สิ้น ‘บัณฑร อ่อนดำ’ ผู้บุกเบิกงานพัฒนาสังคม สู้เพื่อคนจนตราบสิ้นลมหายใจ
เมื่อวันที่ 2 เมษายน ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ผศ.บัณฑร อ่อนดำ ผู้บุกเบิกงานพัฒนาสังคม ได้เสียชีวิตในวัย 88 ปี โดยจะมีพิธีสวดพระอภิธรรม วันที่ 2-5 เมษายน ที่วัดหัวลำโพง ศาลา 9 และฌาปนกิจ วันที่ 6 เมษายน
สำหรับ ผศ.บัณฑร อ่อนดำ เกิดเมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2478 จบการศึกษาระดับปริญญาตรี คณะรัฐศาสตรบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ปริญญาโท MS (Rural Sociology) Cornell University, USA และปริญญาเอก สังคมวิทยาและมานุษยวิทยา ดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ (สาขาสังคมวิทยา) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (2556)
ผศ.บัณฑร เริ่มทำงานในปี 2509 โดยเป็นผู้ช่วยนักวิจัยในองค์การ USOM ของอเมริกาที่สำนักงานในประเทศไทย ในปี 2517 เป็นหนึ่งในผู้ร่วมโครงการพัฒนาชนบทลุ่มแม่น้ำกลอง โดยมี ดร.ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เป็นผู้อำนวยการโครงการ นอกจากนั้นยังทำงานร่วมกับองค์กรต่างๆ เช่น มูลนิธิโกมลคีมทอง กลุ่มประสานงานศาสนาเพื่อสังคม สภาคาทอลิกเพื่อการพัฒนา ฯลฯ
ช่วงปี 2515-2523 เป็นผู้ช่วยศาสตราจารย์ คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ หลังจากนั้นจึงมีบทบาทในการเป็นนักพัฒนาอย่างเต็มที่ เช่น (รักษาการ) ผู้จัดการภาคสนาม โครงการประสานความร่วมมือพัฒนาทุ่งกุลาร้องไห้ จ.ร้อยเอ็ด (2527-2528), ประธานคณะกรรมการประสานงานองค์กรเอกชนพัฒนาชนบทภาคอีสาน (กป.อพช.อีสาน) ผู้อำนวยการ สำนักงานคณะกรรมการองค์กรพัฒนาเอกชนพัฒนาชนบท (2533-2540) ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการกำหนดทิศทางการทำงานกับคนจนและชนบทขององค์กรพัฒนาเอกชน
ผศ.บัณฑร เป็นทั้งนักวิชาการและนักพัฒนาที่ริเริ่มแนวทางการทำงานใหม่ๆ และฝึกฝนคนรุ่นใหม่ให้ทำงานร่วมกับชาวบ้านและผู้ยากลำบากด้วยความอุตสาหะ และมีบทบาทสำคัญในการปลุกมโนธรรมสำนึกให้คนรุ่นใหม่เห็นถึงความทุกข์ยากของคนเล็กคนน้อย รวมทั้งกระตุ้นส่งเสริมให้ชาวบ้านรวมพลังสร้างกลุ่มขึ้นมาเคลื่อนไหวเรียกร้องสิทธิและความเป็นธรรมในสังคม
ปี 2553 เป็นประธานคณะกรรมการรณรงค์เพื่อประชาธิปไตย (ครป.) และที่ปรึกษาสถาบันพัฒนาองค์กรชุมชนฯ มีบทบาทสำคัญในการผลักดันแนวทางการปฏิรูปประเทศ โดยเป็น 1 ใน 19 ของคณะกรรมการปฏิรูปประเทศที่มีนายอานันท์ ปันยารชุน เป็นประธาน ได้นำเสนอข้อเสนอในการปฏิรูปประเทศในด้านต่างๆ
ปี 2555 รับตำแหน่งสำคัญในองค์กรพัฒนาหลายองค์กร เช่น ประธานกรรมการมูลนิธิพัฒนาที่อยู่อาศัย กรรมการมูลนิธิสภาวัฒนธรรมแห่งเอเซีย กรรมการมูลนิธิชุมชนไท ที่ปรึกษาองค์กรชาวบ้านเพื่อการพัฒนาภาคอีสาน ที่ปรึกษาโครงการยุติธรรมและสันติ ที่ปรึกษาสมัชชาคนจน ฯลฯ
