อ.ปริญญา โพสต์เฟซบุ๊กฝาก ส.ส.-ส.ว.โหวตนายกฯ โดยปราศจากการครอบงำ
เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน ภายหลังการแถลงข่าวลาออกจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ของ นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ไปเมื่อช่วงสายที่ผ่านมา ได้ทำให้เกิดกระแสชื่นชมถึงการตัดสินใจในโซเชียลมีเดีย ขณะที่แวดวงนักวิชาการวิชาการก็ออกมาสนับสนุน
อย่าง ผศ.ปริญญา เทวานฤมิตรกุล อาจารย์ประจำคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ได้โพสต์ผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัว ‘Prinya Thaewanarumitkul’ ถึงเหตุการณ์ดังกล่าว ว่า ส.ส. มี #อิสระจากมติพรรค และ ส.ว. มี #อิสระจากผู้เลือกตนเองหรือไม่ ในการลงมติ #เลือกนายกรัฐมนตรี
ความเป็นผู้แทนปวงชนนั้นมาก่อนพรรคที่สังกัด เพราะประโยชน์ของปวงชนนั้นต้องมาก่อนประโยชน์ของพรรค รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 จึงได้นำ #หลักอิสระอาณัติของผู้แทนปวงชน หรือ Free Mandate ที่หายไปตั้งแต่รัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2517 กลับมาบัญญัติไว้ และรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2560 – แม้จะมีปัญหาหลายประการโดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องระบบเลือกตั้ง ส.ส. และอำนาจ ส.ว. ตามบทเฉพาะกาล – ก็ได้รับรองหลักอิสระอาณัติของผู้แทนปวงชนไว้ในมาตรา 114 โดยมีถ้อยคำดังนี้
“มาตรา 114 สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและสมาชิกวุฒิสภาย่อมเป็นผู้แทนปวงชนชาวไทย ไม่อยู่ในความผูกมัดแห่งอาณัติมอบหมาย หรือความครอบงำใด ๆ และต้องปฏิบัติหน้าที่ด้วยความซื่อสัตย์สุจริตเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของประเทศชาติและความผาสุกของประชาชนโดยรวม โดยปราศจากการขัดกันแห่งผลประโยชน์”
ตามหลักอิสระอาณัตินี้ ถ้าเป็นการทำเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของปวงชน ส.ส.จะเป็นอิสระในการทำหน้าที่ผู้แทนปวงชนในสภา แม้กระทั่งมติพรรคที่ตนสังกัด หาก ส.ส.เห็นว่ามิได้เป็นไปเพื่อประโยชน์ส่วนรวมของปวงชน รัฐธรรมนูญมาตรา 114 ก็คุ้มครองให้ ส.ส.มีเสรีภาพในการลงมติที่แตกต่างไปจากมติพรรคได้
ในประเทศเยอรมันนั้นหลัก Free Mandate นี้เข้มข้นมากถึงขนาดศาลรัฐธรรมนูญเคยวินิจฉัยให้มติพรรคที่กำหนดให้ ส.ส.ต้องยกมืออย่างหนึ่งอย่างใดเป็นโมฆะมาแล้ว ซึ่งประเทศไทยของเรายังไม่ได้ไปไกลถึงขนาดนั้น
แน่นอนว่าวินัยพรรคเป็นเรื่องสำคัญ แต่ต้องไม่สำคัญไปกว่าปวงชน เพราะประโยชน์ปวงชนต้องมาก่อนประโยชน์ของพรรค แต่ถ้าหากอ้างประโยชน์ปวงชนในการไม่ทำตามมติพรรค แต่ความจริงแล้วการไม่ทำตามมติพรรคมาจากแรงจูงใจอื่น เช่น เพราะมีผลประโยชน์ตอบแทนรัฐธรรมนูญมาตรา 114 นอกจากจะไม่คุ้มครองแล้ว ยังเป็นการใช้อำนาจหน้าที่โดยมิชอบซึ่งเป็นความผิดตามประมวลกฎหมายอาญาด้วย
และสำหรับ ส.ว. ชุดแรกที่มี 250 คนแม้ว่าจะมาจาก คสช. เลือก แต่รัฐธรรมนูญมาตรา 114 ก็ถือว่า ส.ว.เป็นผู้แทนปวงชน และกำหนดให้ต้องปฏิบัติหน้าที่เพื่อประโยชน์ส่วนรวมของปวงชน โดยเป็นอิสระจากอาณัติมอบหมาย และ #ความครอบงำใดๆ เช่นกัน กล่าวให้ชัดเจนขึ้นคือส.ว.แม้ว่าจะมาจาก คสช.เลือก แต่ก็มีอิสระจาก คสช.ในการลงมติในสภา
ขอให้ ส.ส. และ ส.ว. เลือกนายกรัฐมนตรีกันโดยคำนึงถึง #ความเป็นผู้แทนปวงชน ที่มาก่อนประโยชน์ส่วนตน ประโยชน์พรรค และความครอบงำใดๆ ตามมาตรา 114 นี้ครับ
