| ที่มา | คอลัมน์ "เรียนไทยได้จีน" |
|---|---|
| ผู้เขียน | ศูนย์ภาษาและวัฒนธรรมจีนสิรินธร มฟล. |
เรียนไทยได้จีน : นิทานสุภาษิตจีน (290) 成语故事 (二九〇)
นิทานสุภาษิตจีนที่ “เรียนไทยได้จีน” จะนำเสนอในฉบับนี้คือ 开卷有益 /開卷有益 kāi juàn yǒu yì (ไค เจวี้ยน โหย่ว อี้) โดย คำว่า 开/開 kāi (ไค) แปลว่า เปิด 卷 juàn (เจวี้ยน) แปลว่า ตำรา ตำราเป็นม้วน ตำราเป็นเล่ม 有 yǒu (โหย่ว) แปลว่า มี 益 yì (อี้) แปลว่า ประโยชน์ เมื่อรวมกันแล้วจะหมายถึง เปิดตำราอ่านย่อมมีประโยชน์ หรือประโยชน์จากการอ่านหนังสือ ใช้เพื่อชักจูง หรือส่งเสริมการเรียนการอ่านหนังสือ มาดูตัวอย่างจากนิทานสุภาษิตจีนนี้กัน
ราชวงศ์ซ่ง 宋朝 Sònɡcháo (ซ่งเฉา) เป็นราชวงศ์ที่มีขนาดเล็ก แต่เป็นตัวแทนทางลำดับราชวงศ์ของประวัติศาสตร์จีน ได้แสดงให้เห็นว่า ราชวงศ์นี้มีความไม่ธรรมดาแน่นอน ราชวงศ์ซ่งเป็นราชวงศ์ที่มีความเจริญรุ่งเรืองในหลายด้าน โดยเฉพาะด้านการศึกษา แล้วเหตุใดการศึกษาในยุคนี้ถึงได้เจริญรุ่งเรืองมาก เป็นเพราะในช่วงต้นที่กำลังก่อตั้งรัฐใหม่ๆ นั้น มีจักรพรรดิที่ทรงรักการอ่านเป็นอย่างยิ่ง พระองค์จึงเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเหล่าข้าราชบริพาร เมื่อเหล่าข้าราชบริพารขยันอ่าน แน่นอนประชาชนก็จะพลอยอ่านหนังสือไปด้วย จึงส่งเสริมให้คนทั้งประเทศที่รู้หนังสือรักการอ่านหนังสือนั่นเอง
โดยมีเรื่องการรักการอ่านหนังสือของจักรพรรดิไว้ว่า จ้าวควงยิ่น 赵匡胤/趙匡胤 Zhào Kuānɡyìn หลังเสร็จการศึก และรวบรวมแผ่นดินได้เป็นปึกแผ่นแล้ว ก็ก่อตั้งราชวงศ์ซ่งขึ้นมาพร้อมสถาปนาตนเองขึ้นเป็นปฐมจักรพรรดิแห่งซ่ง พระนามว่า ซ่งไท่จู่ 宋太祖 Sònɡtàizǔ บ้านเมืองที่เพิ่งก่อตั้งขึ้นใหม่นั้น ผ่านศึกสงครามมา จึงแทบไม่มีอะไรให้เลย ต้องร่วมด้วยช่วยกันสร้างบ้านเมืองกันใหม่ เมื่องานเหล่านี้เสร็จสิ้นแล้ว พระองค์ก็ให้รวบรวมเอกสารตำราเก็บเข้าในหอหนังสือของวัง แต่ปรากฏว่า มีเอกสารตำราน้อยมาก ด้วยพระองค์เป็นคนชอบอ่านหนังสือ จึงใช้เวลาไม่นานก็อ่านจนหมดทั้งหอหนังสือ พระองค์จึงมีพระราชโองการให้รวบรวมเอกสารจากทั่วแผ่นดิน ประชาชนคนใดเอาหนังสือมามอบให้ทางการ จะมีรางวัลตอบแทนอย่างงาม
ด้วยวิธีนี้ ไม่นานหอหนังสือของวังจึงได้หนังสือมามากมาย เหล่าราชบัณฑิตจึงได้ช่วยกันเรียบเรียงเอกสารเหล่านั้นให้เป็นหมวดหมู่ ใช้เวลากว่าเจ็ดปี จึงรวบรวม และเรียบเรียงขึ้นใหม่ได้สำเร็จ หนังสือใหม่ชุดนี้แบ่งออกเป็นหนึ่งพันหัวข้อ/เล่ม/ม้วน
เมื่อพระองค์ท่านทรงเห็นเอกสารเรียบเรียงเสร็จแล้ว ก็ทรงปลื้มพระทัยยิ่งนัก เมื่อทรงหยิบมาอ่านแล้วก็ติดใจจนวางไม่ลง พระองค์จึงประกาศว่า จะอ่านให้ได้วันละสามเรื่อง/เล่ม/ม้วน เช่นนี้แล้วภายในหนึ่งปีก็จะอ่านหนังสือเหล่านี้ได้จบทั้งหมด แต่เหล่าข้าราชบริพารทั้งหลายกราบทูลว่า งานราชการปกติก็หนักหนาสาหัสอยู่แล้ว การที่พระองค์ท่านจะทรงอ่านหนังสืออีกตั้งวันละสามเล่มนี้ มันดูจะหักโหมมากไป เกรงจะเป็นอันตรายต่อพระวรกาย จักรพรรดิซ่งไท่จู่ทรงตรัสว่าไม่เป็นไร การอ่านหนังสือคือความสุขของเรา เราอ่านแล้วก็มีความสุข ก็ย่อมไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพได้ และการเปิดตำราอ่านหนังสือแต่ละที มันล้วนมีประโยชน์ทั้งนั้น
(ที่มาภาพ : https://image.baidu.com/search/index?tn)
ว่าแล้วตั้งแต่วันนั้น พระองค์ท่านก็ทรงอ่านหนังสือทุกวัน จนอ่านหนังสือทั้งชุดนั้นจบภายในหนึ่งปี ทำให้พระองค์ท่านทรงเป็นผู้รอบรู้อย่างกว้างขวาง และลึกซึ้ง งานบริหารของพระองค์ท่านก็ทรงทำได้ดี จนราชวงศ์มีความเจริญรุ่งเรืองในทุกๆ ด้าน และการที่พระองค์ท่านทรงขยันอ่านหนังสือมาก จึงทำให้เหล่าขุนนางข้าราชบริพารทั้งหลาย พลอยต้องอ่านหนังสือไปด้วย และส่งผลไปทั้งประเทศจีนในยุคราชวงศ์ซ่ง มีคนรู้หนังสือมากขึ้นตามไปด้วยนั่นเอง ต่อมาคำพูดที่พระองค์ท่านได้ตรัสว่า การเปิดตำราอ่านหนังสือล้วนมีประโยชน์ จึงกลายมาเป็นสุภาษิตจีนไปอีกคำนั่นเอง
ข้อคิดจากประโยคสุภาษิตนี้
成语比喻：读书都有好处。
成語比喻：讀書都有好處。
Chénɡyǔ bǐyù：Dú shū dōu yǒu hǎochù.
เฉิงยหวี่ ปี่ยวี่ : ตู๋ ฌู โตว โหย่ว ห่าวชู่
สุภาษิตเปรียบว่า อ่านหนังสือล้วนมีประโยชน์
ประโยคตัวอย่างที่ใช้สำนวนสุภาษิตนี้ เช่น
小时候，父母经常跟我说多读些课外书，开卷有益，将来定会有收获。
小時候，父母經常跟我說多讀些課外書，開卷有益，將來定會有收獲。
Xiǎo shíhòu, fùmǔ jīnɡchánɡ ɡēn wǒ shuō duō dú xiē kèwài shū, kāijuàn yǒuyì, jiānɡlái dìnɡ huì yǒu shōuhuò.
เสี่ยว ฉือโห้ว, ฟู่หมู่ จิงฉาง เกิน หวั่ว ฌัว ตัว ตู๋ เซีย เค่อไว่ ฉู, ไค เจวี้ยน โหย่ว อี้, เจียงไหล ติ้ง หุ้ย โหย่ว โฌวฮั่ว
ตอนเป็นเด็ก พ่อแม่มักพูดกับฉันอยู่เสมอว่า อ่านหนังสือนอกเวลาบ้าง อ่านหนังสือมีประโยชน์ จะต้องมีประโยชน์ในอนาคตอย่างแน่นอน
