ศูนย์เรียนรู้ด้านการเกษตรบนเนื้อที่ 6 ไร่ ที่เต็มไปด้วยจุดถ่ายทอดความรู้ด้านการเกษตรมากมายแห่งนี้ คือ ฟาร์มชุมชนที่ชาวบ้าน ต.วังตามัว อ.เมืองนครพนม จ.นครพนม ร่วมกับหน่วยงานภาครัฐในพื้นที่ผลักดันให้เกิดขึ้น
ที่นี่ชาวบ้านจะใช้เป็นเวทีและจุดถ่ายทอดความรู้ด้านการเกษตร เป็นที่ให้บริการข้อมูลข่าวสารด้านการเกษตรให้กับคนในชุมชน ซึ่งแต่ละวันก็จะมีชาวบ้านเข้ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ข้อมูลข่าวสารด้านการเกษตรกันทุกสัปดาห์ ถือเป็นความสำเร็จที่เข้ามาช่วยพัฒนาอาชีพ สร้างรายได้ รอยยิ้ม และเสียงหัวเราะให้กับเกษตรกรในพื้นที่อย่างที่เห็นนี้ทุกวันนี้
คุณวิลญา เหมือนเหล่า ผู้ใหญ่บ้านหมู่ที่1 บ้านหนองแซง ต.วังตามัว อ.เมืองนครพนม จ. นครพนม เล่าให้ฟังว่า ตอนที่ได้โครงการพวกเป็ดพวกไก่มา ทางกลุ่มได้แบ่งกันไปตามบ้าน ให้สมาชิกนำไปเลี้ยงตามบ้าน ทั้งใต้ถุน ยุ้งข้าว เพื่อให้เป็นต้นแบบส่งต่อไปให้กับคนในชุมชน พอคนในชุมชนได้มาเห็นแล้วเขาก็จะไปทำ อย่างน้อยๆ ไม่ได้ทำอย่างหนึ่งเขาก็ทำอีกอย่างหนึ่ง
แต่ใครจะเชื่อพื้นที่เกษตรกรรมที่ประสบปัญหาภัยแล้งในปี 2558 จะพัฒนากลายเป็นศูนย์การเรียนรู้ด้านการเกษตรที่เต็มไปด้วยฐานการเรียนรู้ที่สอดคล้องกับบริบทของชุมชนได้อย่างลงตัว
“ที่ของแถวนี่มันจะเป็นดินนาปลูกมัน เราก็มาคิดว่าปลูกมันปลูกข้าวก็ได้เงินอยู่ แต่เราก็ต้องกลับต้องมาซื้อหมู เห็ด เป็ด ไก่เหมือนเดิมอะไรอย่างนี้ เราก็เลยคิดว่าไปดูดีกว่า คราวนี้ก็ไปดูงานโครงการพระราชดำริ ไปอบรมกับเขาตลอด พอเราไปอบรม เราไปเห็นเขาเขาก็ทำได้ ก็เลยกลับมาคิด มาปรับเปลี่ยนความคิดตรงนั้น”
“หลักคิด” “กระบวนการ” “แนวทางบริหารจัดการฟาร์ม” ทำอย่างไร…
“การปรับปรุงที่นาของเรานี่ ก็คือ จะใช้แบบทฤษฎีใหม่ แบบเกษตรพอเพียงผสมผสาน เพราะแต่ก่อนนี้ เราทำช่วงแรกๆ มันสวย ยอมรับว่ามันสวย ตั้งแต่สมัยพ่อแม่พาทำ แต่พอเริ่มมีปุ๋ยมีอะไรเข้ามา มาตื่นตัวมาหาปุ๋ย มาสังเกตดูคราวนี้ ว่าได้ข้าวจริงแต่ค่าใช้จ่ายสูง ก็เลยคิดว่า ตั้งแต่นั้นมาก็เลยพาครอบครัวกับกลุ่มสมาชิกมาเริ่มต้น แต่ตอนแรกก็ติดขัดอยู่ เพราะคนส่วนมากเขาก็ยังง่ายๆ ถ้าใส่ปุ๋ยมันได้เร็ว อะไรอย่างนี้ ข้าวก็สวย เกี่ยวก็ได้เยอะ ก็เลยมาจับเข่าคุยกัน มาดูแปลงที่เราทำเป็นตัวอย่างให้เขาดู”
ด้านคุณวิจิตร เหมือนเหลา ประธานฟาร์มชุมชนฯ หมู่ที่ 4 บ้านโนนชมภู่ ต.วังตามัว อ.เมืองนครพนม จ. นครพนม บอกว่า “ตรงนี้เราก็ต้องทำเป็นฐานเรียนรู้ แล้วก็แปลงสาธิต มีสระปลา มีอาคารเลี้ยงเป็ด เลี้ยงไก่ เลี้ยงหมู ปลูกผัก ไม้ผล อย่างตรงที่เป็นแปลงนาเป็นคันนาผมก็จะปลูกกล้วย ปลูกมะละกอ ก็มีหลายอย่าง มีฝรั่ง แล้วก็พุทรา เราทำผสมผสานกันอย่างละเล็กละน้อย”
ทำอย่างไร…ให้ชาวบ้าน “เปิดใจ – สนใจ” มาเรียนรู้ร่วมกัน
สำหรับคนที่เขามาหรือคนที่ไปทำส่วนมาก คุณวิลญา บอกว่า “จะมีใจรักทางนี้ เพราะว่าคนที่มีใจรักทางนี้จะประสบผลสำเร็จมาก แต่ถ้าคนที่มาแล้วเขาไม่ค่อยเท่าไหร่ ยังถือว่า 50-50 อยู่ แต่ส่วนมากสมาชิกของแม่คือคล้ายๆ กับเต็มร้อยทุกคนแล้ว มีแนวความคิดเดียวกัน เราก็ถือว่าตรงนี้แหละที่พากลุ่มเราหรือว่าฟาร์มเราสำเร็จ”
“เขาทำเป็นพูดอย่างนั้นดีกว่า อย่างอัดเห็ดก็อัดเป็นแล้ว ทำเป็นทุกอย่าง เขาก็มาทำที่ฟาร์มนี้ส่วนหนึ่ง แล้วเขาก็ไปทำส่วนตัวอีกส่วนหนึ่ง เอารายได้เข้าครอบครัวเขา” คุณวิจิตร กล่าว
