‘การเมืองของความไว้วางใจ’
“ถามว่าอะไรคือพื้นฐานของความไว้วางใจ? ผมว่าเหมือนเก้าอี้สามขา ตอนแรกผมคิดว่ามีสองขา ขาแรก เรื่องความประพฤติ ตัวตน เราต้องเป็นคนที่น่าเชื่อถือ ไว้ใจได้ มีความซื่อสัตย์ และความตั้งใจที่ดี ไม่เห็นแก่ตัว เห็นแก่ส่วนรวม เห็นแก่ประโยชน์คนอื่น
“ขาที่สอง คือ มีความเก่ง เชี่ยวชาญในสิ่งที่ทำ ต้องมีความรู้ความสามารถ มีประวัติผลงานที่ดี แต่ก่อนผมคิดว่ามีสองอันนี้พอ คือเก่งกับดี แต่ไม่พอ ผมเพิ่งมารู้สึกว่าจริงๆ ตอนนี้ เรื่องความเข้าใจมาแรงมาก เรื่องเอาใจเขามาใส่ใจเรา เรื่องความรู้สึกว่าเป็นพวกเดียวกัน อันนี้อาจจะไม่ดีก็ได้นะ แต่นี่คือสามองค์ประกอบที่จะทำให้เกิดความไว้วางใจได้
“คือ เก่งบวกดีบวกความเข้าใจ ถึงจะทำให้เกิดความไว้ใจได้ ช่วงหลัง ตัวหลัง (ความเข้าใจ) มันถูกขยายออกไปเยอะ มันกลายเป็นพวกเดียวกัน กลายเป็นว่าใครพวกเดียวกัน เราไว้ใจ ต่อให้เก่งและดีแค่ไหน ไม่ใช่พวกเราก็ไม่ไว้ใจ นี่เป็นข้อเสียอันหนึ่งของอันหลัง
“แต่เชื่อว่าสามอันนี้ต้องไปด้วยกัน คือ เก่ง ดี และเข้าใจบริบท เข้าใจความรู้สึกด้วย…
“ชัชชาติ สิทธิพันธุ์” ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
“ผมว่าบริบทของความไว้วางใจเปลี่ยนไป ถ้าเกิดตามงานวิจัยของสถาบันหนึ่ง เขาบอกว่าปี 2005 มันเริ่มเปลี่ยน
“ในอดีต ความไว้วางใจถูกผูกขาดด้วยผู้มีอำนาจหรือด้วยแบรนด์ อันนี้คือโมเดลสมัยก่อน ที่ผู้มีอำนาจเป็นคนควบคุมความไว้วางใจ แต่ปัจจุบันไม่ใช่แล้ว
“นี่เป็นงานวิจัยจากสถาบันเอเดลแมน ทรัสต์ บารอมิเตอร์ เขาทำวิจัยเมื่อปีที่แล้ว ถามว่า ถ้าถามเรื่องนวัตกรรมคุณจะเชื่อใคร? 74 เปอร์เซ็นต์เชื่อนักวิทยาศาสตร์ แล้วก็ 74 เปอร์เซ็นต์เชื่อคนที่เป็นพวกเดียวกัน 45 เปอร์เซ็นต์เชื่อรัฐบาล รัฐบาลผมว่าความน่าเชื่อถือน้อยลง แต่คนเชื่อถือคนเหมือนกันมากขึ้น
“ความไว้วางใจมันเปลี่ยน คือ โลกเปลี่ยนจากยุคของแบรนด์ เป็นยุคของผลิตภัณฑ์ เพราะฉะนั้น คนจะไว้ใจเครือข่ายของคนด้วยกัน เพื่อนเหมือนกัน คนคล้ายคลึงกัน คุณภาพสำคัญ ความไว้วางใจสำคัญที่สุด
“หัวใจของการเปลี่ยนเรื่องความไว้วางใจ ผมว่าโซเชียลมีเดียทำลายการผูกขาดความไว้วางใจ จากผู้มีอำนาจ ต้องฟังผู้ใหญ่ลีตีกลองประชุม คนต้องมาฟังผู้ใหญ่ลีพูด ไม่มีแล้ว ไปหาอินฟลูเอนเซอร์
“ระบบราชการไม่มีแล้ว คนไปฟังเอ็นจีโอฟังเพื่อนฟังนักกิจกรรม การสร้างแบรนด์น้อยแล้ว ถามว่าจะสร้างแบรนด์ประเทศ ผมว่าหมดสมัยแล้ว มันใช้คนบอกปากต่อปากกัน อำนาจรวมศูนย์ไม่มีแล้ว กระจายอำนาจหมด เพราะว่ามันเปลี่ยนจากการผูกขาดข้อมูล ไปเป็นทำให้ข้อมูลกระจายมากขึ้น
“ถ้าฝ่ายรัฐบาลหรือภาครัฐตามตรงนี้ไม่ทัน ยังไปคิดการสร้างแบรนด์ การทำประชาสัมพันธ์ ผมว่ายาก เพราะสุดท้ายแล้ว หัวใจคือการกระจายอำนาจ (อำนาจในการสร้าง) ความไว้วางใจมันถูกกระจายไปที่คน มันก็คือบล็อกเชน บิตคอยน์
“นั่นคือภูมิทัศน์ที่เปลี่ยนแปลงไปของความไว้วางใจ จากรวมศูนย์อำนาจเป็นการกระจายอำนาจไปที่บุคคล ถ้าเกิดตามไม่ทัน มันยากที่จะอยู่…
“ชัชชาติ สิทธิพันธุ์” ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
“อะไรคือหัวใจสำคัญของคนสร้างความไว้วางใจ ถ้าเกิดเราเป็นผู้บริหาร แม้กระทั่งคนทำงานทั่วไป จริงๆ แล้วอาจจะมี 6 เรื่อง
“เรื่องแรกต้องเอาใจเขามาใส่ใจเรา ถามว่าทำไมผู้ว่าฯ ต้องลงไปลุยน้ำท่วม ทำไมต้องลงไปเดิน มันต้องเข้าใจจิตใจประชาชนว่าเขารู้สึกอย่างไร เขาทุกข์ตรงไหน พอเขารู้สึกว่าเราร่วมทุกข์ร่วมสุขกับเขา ความไว้วางใจมันจะมาได้ดีขึ้น
“(สอง) ต้องทำอย่างที่พูด ถามว่าเราบอกให้คนอย่าขับรถ เราก็ต้องใช้รถไฟฟ้า ขี่จักรยาน เดินถนน (สาม) ต้องอ่อนน้อมถ่อมตน ต้องยกมือไหว้ไปทั่ว ขอความรู้ ขอความช่วยเหลือ อย่าไปคิดว่าเราเก่งที่สุด
“(สี่) เมื่อทำผิด เราก็ต้องยอมรับว่าเราผิด (ห้า) ต้องยุติธรรมโปร่งใส
“(หก) ต้องกระจายอำนาจ ถ้าเราไม่ไว้ใจทีมงานเลย ไม่มีทางเลยที่เขาจะไว้ใจเรา ถ้าเราไม่ไว้ใจประชาชน ไม่มีทางที่ประชาชนจะไว้ใจเราเลย มันเป็นเรื่องแลกเปลี่ยนกัน ยื่นความไว้วางใจให้ เพื่อได้รับความไว้วางใจกลับมาด้วย…
“ชัชชาติ สิทธิพันธุ์” ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
“ผมก็พูดกับทางสภา (กทม.) นะว่า งานของเราไม่ใช่แค่บริหารเมืองหรือดูแลเมือง งานของเรามันต้องสร้างความเชื่อมั่นให้กับระบอบประชาธิปไตยด้วย ว่าระบอบประชาธิปไตยยังทำงานได้ ฉะนั้น ผมว่าความเชื่อมั่นในระบอบ ในหลักการ เป็นเรื่องสำคัญ
“ตัวตนน่ะเรื่องเล็ก เพราะตัวตนเดี๋ยวเราก็ไป ทำอย่างไรให้รู้สึกว่าระบอบมันไปได้ ความเชื่อมั่นอยู่ที่ระบอบ สุดท้าย ถึงเราไป สิ่งที่เราทำยังอยู่ ไม่เกี่ยวกับตัวคน อันนี้หัวใจ
“ผมว่าหน้าที่ของผู้บริหาร นักการเมืองต่างๆ ไม่ได้สร้างความเชื่อมั่นให้ตัวเอง แต่สร้างความเชื่อมั่นให้กับระบอบโดยภาพรวม เพราะตัวเราเองเดี๋ยวเราก็ไป ทำอย่างไรให้คนเชื่อมั่นในตัวระบอบว่ามันตอบโจทย์ มันเป็นระบบที่ดีที่สุด มันอาจจะเลวน้อยที่สุด แต่ต้องทำตรงนั้น
“หัวใจคือสร้างความเชื่อมั่นให้กับระบอบ เพื่อให้คนยังมีศรัทธาและมีความหวังกับเมืองเมืองนี้และประเทศนี้ต่อไป”
“ชัชชาติ สิทธิพันธุ์” ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร
นี่คือคำบรรยายส่วนหนึ่งของ “ชัชชาติ สิทธิพันธุ์” ผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร บนเวทีสัมมนา “Matichon Leadership Forum 2025 Trust Thailand : เชื่อมั่นประเทศไทย” เมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์
เป็น “เนื้อหาสาระแห่งความหวัง” ที่หาได้ยากยิ่งในสังคมการเมืองไทยระยะหลังๆ •
ของดีมีอยู่ | ปราปต์ บุนปาน
สะดวก ฉับไว คุ้มค่า สมัครสมาชิกนิตยสารมติชนสุดสัปดาห์ได้ที่นี่https://t.co/KYFMEpsHWj
— MatichonWeekly มติชนสุดสัปดาห์ (@matichonweekly) July 27, 2022
