ถกกันมาหลายวัน เป็นอันชัดเจนแล้วว่า ครูกายแก้ว ไม่เกี่ยวข้องใดๆ กับพระเจ้าชัยวรมันที่ 7 แห่งอาณาจักรเขมรโบราณ หากแต่มาจากจินตนาการและความเชื่อส่วนบุคคล โดยไม่ปรากฏหลักฐานทางประวัติศาสตร์ใดๆ (อ่าน ผู้เชี่ยวชาญ ปวศ.ศิลป์ ชี้ ‘ครูกายแก้ว’ ก๊อบปี้ประติมากรรมฝรั่ง ยืมคำลาวใส่สตอรี่เขมร)
อย่างไรก็ตาม ชื่อ ‘กายแก้ว’ ปรากฏใน ‘วรรณกรรมวัดเกาะ’ โดยมีเนื้อหาไม่สัมพันธ์กับเรื่องราวของครูกายแก้วแต่อย่างใด
ฐานข้อมูลหนังสือเก่า ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) มีให้สืบค้นแบบเต็มพิกัด ตั้งแต่เล่ม 1 พิมพ์เผยแพร่โดยโรงพิมพ์ราษฎร์เจริญ หรือที่มักเรียกกันว่า โรงพิมพ์วัดเกาะ เมื่อ พ.ศ.2493 ด้วยรูปแบบคำประพันธ์ร้อยกรอง ราคาขาย 1 บาท 50 สตางค์ จำนวน 46 หน้า รวมปกหน้าและปกหลัง
เนื้อหาในเล่ม 1 เริ่มตั้งแต่พระอิศวรห้นางฟ้ามาทำลายฌานฤษษี จนนางฟ้ามีครรภ์คลอดลูกออกมาแล้วพาขึ้นไปเฝ้าพระอิศวร แล้วพระอิศวรตั้งชื่อให้ว่า กายแก้ว จนถึงพระอิศวรให้กายแก้วลงมาจากสวรรค์
นอกจากนี้ ยังมีเล่มที่ 3 (ไม่มีต้นฉบับเล่มที่ 2) เนื้อหาตั้งแต่กาลวุทเอาท้าวจักรวรรดิ์ไปขังในถ้ำ เอาท้าวจักรวาลถ่วงกินทิ้งน้ำ แล้วสองพระยายักษ์ฟื้นได้ มาหาจักรกฤชสหายพากันไปรบกาลวุท กาลวุทสู้ไม่ได้พาธิดาหนีไปหากายแก้ว
เล่มที่ 4 เนื้อหาตั้งแต่ท้าวจักรกฤชมารบกับพระกายแก้ว แล้วท้าวจักร์กฤชถูกศร แล้วท้าวจักร์นารายณ์ยกพลมารบกับพระกายแก้ว แล้วท้าวจักรวาลลักพระกายแก้วไป เจ้าโมราลักท้าวจักร์นารายณ์มา จนถึงทำสัญญาเปลี่ยนกัน
(ไม่มีเล่มที่ 5)
เล่มที่ 6 เนื้อหาตั้งแต่พระอิศวรตัดสินให้คืนเมืองให้ท้าวจักรวาลจักรวรรดิ์ แล้วท้าวพัฒธะจักร์ยกทัพมารบกับกายแก้วแพ้หนีไป ชวนท้าวจักรพรรดิ์มารบแล้วแพ้หนีกลับเมือง จนถึงกายแก้วยกทัพไปรบกับท้าวจักรพรรดิ์ๆ แพ้ถูกกายแก้วฆ่าตาย
เล่มที่ 7 ตั้งแต่นางโกสุม ธิดาพระยายักษ์ แปลงเป็นชายยกพลมาเจรจาทัพพระกายแก้ว แล้วคืนสองพี่เลี้ยงให้ไป จนพระกายแก้วเข้ามาในเมืองได้นางโกสุมเป็นเมีย แล้วท้าวกรดสุริกาญจน์มาเยี่ยมท้าวจักรพรรดิ์ ที่เมืองโกสินเกิดรบกับพระกายแก้ว
ทั้งนี้ หน้าสุดท้ายของเล่ม 7 ระบุว่า ‘ยังมีต่อ’
อย่างไรก็ตาม ต้นฉบับที่ฐานข้อมูลหนังสือเก่า ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรฯ มีอยู่ มีถึงเล่มที่ 7 (คลิก ที่นี่ เพื่อเข้าสู่ฐานข้อมูลหนังสือเก่า เรื่อง กายแก้ว)
อ่านเนื้อหาที่เกี่ยวข้อง
ขรรค์ชัย-สุจิตต์ ผ่าหัวใจ ‘กรุงเทพฯ’ 100 ปีแรกตั้ง เปิดหนังสือ ‘วัดเกาะ’ วรรณกรรมราษฎร
ขรรค์ชัย-สุจิตต์ ทอดน่องวัดสัมพันธวงศ์ เปิดปูมหนังสือวัดเกาะ เขย่าวรรณกรรมกระแสหลัก
เยือน‘วัดเกาะ’เลาะสำเพ็ง ไชน่าทาวน์ยุคแรกหลังชัตดาวน์ ‘บางจีน’
