบบไม่น่าเชื่อ แต่เป็นเหตุการณ์ที่ไม่ดีนักกับราคาที่สูงเกินไป
5 ปีได้บทเรียนอะไร และจะเดินหน้าอย่างไร?
ถึงวันนี้ 5 ไร่ 6 ปี ประกอบกับผมเป็นคนชนบทบ้านเดิมเป็นเกาะคือ เกาะยอ จ.สงขลา ที่บ้านมีมะพร้าวแกงเคยปีนต้นมะพร้าวมาแต่เด็กๆ เคยโดนต้นมะพร้าวครูดอก เพราะชอบปีนเก็บผลอ่อนลงมากินเนื้ออ่อนๆ ที่มันอร่อยตามคุณสมบัติมะพร้าวริมทะเล ผมจึงรักในความเป็นสวนมะพร้าวและเก็บข้อมูลต่างๆ ไว้
จากข้อมูลภาคทฤษฎีและภาคปฏิบัติถึงตลาดทำให้ทราบจุดอ่อนจุดแข็งของมะพร้าวน้ำหอมที่ดีพอสมควร โครงการมะพร้าวน้ำหอม 30 ไร่จึงเกิดขึ้นอีกแปลงในพื้นที่ตรงข้ามกับแปลง 5 ไร่เดิม จากประสบการณ์ที่ผ่านมาอยากจะเน้นว่า 1)ต้องมีแหล่งพันธุ์และเนิร์สเซอรี่ที่มีมาตรฐาน ขณะนี้เป็นปัญหา ทำให้ได้ต้นพันธุ์ปนเปสารพัด ที่สวนต้องตัดทิ้งมากกว่า 10% จากที่เป็นมะพร้าวกลายมะพร้าวกลางมะพร้าวแกง บางต้นติดโรค มาปลูกแล้วตายไปมากกว่าครึ่งต่อครึ่ง 2)ปัญหาต่อมาคือด้วงแรด ด้วงสาคู ช่วงแรกๆคิดจะยอมแพ้ อยากจะโค่นทิ้ง แต่ทนใจแข็งจนพอเอาอยู่ในขณะนี้
“ประเด็นที่อยากจะฝากมือใหม่คิดปลูกมะพร้าวน้ำหอม คือเรื่องแหล่งพันธุ์อย่าใจร้อนต้องเลือกที่ดีที่สุดรู้ที่มาที่ไป รวมทั้งเรื่องพื้นที่ปลูกต้องมีแหล่งน้ำเพียงพอตลอดปี ฝนไม่น้อยกว่า 1,500 มม. และที่สำคัญที่สุดคือการจัดการทั้งระบบต้องลงตัว ตั้งแต่แต่ระยะปลูก 6×6 หรือ 5×7 การขุดยกร่อง ฯลฯ ทุกอย่างต้องมีฐานความรู้เชิงวิชาการอย่าคิดเอาเองหรือใช้วิชานึกศาสตร์หรือเขาว่า เพราะท่านจะต้องใช้เวลาตั้ง 3-4 ปีจึงจะเห็นผลลัพธ์ดีหรือไม่ดี ข้อมูลลึกชัดต้องมาฟังสัมมนาในวันที่ 21 พฤษภาคม 2559” คุณเปรมกล่าวในที่สุด
พูดมาถึงตรงนี้ก็อยากเชิญชวนทุกท่านที่ปลูกมะพร้าวน้ำหอมหรือคิดจะปลูกใหม่ จะต้องมีข้อมูลอย่างเพียงพอ ซึ่งในการสัมมนาจะตอบโจทย์ ทั้งเรื่องการปลูกและการจัดการต่างๆ สนใจ โทร 08-1309-0599, 08-9787-7373 และ 08-8318-2277 หรือ อีเมล์ : [email protected]
…มาช่วยกันเติมความรู้ให้กับมะพร้าวน้ำหอมเพื่อความยั่งยืนในอาชีพนะครับ
