| ผู้เขียน | พลเอกนิพัทธ์ ทองเล็ก |
|---|
ภาพเก่าเล่าตำนาน : วิถีชีวิตนักรบ…ในอุโมงค์
ข้าขอใช้ชีวิต ต่อสู้ ทำศึกสงคราม ในอุโมงค์ใต้ดิน
ชาวโลกได้เห็นภาพของอุโมงค์ใต้ดินในฉนวนกาซา ที่กองทัพอิสราเอลนำมาเปิดเผยแล้ว…ต้องทึ่ง ในความเพียรอันเป็นเลิศ ชาวปาเลสไตน์อดทน ขุดทะลุทะลวง ซอกซอนไปทั่วดินแดน ยาวรวมกันกว่า 500 กิโลเมตร
ลึกลงไปใต้ดิน บางช่วง 30 เมตร บางช่วง 80 เมตร
พ.ศ.2480 ช่วงที่ชาวจีนแผ่นดินใหญ่ที่แสนจะแร้นแค้น ไม่มีอาวุธ ต้องต่อสู้กับกองทัพญี่ปุ่นที่มารุกราน ถูกนำมาสร้างเป็นภาพยนตร์ออกสู่สายตาชาวโลก ประจักษ์ชัดว่า เมื่อต่อสู้บนดิน ก็สู้ไม่ได้ ต้องใช้อุโมงค์ใต้ดินเพื่อหลบซ่อน ชาวจีนรอดตายนับแสนคน
สงครามเวียดนามที่ชาวบ้านเวียดนามเหนือ (เวียดกง) ต้องรบกับมหาอำนาจอเมริกา เรื่องราวของอุโมงค์ใต้ดินถูกนำมาเปิดเผยชาวโลกที่ได้เห็นชีวิตของนักสู้ที่ใช้อุโมงค์ทั้ง รุก-รับ ต่อสู้แบบถวายชีวิต ทุกฝ่ายยกย่องในความเป็นอัจฉริยะ อุตสาหะ ขุดลงไปได้ยังไงกัน
การใช้ชีวิตใต้ดินแบบอดทน ของทหารเวียดกง เป็นอุปสรรคอย่างใหญ่หลวง ทำลายชีวิตทหารอเมริกันไปมหาศาล
สงครามโลกครั้งที่ 1 ได้ชื่อว่าเป็น “สงครามป้อมค่าย” ทั้งสัมพันธมิตรและฝ่ายเยอรมัน ต่างก็ขุดบนดิน-ใต้ดินเพื่อรุกเข้าหากัน โดยระดมคนงาน-นักขุดมาจากเหมืองแร่
ยุทธการที่เมสซีน (The Battle of Messines) ในเดือนมิถุนายน พ.ศ.2460 มีการขุดอุโมงค์ลับ ลอดไปใต้พื้นดินซึ่งเป็นที่ตั้งของทหารเยอรมันที่มาปักหลัก สัมพันธมิตรใช้ระเบิดพวงแรงสูงประมาณ 1 ล้านปอนด์ จุดชนวนระเบิดพร้อมกัน คร่าชีวิตทหารเยอรมันไปหลายพันนายในตูมเดียว… อุโมงค์ถล่มพังทลายลงมาทับอีกต่างหาก ทหารเยอรมันเสียขวัญตั้งแต่ยังไม่ได้เข้าสู่สงคราม
สงครามโลกครั้งที่ 2 อเมริการบกับกองทัพญี่ปุ่นทั้งบนบก ในทะเล ใต้ทะเลและทางอากาศ
ญี่ปุ่นไปยึดเกาะขนาดใหญ่หลายแห่งในมหาสมุทรแปซิฟิก ซ่อนพรางตัวเองโดยขุดอุโมงค์ ทหารลูกหลานซามูไรทราบดีว่าจะต้องเผชิญการโจมตีจากนาวิกโยธินสหรัฐ จะต้องทำทุกอย่างเพื่อรอดจากการตรวจการณ์
ฝ่ายข่าวกรองของกองทัพสหรัฐมักจะประเมินจำนวนกำลังของทหารญี่ปุ่นผิดพลาด ทหารญี่ปุ่นซ่อนตัว ซ่อนอาวุธมหาศาลในอุโมงค์
กุมภาพันธ์ พ.ศ.2488 นาวิกโยธินสหรัฐบุกโจมตี เกาะอิโวจิมา (Iwojima) คอหนังมะกันต้องพบกับการต้านทานอย่างหนัก รบนองเลือดอย่างห้าวหาญ นึกไม่ถึงว่าจะมีทหารญี่ปุ่นมากมายขนาดนี้ เพราะญี่ปุ่นได้สร้างเครือข่ายอุโมงค์ขนาดใหญ่ทั่วเกาะ
ญี่ปุ่นมีกำลังพล มีอาวุธ มหาศาล ทหารอเมริกันเสียชีวิต 6,821 ราย และบาดเจ็บอีก 19,217 ราย ปฏิบัติการที่กำหนดจะใช้เวลา 3 วันขยายออกไปเป็น 5 วัน และในที่สุดกลายเป็นการต่อสู้นองเลือดที่สุดในประวัติศาสตร์ของนาวิกโยธินสหรัฐ
ที่ชาวโลกยกย่อง “ยกหัวแม่โป้ง” ให้ สุดแสนมหัศจรรย์ คือ ข่ายอุโมงค์ของ “เวียดกง” ในสงครามเวียดนาม ที่รบกับกองทัพสหรัฐ
อุโมงค์ของเวียดกง ซ่อนอยู่ใต้ดินในหลายพื้นที่
เครือข่ายอุโมงค์แบบใยแมงมุม ทำให้เวียดกงมีพื้นที่ การจัดหาเสบียง กิน นอน รักษาพยาบาล หุงหาอาหารได้แบบไร้ควันลอยขึ้นมา
ทหารสหรัฐและพันธมิตร (รวมถึงทหารไทย) ที่ไปช่วยสหรัฐทำสงครามในป่าเขา แทบไม่มีโอกาสรับรู้เลยว่า ใต้รองเท้าลึกลงไปของเขามีข้าศึก กิน อยู่ หลับนอนจำนวนมาก
อุดมการณ์แห่งความรักชาติ รักแผ่นดินเกิดของชาวเวียดนาม บวกกับสติปัญญา เป็นพลังกาย-ใจ ใช้เพียงพลั่วในการขุดเจาะ อเมริกาประเมินว่าเครือข่ายอุโมงค์ถูกสร้างขึ้นตลอดระยะเวลา 20 ปี
ทางลงใต้ดินของเวียดกง จะมี “ทางเข้า” ขนาดเล็กที่อำพรางอย่างดี โดยทั่วไปมีโครงสร้างที่เรียบง่าย ใช้เป็นที่หลบภัยและเป็นที่มั่นต่อสู้ เมื่อเข้าตี ซุ่มโจมตีทหารอเมริกันแล้ว จะสามารถหลบซ่อนหายตัวไปจากพื้นที่ได้เหมือนผี…
โครงข่ายอุโมงค์บางแห่งทอดยาวหลายพันฟุต มีหลายชั้น มีห้องต่างๆ ใต้พื้นดินเหมือนคอนโดมิเนียม ทหารป่าตัวเล็กๆ เหล่านี้ สามารถใช้ชีวิตอยู่ได้โดยปราศจากการรบกวน
เมื่อทหารสหรัฐเรียนรู้ว่า กำลังทำสงครามกับทหารเวียดกงที่มุดอยู่ใต้ดิน เริ่มเขียน ตำรา-คำแนะนำ ฝึกสอน อบรม ก่อนเข้าสู่สนามรบ
อุโมงค์ใต้ดินที่ขุดแบบประณีตบางแห่งสามารถป้องกันระเบิดหนัก 750 ปอนด์ ที่ทิ้งจากเครื่องบิน ตกห่างจากทางเข้าอุโมงค์ 50 หลา ได้สบายๆ
กองทัพสหรัฐใช้ แก๊สน้ำตา ใช้สุนัข ใช้เคมีภัณฑ์ ระเบิดทำลายเครือข่ายมนุษย์ใต้ดิน
อุโมงค์ในสงครามเวียดนามไม่มีแสงสว่างจากไฟฟ้า ซ่อนระบบการระบายอากาศอย่างชาญฉลาดเพื่อลดร่องรอยการตรวจจับ เวียดกง มักจะสร้าง “กับระเบิด” ตรงประตูหรือวางระเบิดไว้บนต้นไม้ใกล้เคียง เพื่อฆ่าทหารที่พยายามจะเข้าไปในระบบอุโมงค์
พ.ศ.2545 สงครามในอัฟกานิสถาน… ทหารอเมริกันโจมตีที่มั่นของอัลกออิดะห์ ไล่ล่า นายโอซามา บิน ลาเดน ค้นพบอุโมงค์ขนาดใหญ่ที่ซับซ้อน ซึ่งเชื่อมต่อกับการก่อตัวของถ้ำโทราโบราในอัฟกานิสถาน
ภายในอุโมงค์มีห้องพยาบาล ห้องเก็บอาวุธ อุปกรณ์สื่อสารอิเล็กทรอนิกส์ที่ซับซ้อน และระบบควบคุมสภาพอากาศที่สามารถกรองสารเคมีปนเปื้อนได้
ลองมาดูเรื่องอุโมงค์ในสงครามอิสราเอล-ฮามาส
การต่อสู้ที่เกิดขึ้นซ้ำๆ ต่อเนื่อง ระหว่างอิสราเอลและฮามาสในฉนวนกาซา กลุ่มฮามาสไม่เคยหยุดการขุดอุโมงค์เพื่อความอยู่รอด และรอเวลาปฏิบัติการ
กลุ่มฮามาสซึ่งก่อตั้งขึ้นใน พ.ศ.2530 รวมถึงชาวปาเลสไตน์มักจะใช้อุโมงค์เป็นวิธีการลักลอบขนสินค้า เป็นการแทรกซึมเข้า-ออกที่มีประสิทธิภาพมาโดยตลอด อิสราเอลก็ยอมรับการดำรงอยู่ของอุโมงค์ดังกล่าวเป็นส่วนใหญ่เพราะแทบจะเป็นวิถีชีวิต ชาวปาเลสไตน์ส่วนหนึ่งใช้ชีวิตในอุโมงค์
หลังจากที่กลุ่มฮามาส ได้รับการเลือกตั้ง ครองอำนาจในฐานะรัฐบาลอย่างเป็นทางการในฉนวนกาซา อิสราเอลได้ออกกฎหมาย “ปิดล้อม” ฉนวนกาซา ซึ่งมีพื้นที่ราว 360 ตร.กม. ระงับการซื้อขายวัสดุก่อสร้างที่อาจสนับสนุนการก่อสร้างอุโมงค์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการนำเข้าคอนกรีต ถูกควบคุมอย่างเข้มงวด
(อุโมงค์ของฮามาสที่ถูกนำมาเปิดเผยระหว่างสงคราม ถูกสร้างอย่างประณีต ใช้ผนังคอนกรีต มีการเดินสายไฟฟ้าจากพลังงานแสงอาทิตย์ มีระบบระบายอากาศ ที่อยู่อาศัยได้อย่างสบายๆ)
อิสราเอล เข้มงวดตรวจตรากับวัสดุก่อสร้างทุกชนิด แต่ฮามาสทำทุกอย่างในอุโมงค์มานาน อดทน รักษาความลับได้ดีที่สุด รวมถึงการใช้อุโมงค์เป็นที่เก็บซ่อน “จรวด” นับหมื่นลูกเพื่อใช้ถล่มอิสราเอล
สินค้า ของกิน ของใช้ ถูกลักลอบขนถ่ายผ่านอุโมงค์ที่มุดดินข้ามพรมแดนเข้าสู่อียิปต์
ชาวปาเลสไตน์ราว 2 ล้านคนเศษ ที่อยู่กันอย่างแออัดในฉนวนกาซาก็ใช่ว่าจะ “เป็นเอกภาพ” ขัดกันด้วยผลประโยชน์ ระดับผู้นำร่ำรวย ใช้ชีวิตหรูหรา นักรบต้องใช้ชีวิตใต้ดิน
พ.ศ.2554 เกิดการยึดอำนาจ โมฮาเหม็ด มอร์ซี ขึ้นสู่อำนาจ นายพลอับเดล ฟัตตาห์ เอล-ซีซี ที่เป็นผู้แพ้ สั่งให้ทหารช่างสูบ “น้ำเสีย” อัดลงไปในอุโมงค์เพื่อการต่อสู้กันเอง
7 ตุลาคม 2566 กองกำลังฮามาสหลายพันคน ที่ซ่อนตัว ซ่อนเขี้ยวพิษ อยู่ในอุโมงค์ เปิดฉากถล่มอิสราเอลด้วยจรวดที่โผล่ขึ้นมาจากใต้ดิน ในช่วง 3 ชั่วโมงแรก ฮามาสยิงจรวดใส่ดินแดนอิสราเอลราว 4 พันลูก กองกำลังฮามาสโผล่มาจากอุโมงค์ บุกเข้าดินแดนอิสราเอลเพื่อสังหารทุกชีวิตในอิสราเอล (รวมถึงคนงานไทย)
ไม่มีทางเลือก…อิสราเอลประกาศจะบุกเข้าฉนวนกาซา กองกำลังภาคพื้นดินปิดล้อมพื้นที่กาซาทางตอนเหนือ ประกาศให้ประชาชนอพยพลงไปทางใต้ ถล่มด้วยอาวุธหนักจนเมืองเละไปหมด
กองกำลังภาคพื้นดิน ทหารราบ ทหารม้า ยาตราทัพเข้าไปในกาซาทางตอนเหนือ เพื่อจัดการกองกำลังฮามาส ค้นหาร่องรอยของตัวประกัน ที่สำคัญที่สุด คือ เข้าไปค้นหาอุโมงค์ที่เป็น “รัง” ของฮามาส
กองทัพอิสราเอล ต้องทำการรบ “บวก” กับการทำความเข้าใจกับสังคมโลก ต้องปล่อยภาพอุโมงค์ ที่มีขนาดใหญ่ ลึก และยาวกว่าที่คาดไว้มาก ประจักษ์ชัดในโครงสร้างที่มั่นคง อุโมงค์ทั้งหมดสามารถทนทานต่อการโจมตีทางอากาศได้
โรงพยาบาลอัล-ชิฟา (al-Shifa) ที่ถูกปิดล้อม ถูกทหารอิสราเอลเข้าตรวจค้นชั้นใต้ดิน พบร่องรอย เบาะแสของฮามาส ชาวโลกได้เห็น “ขุมข่ายอุโมงค์” ที่น่าตกใจในความมานะอดทนขุด
ใช่ว่า…อุโมงค์ทั้งหลายจะถูกทอดทิ้งให้ยึดง่ายๆ
ทหารอิสราเอล ก็ต้องระวัง “กับระเบิด” ที่พร้อมจะสังหารผู้บุกรุก
สงครามครั้งนี้ ต้องยอมรับว่า “กลุ่มฮามาส” ก้าวหน้า ใช้เทคโนโลยีทุกระบบที่เพาะบ่มที่คิดค้น ดัดแปลงขึ้นในอุโมงค์มานาน ฮามาส สูญเสียหนัก ชาวปาเลสไตน์นับล้านต้องอพยพหนีสงคราม กลายเป็นคนไร้บ้าน ทหารอิสราเอล (IDF) เสียชีวิต ได้รับบาดเจ็บจำนวนหนึ่ง ภารกิจในดินแดนที่รุกเข้าไป คือ การกวาดล้าง พิสูจน์ทราบ บนดินและในอุโมงค์ใต้ดิน
ชาวโลกกำลังจ้องมอง รอคอย คือ ฮามาสนำตัวประกันราว 200 กว่าคนไปซ่อนไว้ที่ไหน อุโมงค์ไหน …รวมถึงคนไทยจำนวนหนึ่ง
ผ่านไป 7 สัปดาห์ ฮามาสยังมีขีดความสามารถยิงจรวดถล่มอิสราเอลได้อีก หากแต่ก็ถูกสกัดด้วย ไอรอนโดม (Iron Dome) อิสราเอลจะยังคงปิดล้อม พยายามที่จะพังอุโมงค์ที่มีอยู่ต่อไป
สงครามที่เกิดขึ้นนับพันปีที่ผ่านมาจนถึงปัจจุบัน อุโมงค์ มีบทบาทสำคัญมีทั้งปิดลับและเปิดเผย
อุโมงค์สามารถสร้าง “ฝันร้าย” สำหรับผู้โจมตี กระบวนการเคลียร์และทำลายเครือข่ายอุโมงค์นั้นมีราคาแพง ใช้เวลานาน มีแนวโน้มที่จะทำให้ทหารเสียชีวิตมากกว่าการสู้รบบนพื้นดิน
อุโมงค์ใต้ดิน เป็นแนวทางที่มีประสิทธิภาพมาก ในปฏิบัติการทางทหาร
