นิสิตจุฬาฯชี้ผลงาน ‘จิตร ภูมิศักดิ์’ กลายเป็นเพลงประจำม็อบ อาจารย์มช.ยกฮีโร่ในดวงใจ ไขปมร่วมพคท.

วันที่ 25 กันยายน 2564 - 22:28 น.

เมื่อวันที่ 25 กันยายน เวลา 18.00 น. มีการจัดเสวนา ‘จากยอดเทวาลัยสู่ยอดภูพาน : จิตร ภูมิศักดิ์ กับแนวคิดคอมมิวนิสต์’ ผ่านเพจ ’91 ปีชาตกาล จิตร ภูมิศักดิ์’

ในตอนหนึ่ง นายดอม รุ่งเรือง นิสิตคณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ในการชุมนุมทางการเมืองของคนรุ่นใหม่ ชื่อของจิตร ถูกเอ่ยถึงอยู่เสมอ บทเพลงของจิตรก็กลายเป็นเพลงสามัญประจำม็อบ อาทิ แสงดาวแห่งศรัทธา รวมถึงบทกลอนที่ขึ้นต้นว่า เปิบข้าวทุกคราวคำ ก็ถูกนำมาแชร์ เมื่อศึกษาชีวิตของจิตร เราไม่อาจแยกคอมมิวนิสต์ออกจากชีวิตของเขาได้ ไม่ว่าจะเป็นรูปแบบอุดมการณ์หรือพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทยซึ่งในช่วงบั้นปลาย จิตรได้เข้าร่วมพรรคดังกล่าว

ผศ.ดร.ธิกานต์ ศรีนารา อาจารย์ภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ ม.เชียงใหม่ กล่าวว่า จิตรเป็นฮีโร่ในดวงใจ พอได้อ่านประวัติเยอะเข้า ก็จะเริ่มซ้ายไปตามเขา จิตรเป็นปัญญาชนยุค 2490 ถ้าจะเข้าใจบุคคลท่านนี้ต้องทำความเข้าใจบริบททางการเมืองที่เป็นจริงในช่วงเวลานั้นอย่างละเอียดด้วย เมื่อครั้งจิตรเข้าเป็นนิสิตจุฬาฯ ได้รู้จักกับนักศึกษารัฐศาสตร์สายก้าวหน้ากลุ่มหนึ่ง เมื่อจิตรถูก ‘โยนบก’ ที่จุฬาฯ นักศึกษารัฐศาสตร์กลุ่มนี้ได้ออกมาประณามผู้บริหาร และนิสิตฝ่ายขวา โดยถูกพักการเรียนระหว่างปี 2496-2498 ต่อมา ได้พบกับ นายวินัย เพิ่มพูนทรัพย์ สมาชิกพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย (พคท.)

“หลายคนเชื่อว่าจิตรเข้าสู่พรรคคอมมิวนิสต์หลังจากตายแล้ว โดยบอกว่าพอจิตรมีชื่อเสียงหลัง 14 ตุลา พรรครีบตีพิมพ์ผลงาน และประวัติเพื่อเชิดชู ซึ่งมันผิดข้อเท็จจริง เพราะจิตรน่าจะสัมพันธ์กับพรรคตั้งแต่ราว 2495 หรือ 2496 แล้ว ในปี 2499 จิตรเขียนบทความศิลปะเพื่อชีวิตลงในปิตุภูมิ ซึ่งเป็นวารสารของพรรค ต่อต้านศักดินาในเชิงวัฒนธรรม บก.ชื่อเปลื้อง วรรณศรี” ผศ.ดร.ธิกานต์กล่าว

รศ.ดร.ธำรงศักดิ์ เพชรเลิศอนันต์ อาจารย์คณะรัฐศาสตร์ ม.รังสิต กล่าวว่า ชีวิตของจิตร น่าพิศวงมาก ถูกยิงตายที่ชายป่าเทือกเขาภูพาน บ้านหนองกุง ในจังหวัดสกลนคร เมื่อวันที่ 5 พฤษภาคม พ.ศ.2509 ในวันที่จิตรตาย กำนันผู้ใหญ่บ้านเป็นพระเอก จิตรเป็นผู้ร้าย เป็นคอมมิวนิสต์ แต่มาถึงวันนี้กลับกัน คนเฝ้าถามว่า ไปยิงจิตรทำไม ? เมื่อเวลาเปลี่ยน จิตรยืนขึ้นมากลายเป็นพระเอก คนยิงจิตรกลับกลายเป็นผู้ร้าย กาลเวลาเปลี่ยน เรื่องเล่าเปลี่ยน

“มีคนเคยถามผมว่า ถ้าจิตร ภูมิศักดิ์ อยู่ถึงวันนี้จะเป็นสีเหลืองหรือไม่ หรือจะอยู่กับเยาวชนที่ชู 3 นิ้ว คำถามนี้น่าทึ่งมาก ถ้ายังอยู่ จะอายุ 91 ปี จากการที่ผมดูผลงานของจิตร ซึ่งพยายามเข้าใจโฉมหน้าของศักดินาไทย ผมคิดว่าจิตรอยู่กับเยาวชนชู 3 นิ้ว” รศ.ดร.ธำรงศักดิ์กล่าว

ดร. ธิบดี บัวคำศรี อาจารย์คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย กล่าวว่า ถ้าดูงานวิชาการของจิตร ไม่ดูเฉพาะงานที่รับใช้พรรคคอมมิวนิสต์ ทั้งที่ยกกันว่าเป็นงานสำคัญที่สุดชิ้นหนึ่งที่ส่งให้ได้รับการยอมรับในฐานะนักวิชาการด้านภาษาศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และสังคมศาสตร์ อย่างความเป็นมาของคำสยามไทยลาวฯ รวมถึงโองการแช่งน้ำและข้อคิดใหม่ อีกทั้งสังคมไทยในลุ่มน้ำเจ้าพระยา ก่อนสมัยกรุงศรีอยุธยา เราจะเห็นอะไร งานจิตร ไม่ได้เถียงกับสังคม ถ้าสังคมหมายถึงหมู่ชนจำนวนมาก แต่จิตรกำลังเถียงกับนักปราชญ์ราชบัณฑิตในวงวิชาการในฐานะปราชญ์ แต่ปราชญ์ที่จิตรเป็นนั้น ทั้งแหวกแนว นอกคอก แบบเดียวกับที่ความเป็นคอมมิวนิสต์ของจิตรที่แหวกแนวและนอกคอก เมื่อเทียบกับสังคมไทยทั้งในเวลานั้นและในเวลานี้

ข่าวที่เกี่ยวข้อง :