วิจารณ์ยับ เพจ ‘กรมทรัพย์สินทางปัญญา’ ให้ความรู้เรื่องลิขสิทธิ์ แต่ใช้ภาพจาก AI

วิจารณ์ยับ เพจ ‘กรมทรัพย์สินทางปัญญา’ ให้ความรู้เรื่องลิขสิทธิ์ แต่ใช้ภาพจาก AI

กำลังเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์ไปในวงกว้าง ต่อประเด็นภาพกราฟิก ที่เผยแพร่ผ่านเพจของ “กรมทรัพย์สินทางปัญญา” เมื่อวันที่ 27 พฤศจิกายนที่ผ่านมา เนื่องในวันลอยกระทง ประจำปี 2566 ซึ่งใช้ประกอบบทความให้ความรู้ เกี่ยวกับ รูปแบบกระทงที่ทำแล้วปลอดภัยไม่ละเมิดลิขสิทธิ์คนอื่น และการใช้ข้อยกเว้นด้านลิขสิทธิ์เพื่อใช้ทำกระทงรูปการ์ตูนต่างๆ โดยได้ยกตัวอย่าง “กระทงที่ไม่ถือว่ามีลิขสิทธิ์” เช่น กระทงที่เป็นรูปทรงทั่วๆ ไป วงกลม สี่เหลี่ยม หรือการนำรูปร่างที่มีตามธรรมชาติมาปรับใช้ ไม่ว่าจะเป็น ดอกไม้ เต่า ลิง ปลา แมว เป็นต้น

อย่างไรก็ตาม ภาพกราฟิกที่ใช้ประกอบนั้นเป็นรูปกระทงขนมปังรูปรถ และรูปหนู ซึ่งมีลักษณะที่คล้ายกับใช้ ปัญญาประดิษฐ์ (AI : Artificial Intelligence) ในการสร้างสรรค์ออกมาผ่านวิธีการเขียนคำสั่ง (Prompt) ระบุคีย์เวิร์ดหรือองค์ประกอบของภาพที่ต้องการ เพื่อให้ระบบปัญญาประดิษฐ์สร้างสรรค์ออกมา ซึ่งในปัจจุบันเข้ามามีบทบาทอย่างมากในงานศิลปะ

ADVERTISMENT

ทว่าก็เป็นประเด็นอ่อนไหว ที่ยังหาข้อสรุปไม่ได้ว่า ภาพที่ AI สร้างขึ้นนั้น สุดท้ายเป็นลิขสิทธิ์ของใคร?

เช่นเดียวกับกรณีดังกล่าว ที่ส่งผลให้เกิดเสียงวิพากษ์วิจารณ์อย่างมาก โดยเฉพาะเมื่อเผยแพร่โดย “กรมทรัพย์สินทางปัญญา” อย่างไรก็ตามโพสต์ดังกล่าวเผยแพร่ได้ไม่นานก็ถูกลบทิ้งไป แต่ได้มีผู้บันทึกภาพไว้ได้ทัน และนำมาเผยแพร่ให้เห็นว่า แอดมินของเพจกรมทรัพย์สินทางปัญญา ก็ได้พิมพ์ตอบคำถามที่ว่ากราฟิกดังกล่าวใช้ AI สร้างจริงไหม ว่า “ใช่ครับ” ด้วย

ADVERTISMENT

ขณะที่ความเห็นในโลกออนไลน์นั้น ได้แบ่งออกเป็นหลายด้าน ทั้งที่มองว่ากรมทรัพย์สินทางปัญญา ซึ่งทำหน้าที่ปกป้องลิขสิทธิ์กลับมาละเมิดลิขสิทธิ์เสียเอง เพราะกระบวนการสร้างภาพของ AI คือการละเมิดสิขสิทธิ์ผลงานศิลปะของคนอื่น ขณะที่บางส่วนก็บอกว่าเรื่องนี้ยังไม่มีข้อสรุปที่ชัดเจนว่าภาพจาก AI นับเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์หรือไม่ ทว่าก็มีผู้เสนอแนะทางออกว่า ในอนาคตหากห้ามไม่ได้จริงๆ ก็อาจจะต้องสร้างกรอบให้กับการสร้างภาพโดย AI ว่าอาจจะเป็นเฉพาะภาพในแนวเหนือจริงเท่านั้น เป็นต้น

ตัวอย่างความคิดเห็น เช่นว่า นี่คือรูปประกอบโพสต์ลอยกระทงของ…. กรมทรัพย์สินทางปัญญา…… อืม โอเค โอเคเลยเว้ย, สายผลิตประเทศนี้สิ้นแล้ว กรมทรัพย์สินทางปัญญา​ใช้ AI เจนรูป เหลือจะเชื่อ…, มันดูไม่เป็นมืออาชีพ (ทรงนี้น่าจะมาจาก bing) เอารูปมาใช้ได้ ใน shutter stock ก็เอารูปจาก ai มาขายกัน,

งานศิลปะจาก AI คืองานที่มาจากการละเมิดสิทธิ์ของเจ้าของงานคนอื่น หน่วยงานอย่างกรมทรัพย์สินทางปัญญามีหน้าที่พิทักษ์งานสร้างสรรค์ของศิลปินและปกป้องไม่ให้ศิลปินและผลงานนั้นถูกละเมิดสิทธิ์ ไม่ใช่สนับสนุนการละเมิดซะเอง, ความย้อนแย้งขององค์กรในประเทศสารขัณฑ์, การใช้ AI สร้างภาพขึ้นมาถือว่าเป็นการละเมิดทรัพย์สินทางปัญญาทุกกรณีหรือไม่ครับ มีวิธีตรวจสอบไหมว่าภาพที่ AI สร้างขึ้นมา ได้ละเมิดลิขสิทธิ์หรือทรัพย์สินทางปัญญาของใครไหมครับ

เรามองว่าในอนาคตต้านไม่อยู่หรอก คนจะแห่มาใช้รูปที่เจนจากเอไอมากขึ้นเรื่อยๆ นอกจากกฎหมายจะเข้มแข็งมากๆ และมีระบบการตรวจสอบที่แม่นยำ, ขออนุญาตชวนถกนิดนึงนะคะ ถ้าสมมติเว็บขายรูปทำ AI เจนรูปเฉพาะแบบ realistic ขาย โดยที่เงินนั้นจะถูกแบ่งให้เจ้าของรูปถ่ายตาม % ที่ AI ดึงจากรูปต้นฉบับมาเจน ถ้าเป็นแบบนี้ถือว่าโอเคมั้ยคะในทางลิขสิทธิ์ หรือมีมิติอื่นๆ ที่ต้องนึกถึงอีกน่ะค่ะ, ไม่แน่ใจว่าตอนนี้เรามีกฎหมายควบคุมถึงทรัพย์สินทางปัญญาที่มาจาก AI รึยัง แต่ถ้ายัง ต้องเอาเรื่องนี้เข้าสภา เข้า ครม. ด่วน

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image