หนังโรงชุด พิภพวานร Planet of the Apes ชุดที่หนึ่งปี 1968 มีจำนวน 5 ภาค
โดยที่สองภาคแรกมีชาร์ลส์ตัน เฮสตัน เป็นนักแสดงนำ และฉากสุดท้ายของภาคที่ 1 เฮสตันในบทนักบินอวกาศจอร์จ เทยเลอร์ขี่ม้าไปกับโนวาตามชายหาดจนพบซากปรักหักพังของเทพีเสรีภาพกลายเป็นฉากจบคลาสสิคตลอดกาล
หนังภาคปฐมทัศน์ปี 1968 นี้สร้างจากหนังสือปี 1963 เรื่อง La Planète des singes ของนักเขียนชาวฝรั่งเศส Pierre Boulle เป็นหนังตอนที่ได้ชื่อว่าซื่อสัตย์ตามต้นฉบับยกเว้นอารยธรรมของพวกวานรที่เห็นในหนังยังล้าหลังอยู่มาก
ตามต้นฉบับหนังสือจะเขียนถึงอารยธรรมวานรที่ก้าวหน้าประมาณๆ โลกปัจจุบัน ซึ่งในปีที่ผู้เขียนเขียนคือประมาณการหลังสงครามโลกครั้งที่สอง
หลังจากหนังภาคปฐมทัศน์ปี 1968 แล้ว ชาร์ลส์ตัน เฮสตัน รับแสดงในภาคที่สองต่อมา ตอนจบเขาระเบิดโลกเส็งเคร็งที่วานรหัวดื้อโง่เง่าเหล่านี้ครองพิภพ แต่หนังยังไม่จบเพราะวานรสองตัวผัวเมียคือคอร์นีเลียสและซีร่าซึ่งเป็นนักวิทยาศาสตร์นั่งยานเวลาย้อนกลับมาสหรัฐยุคปัจจุบันได้ สองคนจะให้กำเนิดซีซาร์ วานรพูดได้ตัวแรกของโลก แล้วนำวานรปฏิวัติตามด้วยการทำสงครามกับมนุษย์
เผ่าพันธุ์มนุษย์เสื่อมทรามลงนับแต่นั้นเป็นต้นมา
ปี 2001 มาร์ค วอห์ลเบิร์ก รับบทนำนักบินอวกาศลีโอ เดวิดสันในหนังพิภพวานร Planet of the Apes ฉบับของทิม เบอร์ตัน พิภพวานรในเรื่องนี้ล้าหลังเท่าชุดแรก ตอนจบวอห์ลเบิร์กเดินทางย้อนเวลามาที่สหรัฐปัจจุบัน ยานร่อนลงที่หน้าอนุสาวรีย์ลินคอล์นในกรุงวอชิงตัน เสียแต่หน้าลินคอล์นกลายเป็นหน้าวานรตัวร้ายจอมพลเธดไปเสียแล้ว และรถตำรวจหลายคันที่แห่มาล้อมวอห์ลเบิร์กก็เป็นวานรในเครื่องแบบทั้งนั้น
นี่คือฉากหลังอย่างที่เราจะได้เห็นในหนังการ์ตูนทีวีที่เราจะได้พูดกันวันนี้ หนังไม่ลืมที่จะทิ้งวานรแสนรู้ของวอห์ลเบิร์กเอาไว้ที่พิภพวานร จะเห็นว่าหนังของทิม เบอร์ตัน นี้เป็นเอกเทศจากหนังห้าภาคแรกด้วยไม่มีข้อสรุปชัดเจนว่าส่วนไหนเป็นอดีตและส่วนไหนเป็นอนาคต
หนังห้าภาคแรกที่เริ่มต้นด้วยบทบาทของนักบินอวกาศจอร์จ เทยเลอร์ เมื่อปี 1968 นี้ประกอบด้วย Planet of the Apes ,Beneath the Planet of the Apes, Escape from the Planet of the Apes, Conquest of the Planet of the Apes และ Battle for the Planet of the Apes. ปีละ 1 เรื่องนับตั้งแต่ปี 1970 ถึง ปี 1973 ตามลำดับ โดยมีเนื้อหาสำคัญคือจอร์จ เทยเลอร์ จะได้พบกับ เบรนท์ นักบินอวกาศชุดที่สองที่บินตามมาแล้วหลงเวลามาพบกัน
เบรนท์รับบทโดยนักแสดงชั้นรองแต่หน่วยก้านชั้นหนึ่ง เจมส์ ฟรานซิสกัส สองพระเอกเหลือทนกับพิภพวานรในอนาคตของโลกจึงทำการระเบิดโลกทิ้งไปในตอนจบดังที่เล่าแล้ว
แต่คอร์นีเลียสและซีร่าพาลูกน้อยในครรภ์นั่งยานเวลากลับไปโลกศตวรรษที่ 20 ทันเวลา
จำชื่อนักบินอวกาศ เบรนท์ เอาไว้ให้ดีในขั้นตอนนี้
พิภพวานรศตวรรษใหม่ซึ่งเริ่มต้นด้วยเรื่อง Rise of the Planet of the Apes ปี 2011 เปลี่ยนลิขสิทธิ์จากฟอกซ์มาเป็นดิสนีย์ แล้วตามมาอีกสองเรื่อง Dawn of the Planet of the Apes, War for the Planet of the Apes กับเรื่องล่าสุดอันเป็นภาคที่สี่ปีนี้เองคือ Kingdom of the Planet of the Apes เหลืออีกตอนเดียวก็จะครบห้าภาคเท่าชุดแรก
ครั้งนี้หนังมิได้เล่นสนุกกับการเดินทางย้อนเวลาแต่เป็นเรื่องการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ที่ทำให้ซีซาร์วานรตัวแรกมีปัญญาและพูดได้
ส่วนเผ่าพันธุ์มนุษย์ถูกไวรัสโจมตีสมองส่วนหน้าพรีฟรันทัลคอร์เท็กซ์ทำให้สูญเสียการรู้คิดและพูดไม่ได้อีกเลย
ในหนังใหญ่สิบเรื่องที่เล่ามานี้ออกนอกทางของหนังสือไปไกล นอกจากสิบเรื่องนี้ยังมีหนังทีวีซีรีส์ ปี 1974 เรื่อง Planet of the Apes (TV series) จำนวน 14 ตอน ออกฉายเพียงปีเดียวตามหลังภาคห้าของชุดแรกและเดินเรื่องต่อจากภาคห้าเมื่อสงครามพิภพวานรดำเนินต่อไป
เป็นที่วิจารณ์เวลานั้นว่าฟอกซ์เสียดายงบประมาณที่ลงไปกับหน้ากากและชุดแต่งกายของวานรทั้งสามพันธุ์ไว้มาก คือชิมแปนซี อุรังอุตัง และกอริลลา หนังสนุกพอประมาณมีฉายทีวีไทยสมัยก่อน คนอายุเท่าผมจะได้ดูกันอยู่
แต่ที่คนส่วนใหญ่อาจจะไม่ทราบคือยังมีแอนิเมชั่นทีวีซีรีส์ ปี 1975 Return to the Planet of the Apes จำนวน 13 ตอนจบซึ่งเล่าเรื่องพิภพวานรที่มีฉากหลังตรงตามหนังสือนั่นคือมีความศิวิไลซ์ตามสมควร มีวิทยุ โทรทัศน์ โทรศัพท์ ตึกรามบ้านช่องอย่างมนุษย์ รถยนต์ รถไฟ รถจี๊ป รถถัง ยานเกราะ มีตำรวจในเครื่องแบบตำรวจ มีทหารในเครื่องแบบทหาร มีคนขายหนังสือพิมพ์ พ่อค้าแม่ค้า และคุณหญิงคุณนาย ขโมยขโจรและขอทาน
ไม่ทราบว่าเคยฉายทีวีเมืองไทยหรือเปล่าเพราะผมไม่เคยเห็น แต่ตัวเองได้ดูจากดีวีดีที่ซื้อไว้ จึงมาเล่าสู่กันฟังระหว่างรอภาคห้าของศตวรรษใหม่
หนังการ์ตูนทีวีชุดนี้เป็นเอกเทศจากหนังโรงสิบเรื่อง และทีวีซีรีส์ฉบับไลฟ์แอ๊กชั่น หนังเหมือนจะเริ่มต้นใหม่ด้วยนักบินอวกาศชุดใหม่ แต่มิวายที่จะมีนักบินอวกาศเบรนท์โผล่หน้ามาแจมตอนท้ายซึ่งเมื่อดูจากบริบทแล้วเป็นไปมิได้ที่จะเป็นนักบินอวกาศเบรนท์คนเดียวกันกับที่ควรจะตายไปแล้วจากการกดระเบิดโลกของนักบินอวกาศจอร์จ เทยเลอร์ ในตอนจบของหนังชุดแรกภาคสอง
วันหนึ่งคงมีคำอธิบาย
เปิดฉากเมื่อนักบินอวกาศสามคนเดินทางหลงเวลาไปสามพันปีข้างหน้า ยานตกบนพิภพวานรที่มีลักษณะบ้านเมืองและยานพาหนะเหมือนโลกมนุษย์ มีฝ่ายปกครอง มีฝ่ายทหาร และมีฝ่ายนักวิทยาศาสตร์ กับประชาชนวานรทั่วไป
นักบินอวกาศทั้งสามชื่อ บิล เจ๊ฟ และจูดี้ บิลผิวขาวผมทอง เจ๊ฟผิวสีผมดำ จูดี้ผิวขาวผมทอง พวกเขาพบว่าบนพิภพนี้มีพวกวานรที่เจริญแล้วครอบครองเมืองอยู่ เมืองชื่อเอ๊ปซิตี้ บิลถูกพวกวานรจับได้เป็นคนแรก เจ๊ฟหนีไปได้ ในขณะที่จูดี้ดูคล้ายจะถูกธรณีสูบหายไปต่อหน้าต่อตา
หนังสร้างในตอนปลายสงครามเวียดนาม อาวุธยุทโธปกรณ์บางส่วนคล้ายที่เห็นในหนังสงครามโลกครั้งที่สอง บ้านเมืองของวานรเป็นโลกสมัยใหม่คล้ายนิวยอร์กแต่ไม่มีตึกระฟ้าเลย โครงสร้างสังคมมีฝ่ายปกครองที่อุรังอุตังเป็นตัวแทน ฝ่ายทหารที่มีกอริลลาบ้าเลือด และฝ่ายนักวิทยาศาสตร์กับนักวิชาการที่มีชิมแปนซีเป็นตัวยืน
ในขณะที่หนังชุดนี้เปลี่ยนชื่อตัวละครฝ่ายคนไปเรื่อยๆ แต่ตัวละครฝ่ายวานรไม่เคยเปลี่ยน
นี่เป็นประเด็นหนึ่งที่นักวิจารณ์มิค่อยได้กล่าวถึง หรือว่านี่มิใช่เวลาที่วนลูปแต่เป็นแดนสนธยาที่ทุกฝ่ายไม่มีทางออก •
การ์ตูนที่รัก | นายแพทย์ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์
สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj
— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022
