นักวิชาการแนะถอดบทเรียนจากอดีตสู้โควิด ลงทุนน้อยแต่ผลประโยชน์สูง ดร.นำชัยแนะ ย้อนกลับไปดูประวัติศาสตร์มีวิธีจัดการอย่างไร อาจได้บางสิ่งกลับมา
เมื่อวันที่ 25 เม.ย. เพจเฟซบุ๊กข่าวสด ถ่ายทอดสดไลฟ์สตรีม โครงการ ‘พลังใจ พลังฮีโร่ สู้โควิด-19’ ทางเพจที่มีผู้ติดตามกว่า 13.8 ล้านคน รายการดังกล่าวจัดโดยกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข เพื่อเผยแพร่ให้สาระความรู้ สอดแทรกความบันเทิง และประสบการณ์การทำงานช่วยเหลือผู้ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 ในปัจจุบัน
ดร.นำชัย ชีววิวรรธน์
โดยในช่วง Book Talk : “Covid-19 โรคระบาดแห่งศตวรรษ จากปีศาจ สู่เชื้อโรค” กับ ดร.นำชัย ชีววิวรรธน์ ผู้อำนวยการฝ่ายเผยแพร่วิทยาศาสตร์ สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ กระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และ ดร.ชาติชาย มุกสง อาจารย์ประจำภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทร์วิโรฒ มาพูดถึงภัยของโรคระบาด
ดร.ชาติชาย มุกสง
ดร.นำชัย ชีววิวรรธน์ กล่าวว่า ก่อนหน้านี้เรามีไขหวัดสเปน มีโรคระบาดต่างๆ เกิดขึ้น มีคนบอกว่ามีโรคระบาดทุก 100 ปี ตรงนี้ไม่จริง เพราะระหว่างนั้นก็มีการระบาดของโรคต่าง ถึง 8 ครั้ง ในรอบ 100 ปีกว่าจะมาเจอโควิด เราสู้กับโรคอย่างมีความรู้มากขึ้น สมัยก่อนเราก็มีการเว้นระยะห่าง แยกตัวผู้ป่วยเช่นกันเราต่อสู้กับโรคมาเสมอ และที่ทราบดีคือตอนนี้สำหรับโควิดเรากำลังรอ 2 อย่างที่จะช่วยเราชะงักโรค คือวัคซีนและยารักษาโรค ซึ่งเราต้องใช้ระยะเวลา 12-18 เดือน ระหว่างนี้ก็ต้องรอไปก่อน โดยทำตามมาตรการดูแลตัวเองอย่างเคร่งครัด
ดร.นำชัย กล่าวต่อว่า เราทราบว่าโควิดมันมาจากซาร์ส แต่มันต่างกันอยู่หลายส่วน เราก็ต้องหายารักษาต่อไป โดยอาจจะเริ่มต่อต้นจากยาเดิมที่มีอยู่ ตอนมีไข้หวัดสเปนเราก็มีผู้เสียชีวิตเยอะ จำนวนมากเช่นเดียวกัน ก็ต้องอาศัยย้อนกลับไปดูประวัติศาสตร์ว่า ตอนนั้นเรามีวิธีจัดการอย่างไรบาง อาจจะบางสิ่งกลับมาเรียนรู้ได้
“ฝากว่าตอนนี้เราอาจจะอยู่ในสังคมจิตป่วย เพราะคนมีความเครียด ต่อไปคงจะดีขึ้น เมื่อสถานการณ์คลี่คลาย อยากให้อย่าวิตกจนมากเกินไป แต่ก็ไม่ประมาท ดูแลผู้ที่มีโรคประจำตัว กลุ่มเสี่ยง ลดการดูข่าวลงถ้าเครียด” ดร.นำชัย กล่าว
ด้าน ดร.ชาติชาย มุกสง กล่าวว่า ปกติของคนเราถ้าไม่ระบาดหนักเราก็จะไม่จำ ที่คนจะได้ระบาดหนักๆ เลยก็อหิวาตกโรค แต่ละโรคเมื่อมีระบาดมาเรื่อยๆ คนก็จะมีภูมิคุ้มกันมากขึ้น ก่อนหน้านี้สมัยก่อนที่เราจะรู้ว่ามันคือเชื้อโรค คนเราก็พยายามหาคำตอบว่าสิ่งที่ทำให้ป่วยตาย คืออะไร ก็มองไปว่าเป็นผีปีศาจ
ต่อมาศตวรรษที่ 20 เราจึงทราบว่ามันมีเชื้อโรคเล็กๆ ที่เรามองไม่เห็นและทำให้ป่วยได้อยู่ ก่อนที่เราจะเริ่มคิดวัคซีน หาวิธีรักษาโรค การแพทย์สมัยใหม่ก็จะต้องหาวิธีมาดูแลรักษาประชาชน มาตรการป้องกันเป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด ลงทุนน้อย ผลประโยชน์สูง
นี่คือสิ่งที่เราเรียนรู้จากอดีต การเกิดโควิดทำให้คิดไปถึงการเกิดอหิวาตกโรคคือเมื่อ 200 ปีก่อน เพราะเป็นโรคที่ไม่มีใครรู้จัก ทำให้คนตายได้รวดเร็ว ตอนเกิดโควิดใหม่ๆ ก็ทำให้คิดย้อนไปถึงคนช่วงนั้นว่า เขาคงมีความกลัวแบบนี้ เมื่อเราไม่รู้ต้องสร้างปัญญาอาจจะเป็นการเรียนรู้จากอดีต เรียนรู้จากสังคมอื่นที่เขาสามารถต่อสู้เอาชนะโรคเหล่านี้ได้ ต้องมีปัญญาในการสู้ร่วมกัน
ซึ่งหนังสือปีศาจสู่เชื้อโรค สามารถสั่งซื้อได้ที่ มติชนบุ๊ค www.matichonbook.com สำหรับบุคคลากรทางการแพทย์มีส่วนลดพิเศษเมื่อสั่งซื้อหนังสือด้วย
