หากมองไปยัง นิธิ เอียวศรีวงศ์ หลายคนเกิดนัยประหวัดไปยัง ชาญวิทย์ เกษตรศิริ โดยอัตโนมัติ
อาจเพราะเป็น “ปัญญาชน”เป็น “อาจารย์”
ที่สำคัญเป็นอย่างมาก คือ เป็นอาจารย์ในสาขา “ประวัติศาสตร์”มีรากฐานการเป็นดุษฎีบัณฑิตจาก “ประวัติศาสตร์”
เพียงแต่คนหนึ่งอยู่ “ธรรมศาสตร์” คนหนึ่งอยู่ “จุฬาฯ”
เพียงแต่คนหนึ่งฝึกปรือวิทยายุทธ์จาก “คอร์เนล” อีกคนหนึ่งสะสมความจัดเจนจาก“สแตนฟอร์ด”
และล้วนอยู่บนฐานแห่ง “ประวัติศาสตร์”
กระนั้น ที่มากกว่านั้นก็คือ 2 คนนี้ทำงาน “วิชาการ” อย่างสัมพันธ์และแนบแน่นอยู่กับ“การเคลื่อนไหว”
ในทาง “ความคิด” ในทาง “การเมือง”
มีคนจำนวนไม่น้อยนำเอาเส้นทางของ บุญสนอง บุณโยทยาน มาเปรียบเทียบกับเส้นทางของ นิธิ เอียวศรีวงศ์
ทำไม นิธิ เอียวศรีวงศ์ จึงไม่เป็นแบบ บุญสนอง บุณโยทยาน
ทำไม ชาญวิทย์ เกษตรศิริ ไม่ก้าวไปบนเส้นทางเดียวกันกับ บุญสนอง บุณโยทยาน หรือ ปราโมทย์ นาครทรรพ
นั่นก็คือ เข้าร่วมกับ “การเมือง”กับ “พรรคการเมือง”
เหมือนที่ บุญสนอง บุณโยทยาน เป็นเลขาธิการพรรคสังคมนิยมแห่งประเทศไทย
เหมือนที่ ปราโมทย์ นาครทรรพ อยู่กับพรรคพลังใหม่
ชาญวิทย์ เกษตรศิริ อาจเคยสมัครเป็นสมาชิกพรรคอนาคตใหม่ แต่ นิธิ เอียวศรีวงศ์ ดำรงความเป็นคนเสมอนอก
เสมอนอกแต่ใกล้ชิด อนาคตใหม่ก้าวไกล
ภาพของ ชาญวิทย์ เกษตรศิริ เด่นชัดยิ่งว่าอยู่ในพื้นที่แห่งความเป็นนัก “เสรีนิยม” มีจุดต่างไปจาก นิธิ เอียวศรีวงศ์
นิธิ เอียวศรีวงศ์ แนบแน่นอยู่กับ “ชาวบ้าน”
เป็นชาวบ้านที่อยู่ชายขอบ ไม่ว่าจะเป็นทางเหนือ ไม่ว่าจะเป็นทางอีสาน ไม่ว่าจะเป็นภาคกลาง ไม่ว่าจะเป็นภาคใต้
อาจไม่ถึงใจ สมศักดิ์ เจียมธีรสกุล
แต่ก็หายใจร่วมรูจมุกเดียวกันกับ ปัญญาชนอย่าง ธงชัย วินิจจะกูล ปัญญาชนอย่าง เกษียร เตชะพีระ
ติดตาม “การเมือง” แต่มิใช่“ผู้สังเกตการณ์”
จึงตั้งคำถาม “ทหารมีไว้ทำไม”จึงนำประวัติศาสตร์มาฉายภาพแห่งการคลี่คลายในทางการเมือง
อยู่กับ “ชาวบ้าน” อยู่กับ “การเมือง”
จังหวะก้าวของ นิธิ เอียวศรีวงศ์ จังหวะก้าวของ ชาญวิทย์ เกษตรศิริ จึงไม่ห่างเหินจากความเป็นจริง
ในทาง “ความคิด” ในทาง “การเมือง”
ร่วมในการเคลื่อนไหว ประมวลภาพแห่งการเคลื่อนไหว สังเคราะห์และตกผลึกกลายเป็นความคิดในลักษณะรวบยอด
แปรเป็น “อาวุธ” เปล่ง “อานุภาพ” ออกมา
