สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จเป็นประธานในพิธีพระราชทานน้ำหลวงอาบศพ ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร วันที่ 11 พฤษภาคม เวลา 17.40 น. ที่ฌาปนสถานกองทัพอากาศ วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร บางเขน ศาลา 14 ก่อนเสด็จกลับ
ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร ราชบัณฑิต ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคมที่ผ่านมา ด้วยโรคชรา สิริอายุ 100 ปี บรรยากาศภายในงานมีบุคคลสำคัญหลากหลายแวดวงเดินทางเข้าร่วมรดน้ำเป็นจำนวนมากจนล้นศาลา 14 ทั้งคณาจารย์ และศิษย์เก่ามหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ รวมถึงวงการประวัติศาสตร์โบราณคดี อาทิ นายพีรพน พิสณุพงศ์ ผอ.ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร องค์การมหาชน, รศ.ดร.รัศมี ชูทรงเดช อาจารย์ภาควิชาโบราณคดี คณะโบราณคดี ม.ศิลปากร, รศ.ดร.ธนิก เลิศชาญฤทธ์ ผู้เชี่ยวชาญด้านโบราณคดียุคก่อนประวัติศาสตร์
ภายในศาลาและบริเวณโดยรอบมีพวงหรีดจากบุคคล สถาบัน และองค์กรต่างๆ เป็นจำนวนมาก อาทิ ชมรมสกุล ณ นคร, สมาคมประวัติศาสตร์ในพระราชูปถัมภ์, คณะกรรมการจัดทำพจนานุกรมศัพท์วรรณคดี, สำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ, ศาสตราจารย์ ดร.ไพฑูรย์ อิงคสุวรรณ, สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย, ดร.นัยพินิจ-รศ.พญ.นิตยา คชภักดี, มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา และศูนย์ภูมิภาคโบราณคดีและวิจิตรศิลป์ หรือสปาฟา เป็นต้น
ผศ.ดร.กังวล คัชชิมา อาจารย์ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี ม.ศิลปากร ผู้เชี่ยวชาญด้านจารึกเขมรโบราณ ซึ่งเดินทางมาร่วมแสดงความอาลัย กล่าวว่า ศ.ดร.ประเสริฐ ณ นคร เป็นแบบอย่างของความมุ่งมั่น ตั้งใจจริง เป็นปรมาจารย์ด้านการอ่านศิลาจารึกภาษาไทย ที่เริ่มต้นจากความสนใจส่วนตัว ทั้งที่จบการศึกษาด้านสถิติ แต่ตั้งปณิธานว่า ในฐานะคนไทยต้องอ่านจารึกภาษาไทยให้ได้ เพราะก่อนหน้านั้นมีแต่ชาวต่างชาติที่อ่านได้ การเสียชีวิตของ ศ.ดร.ประเสริฐ จึงเป็นความสูญเสียครั้งใหญ่ของแวดวงวิชาการ
“บุคคลอย่างอาจารย์ประเสริฐหาได้ยากมาก ไม่เฉพาะในไทย แต่รวมถึงในโลก เป็นผู้มีความมุ่งมั่นอย่างมากในการสืบค้นหาที่มาของรากเหง้า ตัวตนความเป็นคนไทย ท่านบอกเสมอว่า ถ้าศึกษาค้นคว้าทุ่มเทอย่างจริงจัง คนเราก็สามารถอยู่ในแถวหน้าได้ในสิ่งที่ตัวเองถนัด แต่ปัญหาของคนไทยคือไม่เอาจริง ท่านยังเล่าโดยยกตัวอย่างคือตัวท่านเองว่า เคยสอบตกวิชาประวัติศาสตร์ โดยได้เพียง 8 คะแนนเท่านั้น แต่เมื่อหันมาสนใจก็สามารถอ่านจารึกโบราณได้ สิ่งเหล่านี้คือสิ่งที่ท่านพยายามสอนลูกศิษย์เสมอ” ผศ.ดร.กังวลกล่าว
ศาสตราจารย์ ดร.ประเสริฐ ณ นคร อดีตนายกราชบัณฑิตยสภา เกิดเมื่อวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ.2461 ที่จังหวัดแพร่ เป็นนักเรียนทุน ก.พ. ด้านวิศวกรรมศาสตร์ โดยได้เดินทางไปศึกษาที่ประเทศฟิลิปปินส์ จากนั้นสำเร็จปริญญาโทและเอกด้านสถิติ จาก ม.คอร์แนล สหรัฐ
เข้ารับราชการเมื่อ พ.ศ.2482 ตำแหน่งนักเกษตรผู้ช่วยโท แผนกปฐพีวิทยา และอาจารย์วิทยาลัยเกษตร บางเขน กรมเกษตรและการประมง เคยดำรงตำแหน่งเลขาธิการ, รองอธิการบดี ม.เกษตรศาสตร์ ปลัดทบวงมหาวิทยาลัย และอื่นๆ อีกมากมาย
นอกจากนี้ ยังเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการอ่านศิลาจารึกภาษาไทย เป็นอาจารย์พิเศษภาควิชาภาษาตะวันออก คณะโบราณคดี ม.ศิลปากร ได้รับรางวัลเกียรติยศ และมีผลงานสร้างชื่อเสียงมากมาย
ในช่วงบั้นปลายชีวิต ยังคงเดินทางไปเข้าร่วมประชุมที่สำนักงานราชบัณฑิตยสภาเป็นประจำ กระทั่งล้มป่วย และถึงแก่อนิจกรรม เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม สิริอายุ 100 ปี
ชีวิตส่วนตัวสมรสกับนางเยาวลักษณ์ ลีละชาติ มีบุตรชาย คือ ดร.ปิยพร ณ นคร
