| ที่มา | หน้าประชาชื่น มติชนรายวัน |
|---|---|
| เผยแพร่ |
กิจการทหารของไทย มีอยู่ควบคู่กับประวัติศาสตร์ชาติไทย ตั้งแต่ชนชาวไทยได้รวมกันเป็นแว่นแคว้นในสุวรรณภูมิ และมีตำนานเล่าขานสืบมาช้านาน ทหารร่วมต่อสู้ป้องกันอธิปไตยภายใต้สถาบันพระมหากษัตริย์เสมอมา มีแบบอย่างที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเอง ประยุกต์มาจากภูมิปัญญาของไทยจากอดีตมาจนถึงปัจจุบัน
ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพิจารณาเห็นว่าการดำรงไว้ซึ่งอิสรภาพของประเทศ ในยุคล่าอาณานิคมของชาวตะวันตกนั้น จะต้องจัดระบบการทหารให้มีความทันสมัย ทัดเทียมกับอารยประเทศ จึงโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้มีการสถาปนากรมยุทธนาธิการเป็นครั้งแรก ขึ้นที่บริเวณโรงทหารหน้าในวันที่ 8 เมษายน พ.ศ.2430 โดยมีสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร หรือเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศฯ ทรงดำรงตำแหน่งเสนาบดีคนแรกและมีนายพันเอก เจ้าหมื่นไวยวรนาถ (เจิม แสง-ชูโต) ผู้บังคับการกรมทหารหน้าเป็น แม่กองการก่อสร้าง ซึ่งเป็นการกำเนิดโรงทหารหน้า หรือศาลาว่าการกลาโหมในยุคปัจจุบัน
โดยแรกเริ่มมีการฝึกหน่วยทหารตามแบบยุโรป ประกอบด้วยการฝึกขั้นพื้นฐานและการฝึกทางยุทธวิธี จากการจ้างทหารนอกราชการจากต่างประเทศมาเป็นผู้ฝึกทหาร กระทั่งต่อมาได้มีการตราพระราชบัญญัติยกฐานะกรมยุทธนาธิการเป็นกระทรวงยุทธนาธิการ จนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ทรงเปลี่ยนชื่อกระทรวงยุทธนาธิการเป็นกระทรวงกลาโหม จนเมื่อ ปี พ.ศ.2480 ได้มีการจัดระบบกิจการทหารไทยใหม่ทั้งหมด โดยให้กองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ เป็นส่วนราชการขึ้นตรงต่อกระทรวงกลาโหมทั้งหมด มีรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมเป็นผู้บังคับบัญชา และในสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม ได้ประกาศให้วันที่ 8 เมษายน เป็นวันที่ระลึกคล้ายวันสถาปนากระทรวงกลาโหม และยึดถือต่อมาจนถึงทุกวันนี้
กว่า 133 ปี มาแล้วที่กระทรวงกลาโหมได้ทำหน้าที่ในการป้องกันประเทศและรักษาไว้ซึ่งความมั่นคงของสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ถือเป็นหน่วยงานหลักของกิจการทหารที่มีประวัติศาสตร์มายาวนาน มีการปรับตัวและมีวิวัฒนาการอย่างต่อเนื่อง ผ่านเหตุการณ์สำคัญที่เป็นสิ่งท้าทายนานัปการตั้งแต่ปัญหาการเมืองที่เกิดขึ้นภายในประเทศ ผลกระทบจากปัจจัยภายนอกประเทศ ปัญหาภัยธรรมชาติ และสภาพแวดล้อม ที่ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและพัฒนาไปสู่ภัยคุกคามในรูปแบบใหม่ ที่มีความหลากหลายและซับซ้อนมากขึ้น
โดยหน่วยขึ้นตรงที่สำคัญของกระทรวงกลาโหมอันประกอบด้วย กองทัพไทย กองบัญชาการกองทัพไทย กองทัพบก กองทัพเรือ และกองทัพอากาศ ต่างมีภารกิจและหน้าที่ร่วมกันในการเตรียมกำลังและป้องกันราชอาณาจักร รวมถึง พิทักษ์ ปกป้อง และเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ ทั้งยังมีภารกิจในการพัฒนาประเทศและการช่วยเหลือประชาชน การสนับสนุนนโยบายของรัฐบาลในมิติต่างๆ รวมถึงการเสริมสร้างความร่วมมือทางทหารกับมิตรประเทศ ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นอย่างเป็นลำดับ ได้แก่ การรักษาสันติภาพ การช่วยเหลือมนุษยธรรม และการบรรเทาภัยพิบัติ เพื่อธำรงไว้ซึ่งความมั่นคง ความปลอดภัย ความสุขสงบ ของประเทศชาติและสังคมโลกในปัจจุบันและในอนาคต
นอกจากนี้ กระทรวงกลาโหม ยังมีแนวทางในการพึ่งพาตนเอง โดยมีสถาบันเทคโนโลยีป้องกันประเทศ (องค์การมหาชน) ภายใต้การกำกับดูแลของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ซึ่งมีภารกิจในโครงการด้านยุทโธปกรณ์ขนาดใหญ่ ที่ต้องใช้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นสูง โดยทำการวิจัยและพัฒนาโครงการ ตามที่สภากลาโหมกำหนด ตลอดจนพัฒนายุทโธปกรณ์ต้นแบบตามความต้องการของเหล่าทัพ และยังมีศูนย์อุตสาหกรรมป้องกันประเทศและพลังงานทหาร ที่ดำเนินการด้านยุทธศาสตร์ในการบริหารจัดการตามหน้าที่หลักที่สำคัญ 2 ประการ ได้แก่ การเสนอ กฎหมาย ระเบียบ คำสั่ง และนโยบายด้านอุตสาหกรรมป้องกันประเทศและพลังงานทหาร ให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมและปลัดกระทรวงกลาโหมพิจารณาให้ความเห็นชอบ และการปฏิบัติหน้าที่เป็นหน่วยควบคุมการดำเนินงานด้านอุตสาหกรรมป้องกันประเทศและพลังงานทหารภายใต้พันธกิจในด้านการผลิต การควบคุม การส่งเสริมอุตสาหกรรมป้องกันประเทศ และความร่วมมือด้านอุตสาหกรรมป้องกันประเทศ เพื่อลดการพึ่งพาเทคโนโลยีจากต่างประเทศ อันเป็นเป้าหมายสูงสุด
ในโอกาสวันคล้ายวันสถาปนากระทรวงกลาโหม 8 เมษายน กระทรวงกลาโหมขอยืนยันความมุ่งมั่นในการจัดเตรียมกองทัพเพื่อรองรองรับภัยคุกคามรูปแบบใหม่ทุกรูปแบบ อีกทั้งการพิทักษ์รักษาไว้ ซึ่งความมั่นคงของสถาบันชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ รวมถึงการพัฒนาประเทศ การสนับสนุนการแก้ไขปัญหาที่สำคัญของชาติ ตลอดจนช่วยเหลือและบรรเทาความเดือดร้อนของประชาชนในทุกสถานการณ์ อย่างเต็มความสามารถ เพื่อให้มุ่งสู่การบรรลุวิสัยทัศน์ คือ “การมีกองทัพชั้นนำ ที่มีบทบาทสำคัญในด้านความมั่นคงของรัฐ และมีบทบาทนำในการส่งเสริมความมั่นคงของภูมิภาค” อันจะเป็นส่วนหนึ่งในการขับเคลื่อนและพัฒนาประเทศให้เจริญยิ่งขึ้น
ดังปฏิธานที่ว่า “กลาโหมเทิดราชา รักษ์ราษฎร์ ชาติมั่นคง”
