ดันฟ้าทะลายโจร สมุนไพรไทยโกอินเตอร์
ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรริมรั้วบ้าน ปลูกง่าย โตเร็ว ได้ถูกพูดถึงอย่างกว้างขวางในช่วง 3 ปีที่ผ่านมา เนื่องจากวิกฤตโควิด-19 ด้วยภูมิปัญญาของคนไทย ความคุ้นเคยกับการใช้สมุนไพรดูแลตนเอง ก็ได้ค้นหาสมุนไพรที่มีสรรพคุณทางยาสามารถบรรเทาอาการไข้หวัดที่เป็นอาการใกล้เคียงกับโควิด-19 มาใช้บรรเทาอาการ หวังให้เป็นทางเลือกในการรักษา
โรงพยาบาล (รพ.) เจ้าพระยาอภัยภูเบศร หนึ่งในหน่วยงานที่ศึกษาเรื่องนี้อย่างจริงจัง ได้จัดงานเสวนา ฟ้าทะลายโจร สมุนไพรพื้นบ้าน จากทางเลือกสู่ทางรอด เมื่อวันที่ 17 มิถุนายนที่ผ่านมา
ดร.ภญ.สุภาภรณ์ ปิติพร เลขาธิการมูลนิธิ รพ.เจ้าพระยาอภัยภูเบศร กล่าวว่า วันนี้เป็นอีกก้าวหนึ่งของความฝันที่จะทำให้เกิดคำขวัญว่า คิดถึงฟ้าทะลายโจร คิดถึงประเทศไทย จากทางเลือกสู่ทางรอด จากเดิมที่เป็นสมุนไพรไร้ราคา เพราะปลูกได้ทุกบ้าน นี่จึงเป็นข้อดีว่าทำไมเราควร ทำให้สมุนไพรที่อยู่ตามบ้านเป็นสมุนไพรที่มีมูลค่า
อย่างช่วงโควิด-19 ที่ผ่านมา ยาจากสารสกัดฟ้าทะลายโจรมีราคาสูงถึง 500 บาท ดังนั้น เราต้องรับมือกับสิ่งเหล่านี้มากขึ้น เพราะในอนาคตเองอาจเกิดการระบาดขึ้นใหม่ หรือการระบาดในโรคอื่นๆ ที่เรายังไม่
เคยพบมาก่อน แน่นอนว่าอาจมียาตัวอื่นที่รักษาโควิด-19 ได้ดีกว่า แต่ไม่มียาตัวไหนที่ปลูก 3 เดือนแล้วมีผลผลิตได้นอกจากฟ้าทะลายโจร
เราคุ้นเคยกับการเอามาใช้ดูแลสุขภาพตั้งแต่โรคง่ายๆ อย่างไข้หวัดที่ไม่จำเป็นต้องไป รพ. จากการศึกษาปริมาณสาระสำคัญในฟ้าทะลายโจรในแต่ละประเทศก็เป็นเรื่องที่น่ายินดีว่าสายพันธุ์ของไทยมีปริมาณสารสำคัญสูงมาก ดังนั้น เป็นโจทย์ที่ต้องคิดว่าจะทำอย่างไรเพื่อจะประกาศว่าประเทศไทยเป็นประเทศที่ร่ำรวยฟ้าทะลายโจร
อภัยภูเบศรฯได้ศึกษาสายพันธุ์ของฟ้าทะลายโจรอย่างจริงจัง ค้นหาแหล่งกำเนิดในทั่วทุกภูมิภาคของไทยเพื่อให้เกิดเป็นสายพันธุ์เฉพาะของไทย
อภัยภูเบศรฯตั้งเป้าหมายในอนาคตในการจัดประชุมวิชาการฟ้าทะลายโจรโลกเพื่อประกาศสายพันธุ์ของไทย นำไปสู่ข้อตกลง CPTPP ให้มีสิทธิบัตรสมุนไพรไทย คว้าตัวไหนไว้ได้ก็ขอคว้าฟ้าทะลายโจรไว้ก่อน โดยมีความเชื่อมั่นว่ามีอย่างน้อย 5 สายพันธุ์ที่น่าจะมีความแตกต่างจากสายพันธุ์อื่นๆ ซึ่งกระบวนนี้จะใช้เวลาประมาณ 1-2 ปี เราอยากให้ทุกคนได้เห็นว่าฟ้าทะลายโจรไม่ธรรมดา แต่กลับกำลังสูญหายจากแหล่งธรรมชาติ
พร้อมกันนี้ เราจะทำให้ฟ้าทะลายโจรอยู่ในหลากหลายผลิตภัณฑ์ เพื่อช่วยเกษตรกรที่ต้องการปลูกฟ้าทะลายโจร และช่วยให้มีการใช้สมุนไพรไทย เพิ่มการเติบโตในตลาดสมุนไพรโลก ดร.ภญ.สุภาภรณ์กล่าว
ด้าน พท.ป.แพรวนภา ทุมหนู มูลนิธิโรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ในพระอุปถัมภ์ฯ กล่าวว่า เดินทางทั่วไทยเพื่อตามหาสายพันธุ์ฟ้าทะลายโจรที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ พบว่ามีถึง 250 แห่งใน 58 จังหวัด จะพบมากที่สุดอยู่บริเวณเทือกเขาภูพาน จ.กาฬสินธุ์ และให้ปริมาณสารสำคัญค่อนข้างสูงอีกด้วย โดยนิสัยของฟ้าทะลายโจรจะขึ้นในพื้นที่แดดส่องถึงจึงมักอยู่ขอบชายป่า เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทราย มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อมแต่มีลักษณะสำคัญคือ ขี้ตกใจ และกลัวตัวเองจะสูญพันธุ์
ดังนั้น ทันทีที่มีการย้ายการปลูก หรือสภาพอากาศเปลี่ยน ฟ้าทะลายโจรก็จะรีบติดดอกและออกผลเพื่อการดำรงเผ่าพันธุ์ ส่วนเมล็ดจะมีเปลือกแข็งเพื่อป้องกันตัวเอง รอให้สภาพอากาศเหมาะต่อการเจริญเติบโตจึงแตกเมล็ดออก แต่เราก็พบปัจจัยคุกคามตามธรรมชาติที่เกิดจากยาฆ่าหญ้า จากการทำเกษตรของประชาชน หรือการใช้ฉีดฆ่าหญ้าตามไหล่ทาง ซึ่งเป็นปัญหาใหญ่และยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพของประชาชน
อย่างไรก็ตาม จากการเก็บข้อมูลฟ้าทะลายโจรพบว่ามีความกระจายตัวของพันธุ์ที่มีความแตกต่างกันออกไป อภัยภูเบศรฯจึงศึกษาโดยการปลูกฟ้าทะลายโจรจาก 4 แหล่งในจังหวัดเดียวกัน ควบคุมการปลูกเหมือนกัน เพื่อดูว่าความแตกต่างที่เกิดขึ้นสอดคล้องกับภูมิประเทศ หรือสอดคล้องกับสายพันธุ์ของฟ้าทะลายโจรเอง ซึ่งพบว่าลักษณะใบไม่แตกต่างกันมาก แต่ช่อดอกมีความต่างกันชัดเจน
เราพบพันธุ์พิเศษ 1 สายพันธุ์ที่ปลูกครบ 3 เดือน แต่กลับไม่ออกดอกเหมือนสายพันธุ์อื่นๆ และไม่ขี้ตกใจ มีความทนทานมาก แต่ยังต้องใช้เวลาศึกษาต่อไป
ขณะที่ พญ.วรวรรณ กอปรกิจงาม ผอ.รพ.โนนนารายณ์ จ.สุรินทร์ กล่าวถึงผลการรักษาผู้ป่วยโควิด-19 ที่มีภาวะปอดอักเสบรุนแรงน้อย แบบบูรณาการด้วยฟ้าทะลายโจร ว่าเดิมทาง รพ.โนนนารายณ์ มีการใช้สมุนไพรในการดูแลผู้ป่วยอยู่แล้ว จึงทำให้คนในพื้นที่มีความเชื่อมั่นในประสิทธิภาพของสมุนไพร
นอกจากนั้นยังทำให้ รพ.ลดการใช้งบประมาณจัดซื้อยาต้านเชื้อไวรัสได้จากปีละ 8 แสน เหลือ 2 แสนบาท และยังช่วยลดการใช้ยาปฏิชีวนะในผู้ป่วยได้อีกด้วย
ด้าน พญ.ริสา โอโกโนกิ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ สาขาโสต ศอ นาสิกวิทยา รพ.เชียงรายประชานุเคราะห์ กล่าวถึงประสิทธิภาพของการลดการอักเสบของยาพ่นสารสกัดฟ้าทะลายโจรในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอ ว่าสาเหตุส่วนใหญ่ของอาการเจ็บคอเกิดจากการติดเชื้อในลำคอและทอนซิล จะมีอาการเจ็บคอเฉียบพลันและครั่นเนื้อครั่นตัว หากติดเชื้อไวรัสส่วนใหญ่จะหายได้เองใน 1-2 สัปดาห์ แต่บางรายมีการติดเชื้อแบคทีเรียซ้ำซ้อนได้ ทำให้เกิดหนองในลำคอ ด้วยอาการที่เกิดขึ้นสร้างความทุกข์ทรมานให้ผู้ป่วย จึงต้องมีการรักษาด้วยการใช้ยาตามเวชปฏิบัติ แต่ในวันนี้ขอเสนอการใช้สมุนไพรอย่างฟ้าทะลายโจร ที่มีสารสกัดสำคัญช่วยต้านการอักเสบ โดยมีหลายงานวิจัยระบุชัดเจนว่าสามารถลดอาการเจ็บคอได้ดีขึ้นอย่างมีนัยสำคัญ
ทางทีมวิจัยจึงศึกษาการใช้ยาพ่นจากสารสกัดฟ้าทะลายโจร กับยาพ่นที่มีขายในท้องตลาด ในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บคอ แต่มีอาการไม่เกิน 72 ชั่วโมง ได้รับการวินิจฉัยจากแพทย์ว่าเกิดจากการติดเชื้อไวรัสที่ไม่ต้องรับยาปฏิชีวนะ และไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อโควิด-19 โดยการศึกษาเปรียบเทียบจะใช้เวลา 5 วันต่อเนื่อง จากนั้นจะให้ผู้ป่วยลงคะแนนความเจ็บป่วย 0-10 เรียงจากน้อยไปมาก พบว่ายาพ่นจากฟ้าทะลายโจรมีประสิทธิภาพเทียบเท่ากับยาพ่นในท้องตลาด โดยผู้ป่วยมีอาการเจ็บคอน้อยลงไปจนถึงไม่มีอาการเจ็บคอเลย
ส่วนอาการไอนั้นเป็นอาการที่รักษาได้ยากที่สุด ก็พบว่ายาพ่นจากฟ้าทะลายโจรและยาพ่นในท้องตลาดมีประสิทธิภาพเทียบเท่ากัน พญ.ริสากล่าว
ในส่วนของคะแนนการตรวจร่างกายโดยแพทย์เฉพาะทาง พญ.ริสาระบุว่า การตรวจร่างกายจะดูอาการบวมแดงของลำคอ พบว่ายาพ่นทั้ง 2 ชนิดที่ใช้ศึกษามีประสิทธิภาพลดการบวมแดงได้ดีเท่าๆ กัน ทั้งนี้ ผลข้างเคียงไม่พึงประสงค์จากการใช้ยาพ่นนั้น ก็พบว่าไม่มีรายงานอาการข้างเคียงใดๆ เลย จึงเป็นข้อสรุปว่ายาพ่นจากฟ้าทะลายโจรช่วยลดการอักเสบในผู้ป่วยคออักเสบได้จริง โดยลดอาการเจ็บ กลืนลำบาก อาการไอ และช่วยลดอาการบวมแดงในช่องคอได้
อย่างไรก็ตาม ข้อแนะนำในการใช้ยาบรรเทาอาการคือ การใช้เมื่อมีอาการ ไม่สามารถนำมาใช้เพื่อป้องกันการเกิดอาการได้ จึงขอให้ใช้ยาตามข้อบ่งชี้ของอาการ
