เมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม ที่มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ ศูนย์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา, สถาบันเอเชียตะวันออกศึกษา ม.ธรรมศาสตร์, วิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์และมูลนิธิโครงการตำราสังคมศาสตร์และมนุษยศาสตร์ จัดเสวนา “เลือกตั้งมาเลเซียครั้งที่ 14: ทำไม ดร.มหาธีร์ จึงชนะเลือกตั้ง กับ อนาคตที่ประชาชนเลือกเองได้” วิทยากรโดย ดร.ชาญวิทย์ เกษตรศิริ อดีตอธิการบดีม.ธรรมศาสตร์, รศ.ดร.อุบลรัตน์ ศิริยุวศักดิ์ นักวิชาการด้านสื่อสารมวลชน, ดร.ชัยวัฒน์ มีสันฐาน อาจารย์ประจำคณะศิลปศาสตร์ ม.ธรรมศาสตร์ ดำเนินรายการโดย นายอัครพงษ์ ค่ำคูณ อาจารย์ประจำวิทยาลัยนานาชาติปรีดี พนมยงค์ ม.ธรรมศาสตร์
ดร.ชัยวัฒน์ กล่าวว่า การเลือกตั้งครั้งนี้หักทุกสำนักวิเคราะห์ เพราะตั้งแต่ปี 2015 ที่มีข่าวทุจริตกองทุนพัฒนามาเลเซีย (วันเอ็มดีบี) โอนเงินเข้าบัญชีส่วนตัวของนาจิบแล้วไม่มีคำอธิบาย มีการเปลี่ยนตัวอัยการ ขนาดช่วงที่หลายคนพยายามออกมาเขย่าเรื่องนี้เพียงไรก็ยังทำอะไรไม่ได้ เพราะรัฐธรรมนูญมาเลเซียให้อำนาจนายกฯบนพื้นฐานที่ว่านายกฯเป็นคนดี จึงสามารถจัดการกิจการต่างๆในรัฐได้เต็มที่ ทางเดียวที่จะเปลี่ยนได้คือการเลือกตั้ง
“เราประเมินความกล้าเสี่ยงของคนมาเลย์น้อยเกินไป กระทั่งแกนนำพรรคฝ่ายค้านเองก็ยังไม่เชื่อว่าคนจะออกมาเลือกตั้งเยอะขนาดนี้ เพราะ 1.กลุ่มภูมิบุตรที่เป็นคนส่วนใหญ่ยังยึดติดผลประโยชน์ที่ได้จากอัมโนและพรรคร่วมรัฐบาล เขาจึงไม่น่าเสี่ยงเลือกพรรคฝ่ายค้านซึ่งมีนโยบายไม่เอาภูมิบุตรอยู่ด้วย 2.สรรพกำลังที่นาจิบมีในอำนาจจัดการเลือกตั้งที่ไม่เอื้อให้คนมาลงคะแนน การประกาศเลือกตั้งกระชั้นชิด มีเวลาหาเสียงน้อยและการอนุมัติกฎหมายข่าวปลอมก่อนการเลือกตั้ง เพื่อป้องกันเรื่องวันเอ็มดีบีที่ยังไม่มีการตัดสิน นาจิบจึงไม่คิดว่าตัวเองจะแพ้ เพราะไม่มีแผนสองใดๆทั้งสิ้น
“ช่วงมีข่าวคอร์รัปชั่น มหาธีร์พยายามเขย่าอำนาจนาจิบ แต่นาจิบไม่มีท่าทีออกจากอัมโน จนไปปลดลูกชายมหาธีร์ที่เป็นมุขมนตรีรัฐเคดาห์ออกจากตำแหน่ง หลังพยายามรวมตัวกับรองนายกฯ ตั้งข้อสงสัยเรื่องทุจริต และมีการปลดอีกหลายคน เหล่านี้คือตัวสะท้อนว่านาจิบตัดคะแนนเสียงตัวเองทุกทาง เอาคนที่ภาพลักษณ์ดีๆออกไป ขณะที่ตัวเองไม่ได้ทำคะแนนเสียงให้เพิ่มขึ้นมา พรรคฝ่ายค้านที่ไม่เอาอัมโนอยู่แล้วก็รวมตัวกันได้ ขณะที่มหาธีร์ประกาศหลังเลือกตั้งชนะว่าจะขอพระราชทานอภัยโทษอันวาร์ อิบราฮิมให้ได้เร็วที่สุด และจะให้ปล่อยให้ได้ก่อน 8 มิ.ย. เพื่อแต่งตั้งเป็นส.ว. ก่อนปูทางเป็นนายกฯต่อไปในอีก2ปี แต่คนก็ยังไม่ค่อยมั่นใจ เพราะการเลือกตั้งครั้งนี้มีนโยบายระยะสั้นมาก วัตถุประสงค์หลักคือการโค่นนาจิบ ปราบคอร์รัปชั่น แต่นโยบายการพัฒนาเศรษฐกิจยังไม่มี”
เมื่อถามว่าการเลือกตั้งครั้งนี้จะกระทบนโยบาย3จังหวัดชายแดนใต้ของไทยหรือไม่ ดร.ชัยวัฒน์ตอบว่า ต้องดูนโยบายของพรรคฝ่ายค้านที่บอกว่าจะทำให้มาเลเซียกลับมายิ่งใหญ่อีกครั้งหนึ่ง ซึ่งนโยบายระยะสั้นที่เห็นคือการปราบปรามทุจริต มหาธีร์ประกาศว่ามีเรื่องที่จะทำภายใน100วัน คือโค่นนาจิบและยกเลิกสิ่งที่นาจิบทำ ส่วน3จังหวัดชายแดนไทยคงใช้นโยบายเดิมเดินต่อ แต่จะใช้กรรมการชุดเดิมหรือไม่ ยังบอกไม่ได้ คงส่งผลทำให้เลื่อนออกไป เพราะเขาจัดการเรื่องใกล้ตัวที่สัญญากับประชาชนไว้ก่อน เรื่องชายแดนไทยจึงอาจเป็นประเด็นรองลงมา
รศ.ดร.อุบลรัตน์ กล่าวว่า มหาธีร์ชนะจากคำว่าเบื่อ ก่อนเลือกตั้งคนทั่วไปจะพูดว่า “เบื่อ” เป็นคำกลางๆที่ห้ามประมาท คำว่าเบื่อทำให้การเมืองพลิกมาหลายครั้งแล้ว นาจิบอยู่นาน แผนพัฒนาก็เรื่อยเฉื่อย แต่เงินเอาเข้ากระเป๋า คนเลยเบื่อและอยากเปลี่ยนแปลง แต่ชัยชนะไม่ได้มาวันเดียว สะสมมาจากการที่มีประท้วงหลายครั้ง เรารู้สึกมีส่วนร่วมกับชัยชนะของประชาชนชาวมาเลเซีย เพราะเขาใช้เส้นทางประชาธิปไตย แต่มันช่างช้าเหลือเกิน
“เลือกตั้งครั้งนี้อัมโนใช้เงินและยุทธศาสตร์กับโซเชียลมีเดียมาก ขณะที่แนวร่วมฝ่ายค้านใช้ทรัพยากรไม่มากเท่า แต่รัฐบาลกลับพ่ายแพ้ นักวิจัยบางคนมองว่าการใช้ทั้งการรณรงค์ปราศรัยเลือกตั้งแบบเดิมคู่กับใช้โซเชียลมีเดียจึงจะมีประสิทธิภาพ ครั้งนี้รัฐบาลควบคุมการหาเสียงของฝ่ายค้านในสื่อกระแสหลัก ฝ่ายค้านแทบไม่มีพื้นที่ในสื่อกระแสหลัก และส่งข่าวปลอมให้ประชาชนได้ข้อมูลผิดพลาด โดยจ้างบริษัทสื่อรณรงค์เลือกตั้งด้วยเงินจำนวนมาก แต่ฝ่ายประชาชนเองก็มีเครือข่ายทางโซเชียลมีเดีย ระดมคนออกไปเลือกตั้ง การมีส่วนร่วมของประชาชนเป็นหัวใจสำคัญ พอมีโซเชียลมีเดียการตรวจสอบข่าวปลอมจึงทำได้ ประชาชนได้ฟังข่าวสารรอบด้าน ไม่ว่าจะจากฝ่ายรัฐบาลหรือแนวร่วมฝ่ายค้าน สำคัญที่สุดคือวันเลือกตั้ง โซเชียลมีเดียจะไม่เป็นผลถ้าคนไม่ออกมาจริง โลกออนไลน์กับออฟไลน์จึงต้องไปด้วยกัน” รศ.ดร.อุบลรัตน์ กล่าว
อ่าน ‘ชาญวิทย์’ มองเลือกตั้งมาเลเซียสะเทือนอาเซียน-ไทย โดยเฉพาะ ‘คนคิดเลื่อนเลือกตั้ง’
