เมื่อเวลา 08.00 น. วันที่ 9 กรกฎาคม ที่กระทรวงสาธารณสุข (สธ.) สมาพันธ์สหวิชาชีพทางจิตเวช ยาเสพติด สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สป.) ประกอบด้วยจิตแพทย์ พยาบาลจิตเวชและนักจิตวิทยา รวมตัวเรียกร้องขอให้ผู้บริหาร สธ.เห็นใจ และปรับโครงสร้างอัตรากำลังกลุ่มงานจิตเวชอย่างเป็นธรรม หลังกระทบขวัญกำลังใจผู้ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลสังกัด สธ.ทุกระดับ
โดย นพ.สุเมธ ฉายศิริกุล นายแพทย์เชี่ยวชาญด้านเวชกรรมสาขาจิตเวช รพ.สุราษฎร์ธานี กล่าวว่า จากกรอบโครงสร้างของกระทรวงสาธารณสุขที่ออกมาล่าสุดนั้น พบว่าไม่มีกรอบกำลังกลุ่มงานจิตเวชและยาเสพติดในโรงพยาบาลชุมชน (รพช.) ทำให้ผู้ป่วยจิตเวชและยาเสพติดที่ต้องได้รับการรักษาขาดคนดูแลต่อเนื่อง ที่ผ่านมาเราพยายามดูแลคนไข้ตามบริบทของ รพช.ตามอัตรากำลังที่มีอยู่ โดยดูแลตั้งแต่ผู้ป่วยจิตเวช ผู้ป่วยวิตกกังวล ผู้ป่วยโรคซึมเศร้า หรือผู้ป่วยยาเสพติด ผู้ป่วยฆ่าตัวตาย ซึ่งดำเนินการโดยพยาบาลจิตเวช แต่มาปัจจุบันสิ่งที่ สธ.ออกโครงสร้างอัตรากำลังกลับไม่มีกลุ่มงานจิตเวชและยาเสพติด ทำให้ขวัญกำลังใจของผู้ปฏิบัติงานสูญเสียไป จากกรอบอัตรากำลังใหม่นั้นทำให้มีการเอางานจิตเวชออกไป ส่งผลให้ผู้ป่วยจิตเวชขาดคนดูแลเพียงพอ ทั้งๆ ที่เป็นกลุ่มงานที่อ่อนไหว ซึ่งที่ผ่านมาเรามีพยาบาลจิตเวชดูแลคนไข้อยู่ แต่มาล่าสุดกลับให้ไปทำอย่างอื่น กระทรวงกำลังจะลอยแพคนไข้จิตเวชและยาเสพติด
“จริงๆ กระทรวงตั้งคณะทำงานเรื่องกรอบอัตรากำลังตั้งแต่เดือนสิงหาคม 2560 จนถึงวันที่ 10 เมษายน 2561 ซึ่งเราได้เสนอไปยังกองทรัพยากรบุคคลตั้งแต่ 10 เมษายน 2561 แต่ข้อเสนอดังกล่าวกลับไม่ได้รับการพิจารณา แปลว่างานที่พวกเราทำมาตลอดไม่ได้เดินหน้าต่อ พวกเราจึงต้องมาเรียกร้องว่าเพราะอะไรการทำงานของเราจึงไม่ได้รับการดำเนินงานต่อ เพราะอะไร มีการดึงเรื่องหรือไม่ หรือไปขัดใคร การมาครั้งนี้จึงมาทวงถามและเรียกร้องความเป็นธรรมให้กลุ่มงานจิตเวชและยาเสพติดว่าเราจะทำงานอย่างไรต่อไป และพวกเราจะได้รับการดูแลอย่างไร ซึ่งขณะนี้ที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดคือ โรงพยาบาลชุมชนทั่วประเทศ ขณะที่โรงพยาบาลศูนย์/โรงพยาบาลทั่วไป (รพศ./รพท.) ก็ได้รับผลกระทบ เพราะลดอัตรากำลังลงเช่นกัน ยกตัวอย่าง โรงพยาบาลสุราษฎร์ธานี มีจิตแพทย์ 5 คน กรอบโครงสร้างใหม่ให้มี 3 คน ส่วนอีก 2 คนก็ไม่รู้ไปอยู่ไหน หรือพยาบาลจิตเวช ก็ถูกลดอัตรากำลัง และย้ายให้ไปทำส่วนอื่นๆ ทั้งๆ ที่ภาระงานด้านนี้เยอะ และพวกเขาก็เรียนมาด้านนี้” นพ.สุเมธกล่าว
นพ.สุเมธกล่าวว่า พวกเราต้องการให้กระทรวงเห็นความสำคัญ อย่าลอยแพพวกเรา และเร่งดำเนินการอย่างเป็นธรรมที่สุด ซึ่งหากยังไม่มีการดำเนินการใดๆ ในอีก 1-2 เดือน พวกเราก็จะมาทวงถามอีก
พญ.พรรณพิมล วิปุลากร รองปลัดกระทรวงสาธารณสุข กล่าวว่า เรื่องที่มีการเรียกร้องจริงๆ อยู่ในแผนจัดทำอัตรากำลังที่มีการประกาศไปตั้งแต่วันที่ 14 มิถุนายน 2560 ซึ่งทำความเข้าใจและกำหนดว่าเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม ให้แต่ละ รพ.ดำเนินการจัดคนลงกรอบตามที่ประกาศ แต่มีบางหน้างานที่ไม่พอเหมาะกับกำลังคนที่มีอยู่จึงมีการเสนอขึ้นมาใหม่ กลุ่มงานจิตเวชก็เป็นกลุ่มงานหนึ่งที่เสนอมาตั้งแต่การประกาศกรอบครั้งแรก มีคณะทำงานร่วมกันตลอด ซึ่งเวลาก็งวดเข้ามาแล้ว ทั้งนี้ คงเป็นธรรมชาติที่พอเปลี่ยนโครงสร้างใหม่อาจจะกระทบกับการปฏิบัติงานบ้าง แน่นอนว่ากลุ่มงานจิตเวชเดินหน้ามาได้ไกล สามารถสร้างคนทำงานลงไปครอบคลุมถึงระดับชุมชน ซึ่งมีหลายขนาด ตั้งแต่ระดับ 10-120 เตียง แต่ในแต่ละระดับก็ไม่สามารถทำให้มีกรอบเหมือนกันทั้งหมด ซึ่งโดยข้อเสนอต้องการให้แยกกลุ่มงานชัดเจน จึงมี 2 แนวทางที่คิดไว้คือ รพ.ขนาดใหญ่ไม่ค่อยมีปัญหาเพราะมีกรอบอัตรากำลังที่สามารถเกลี่ยกันได้ แต่ รพ.ขนาดเล็กต้องพิจารณาหลายอย่าง ทั้งเรื่องจำนวนคนทำงานและความก้าวหน้าของคนทำงานด้วย ต้องออกแบบแล้วในที่สุดทุกคนได้ประโยชน์
“ดังนั้นเราจะค่อยๆ ไล่ดูทีละระดับของ รพ.ชุมชน ตั้งแต่ขนาดใหญ่ลงไปขนาดเล็กเพื่อให้ออกแบบได้พอเหมาะกับขนาดของ รพ. ซึ่งจริงๆ คณะทำงานทำเสร็จแล้ว เพียงแต่มีห้วงเวลาว่าช่วงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม เราดำเนินการให้คน 4 แสนบุคลากรทุกวิชาชีพกว่า 4 แสนคนลงไปอยู่ในกรอบให้เรียบร้อย เพื่อมาเกลี่ยกรอบอีกในเดือนสิงหาคม ถ้า รพ.ใหญ่การแยกคนลงแต่ละกล่องงานไม่ยาก แต่ รพ.ขนาดเล็ก การแยกคนออกไปหลายๆ กล่อง จะมีปัญหาอีกแบบ แต่ยืนยันว่า รพ.ชุมชนขนาดเล็กเราเขียนเนื้องานไว้ ไม่ได้แปลว่าเอางานจิตเวชออกไปจาก รพ.” รองปลัดกระทรวงสาธารณสุขกล่าว และว่า สำหรับปัญหากรอบอัตรากำลังในภาพรวมทุกวิชาชีพนั้นขาดแคลนระดับหนึ่ง อีกส่วนหนึ่งอยากได้ความก้าวหน้าในการทำงาน กระทรวงก็ต้องบริหารค่อนข้างมาก อย่างวิชาชีพพยาบาลก็กำลังบริการกรอบอัตรากำลังที่เพิ่งได้มาใหม่ ปัจจุบันพยาบาลในกระทรวงมีประมาณ 9.8 หมื่นคน เป็นพยาบาลจิตเวชประมาณ 1.5 พันคน
