เมื่อวันที่ 6 กุมภาพันธ์ เวลา 09.00 น. ที่สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) อาคารเอส เอ็ม ทาวเวอร์ มีการแถลงข่าวหัวข้อ “ปัญหาและทางออกกรณีดัชนีการรับรู้ด้านคอร์รัปชั่นของไทย” (อ่านข่าว “ทีดีอาร์ไอ” ไขปมอันดับโปร่งใสร่วง ‘สมเกียรติ’ เชื่อไทยไม่แย่อย่างที่ถูกมอง แต่ไม่ได้โปร่งใสกว่าเดิม)
ผศ.ดร.ธานี ชัยวัฒน์ อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวตอนหนึ่งว่า ดัชนีภาพลักษณ์คอร์รัปชั่นทุกประเทศเปลี่ยนแปลงน้อยลง ถ้าเปลี่ยนก็ทอดเวลามาก เพราะมีไบแอส หรืออคติบางอย่างที่เชื่อมโยงกับอดีต นี่เป็นเหตุผลที่พม่าอันดับดีกว่าไทย เพราะคาดหวังกับไทยแบบหนึ่ง แล้วปรากฏว่าไม่เป็นอย่างที่คาด ในขณะที่คาดหวังกับพม่าอีกแบบหนึ่ง แล้วออกมาดีกว่าที่คาด จะเห็นได้ว่าขึ้นอยู่กับประสบการณ์และความคาดหวัง
หลายเรื่องต้องยอมรับว่า รัฐบาลหลายชุดพยายามมีมาตรการที่ต่างกันไป แต่หากจะเปลี่ยนทัศนคติ ต้องใช้เวลา
“ถ้าไทยอยากเพิ่มซีพีไอ หรือดัชนีการรับรู้ด้านรอร์รัปชั่นให้เร็วขึ้น อาจจะไม่ได้ทันในปีหนึ่ง แต่เร็วกว่าปกติ มี 2 ทางที่เป็นไปได้ คือ 1.ใช้แนวทางสากล ซึ่งจะช่วยให้ต่างชาติเห็นภาพ และเข้าใจว่ามีความโปร่งใสมากขึ้น 2.ต้องเปิดเผยข้อมูล เพราะโดยธรรมชาติของประเทศตะวันตก พูดคุยกันบนพื้นฐานข้อมูล ถ้าไม่มีข้อมูลจะรู้สึกว่าไม่โปร่งใส” ผศ.ดร.ธานีกล่าว
ด้าน ดร.สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) กล่าวว่า ในปี 2559 รัฐบาลออง ซาน ซูจี เข้ามามีอำนาจ โดยชนะการเลือกตั้ง มีนโยบายเพื่อลดคอร์รัปชั่น พูดง่ายๆ คือ แค่เมียนมาเป็นประชาธิปไตย และประกาศมีการปราบคอร์รัปชั่นเท่านั้น คะแนนก็ดีกว่าไทยทันที แต่ผลจริงๆ จะลดคอร์รัปชั่นได้มากน้อยขนาดไหน ยังไม่น่าจะจับต้องได้เพราะเวลาสั้นเหลือเกิน
“ไม่ว่าจริงหรือไม่จริงอย่างไร คอร์รัปชั่นถูกลากเข้ามาเกี่ยวกับประชาธิปไตยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ และไม่แปลกอีกเช่นกัน ที่มีคนตีความหลังจากที่คะแนนออกมาว่า ไทยอันดับความโปร่งใสลดลง เพราะไม่เป็นประชาธิปไตย ซึ่งแสดงว่าประเด็นคอร์รัปชั่นถูกทำให้เป็นประเด็นการเมืองไปเรียบร้อยแล้ว ไม่ว่าชอบหรือไม่ก็ตาม” ดร.สมเกียรติกล่าว
