ทำไม รุ่งโรจน์ เชื่อ จารึกวัดอินฯ ตอกย้ำ ‘อโยธยา’ มีจริง ไม่มโน ยกเคส จีน-พม่า เทียบ
จารึกวัดอินฯ – สืบเนื่องกรณี วัดอินทารามวรวิหาร แขวงบางยี่เรือ เขตธนบุรี กรุงเทพฯ มีการค้นพบจารึกบนฐานพระพุทธรูปศิลปะสุโขทัยซึ่งประดิษฐานอยู่ภายในเก๋งจีน ศาลารายของพระอุโบสถ โดยปรากฏคำสำคัญว่า ‘ศรีอโยธยา’ รวมถึงนามบุคคลในพงศาวดาร ระบุศักราชตรงกับ พ.ศ.1974 ในรัชกาลเจ้าสามพระยา แห่งกรุงศรีอยุธยา โดยมีการเผยแพร่คำอ่านอย่างไม่เป็นทางการโดย รศ.ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล และผศ. ธนโชติ เกียรติณภัทร อาจารย์คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง เมื่อ 10 เมษายนที่ผ่านมา
เมื่อวันที่ 13 เมษายน รศ.ดร.รุ่งโรจน์ ภิรมย์อนุกูล อาจารย์คณะมนุษยศาสตร์ ม.รามคำแหง ผู้เข้าบันทึกภาพและอ่านจารึกดังกล่าว กล่าวว่า หนึ่งในความสำคัญของจารึกนี้ในมุมมองของตน คือ การร่วมยืนยันถึงการมีอยู่จริงของ ‘อโยธยา’ ซึ่งมีมาก่อนกรุงศรีอยุธยา กล่าวคือ แม้คำว่า ‘ศรีอโยธยา’ ในจารึกนี้ จะหมายถึงกรุงศรีอยุธยาอย่างแน่นอน แต่สะท้อนถึงความทรงจำในชื่อเมืองเดิมก่อน พ.ศ.1893 เนื่องจากจารึกนี้ ไม่ใช่จารึกของราชสำนักส่วนกลาง แต่เป็นของมูลนาย หรือชนชั้นนำ ของ ‘ศรีสัชนาลัย’ ในสมัยอยุธยาตอนต้น เพราะฉะนั้น เป็นไปได้หรือไม่ว่า ยังคงติดกับ ‘ชื่อเก่า’ ของกรุงศรีอยุธยา นั่นคือ ‘อโยธยา’
“อโยธยา เป็นชื่อเก่า ก่อน พ.ศ.1893 ต่อมา เมื่อย้ายราชสำนักมาอยู่ที่หนองโสน ก็เปลี่ยนชื่อเป็นอยุธยา แต่คนแถบข้างนอก ยังเรียกชื่อเดิมตกค้างอยู่ ไม่ต้องยกตัวอย่างไกลมาก
เนื่องจากกรณีเช่นนี้ เอกสารทางล้านนา เชียงใหม่ที่เขียนขึ้นในช่วงหลัง ก็ยังเรียกอยุธยา ว่า อโยธยา ส่วนพม่า สมัยมังระ ยกทัพมาตีอยุธยา แผ่นดินพระเจ้าเอกทัศน์ ก็ยังเรียกโยเดีย คือ อโยธยา อยู่เลย
แต่ถ้าเป็นเอกสารที่ออกจากราชสำนักอยุธยาเอง ก็เรียกอยุธยาหมดแล้ว เช่น ในพระอัยการต่างๆ” รศ.ดร.รุ่งโรจน์ กล่าว
รศ.ดร.รุ่งโรจน์ กล่าวด้วยว่า คำว่า ‘ศรีอโยธยา’ ยังปรากฏในจารึกอื่นๆ ในอยุธยา เช่น ‘จารึกลานทอง วัดส่องคบ’ จังหวัดชัยนาท ยุคต้นกรุงศรีอยุธยา เขียนด้วยอักษรขอม ภาษาไทย สะท้อนว่า เป็นชื่อที่ขุนนางในหัวเมืองยังคงเรียกอยู่
“เอาง่ายๆ กรุงเทพฯ คือ กรุงรัตนโกสินทร์ สุนทรภู่ ยังเรียกว่าอยุธยาอยู่เลย ส่วนการบอกว่า คำว่า อโยธยา กับอยุธยาคือคำเดียวกันนั้น นั่นคือ กวีโวหาร แต่ปัญหาคือ ทำไมบางครั้งเรียกอโยธยา บางครั้งเรียกอยุธยา เป็นเพราะย้ายเมืองใช่หรือไม่?
“ผมไม่เถียง ว่าคำว่าอโยธยา ในจารึกสมัยอยุธยา ไม่ว่าจะเป็นจารึกวัดส่องคบ รวมถึงจารึกที่ฐานพระพุทธรูปสุโขทัยที่วัดอินทารามซึ่งพบใหม่นี้ หมายถึง กรุงศรีอยุธยา แต่ผมมองว่า มันสะท้อนถึงการเคยมีอยู่จริงของอโยธยา ที่มีมาก่อนอยุธยา ไม่ใช่แค่เมืองในตำนาน ไม่ได้มโน” รศ.ดร.รุ่งโรจน์ กล่าว
