ถอดบทเรียนเอดส์ : สู่โควิด-19 โดย เฉลิมพล พลมุข

มนุษย์หรือคน สัตว์สิ่งมีชีวิตอื่นใดในโลกนี้การเกิดขึ้น ชราแก่เสื่อม อุบัติเหตุเจ็บไข้ไม่สบายป่วยด้วยโรคชนิดใดชนิดหนึ่ง แล้วถึงแก่ความตายไปเป็นปกติสามัญธรรมดาของสรรพสิ่งในโลกนี้ สัจธรรมหนึ่งก็คือการเกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับสลายไปเป็นธรรมชาติหนึ่งที่อยู่รอบๆ ตัวเรา สิ่งต่างๆ เหล่านั้นยังคงดำรงอยู่ทั้งอดีต ปัจจุบันและส่งไปถึงอนาคต

โรคหรือความป่วยไข้ของมนุษย์เราได้มีมาตั้งแต่ครั้งบรรพกาลนานมาแล้ว หรืออาจจะกล่าวได้ว่า คน สัตว์ สิ่งแวดล้อมต่างๆ ก็กำเนิดขึ้นมาพร้อมกับเชื้อโรคต่างๆ ที่อยู่คู่กับโลกมา อาทิ โรคครั้งพุทธกาลที่ได้ทรงบัญญัติไว้ห้ามคนที่จะเข้าบวชจักต้องไม่เป็นโรคเรื้อน ฝี กลาก มองคร่อ (หรือโรคถุงลมโป่งพองไอเรื้อรัง) ลมบ้าหมู นอกจากนั้นยังมีโรคที่สังคมเกิดความรังเกียจกลัวก็คือ อวัยวะไม่สมบูรณ์ ตาบอด หูหนวก แขนขาพิการ แก่ชรา มีหนี้สิน มีคดีความ เป็นนักโทษหรือบุคคลที่เป็นภัยต่อสังคม หรือโรคที่มีอาการทางจิตประสาท

หลังจากนั้นมาก็มีโรคที่เกิดขึ้นกับคนในโลกนี้กาฬโรคที่เกิดใน พ.ศ.2263 มีผู้เสียชีวิตประมาณ 100,000 คน อหิวาตกโรคในปี พ.ศ.2363 มีผู้เสียชีวิตประมาณ 130,000 คน ไข้หวัดสเปนใน พ.ศ.2463 มีผู้เสียชีวิตประมาณ 50 ล้านคน ไวรัสซาร์ส เกิดขึ้นระหว่างปี พ.ศ.2545-2546 มีผู้เสียชีวิตกว่า 774 คน ไวรัสไข้หวัดใหญ่ H1N1 ในปี พ.ศ.2552 มีผู้ที่เสียชีวิตประมาณ 5.7 แสนคน ไวรัสเมอร์ส (MERS) หรือ Middle East Respiratory Syndrome มีผู้เสียชีวิตกว่า 858 คน ไวรัสโปลิโอ ที่เกิดขึ้นใน พ.ศ.2557 มีผู้ติดเชื้อกว่า 422 คน ไวรัสอีโบลาที่เกิดใน พ.ศ.2557 มีผู้เสียชีวิตกว่า 11,000 คน ไวรัสซิกา ที่เกิดจากยุงเป็นพาหะ พบใน พ.ศ.2559 มีผู้ติดเชื้อกว่า 90 ประเทศ ไวรัสอีโบลาในปี พ.ศ.2561-2563 มีผู้เสียชีวิตกว่า 2,241 คน และเชื้อไวรัสโคโรนา หรือโควิด-19 ที่ระบาดไปทั่วโลกในขณะนี้แทบจะทุกประเทศ…(ฐาน INFO GRAPHIC)

ผู้ติดเชื้อ HIV หรือผู้ป่วยเอดส์เป็นโรคที่ก่อกำเนิดจากไวรัสที่อยู่คู่กับโลกเรามาในหลายทศวรรษที่ผ่านมา ผู้ติดเชื้อเอชไอวีคนแรกที่มีการพบในเมืองไทยเราเป็นครั้งแรกในปี พ.ศ.2527 สมัยนั้นเกิดความตื่นตระหนก กลัว ปฏิเสธ รังเกียจทั้งในตัวของผู้ป่วย ครอบครัว ชุมชน แม้กระทั่งในแวดวงสาธารณสุขการแพทย์ ผู้ติดเชื้อเอชไอวีในช่วงแรกๆ ของสังคมไทยเราภาพที่ปรากฏต่อสื่อทั้งหลายก็คือ ผู้ป่วยหลายคนผอมแห้ง ไม่มีแรง มีไข้ ท้องเสีย มีผื่นขึ้นตามตัว มีแผลเรื้อรัง บางคนมีโรคมะเร็ง วัณโรคและโรคเรื้อรังอื่นๆ ญาติพี่น้องครอบครัวและชุมชนยังไม่มีความรู้ความเข้าใจในการอยู่ร่วมกับผู้ติดเชื้อฯ ผู้ป่วยเอดส์หลายคนไปตายตามท้องถนน ที่สาธารณะ หรือนำไปปล่อยทิ้งไว้ในวัดบางวัดที่เปิดรับดูแลผู้ติดเชื้อเอชไอวี หรือผู้ป่วยเอดส์

Advertisement

วันเวลาผ่านมาเกือบสี่ทศวรรษ คนไทยส่วนใหญ่รับรู้และเข้าใจในระดับหนึ่งของความเสี่ยงที่จะกลายเป็นผู้ติดเชื้อเอชไอวี อาทิ การมีเพศสัมพันธ์ที่มิได้ป้องกัน การใช้เข็มฉีดยาเสพติด การสักยันต์ อุบัติเหตุจากการผ่าตัด หรือทารกรับน้ำนมมารดาที่เป็นผู้ติดเชื้อฯ ข้อเท็จจริงหนึ่งในสังคมไทยเราปัจจุบันก็ยังคงมีผู้ติดเชื้อเอชไอวี ผู้ป่วยเอดส์กระจายอยู่ในจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ เขาเหล่านั้นหลายคนสุขกาพกาย สุขภาพจิตที่ดี อยู่ร่วมทำงานกับผู้คนปกติในสังคมได้ เนื่องด้วยรัฐได้จัดยาต้านไวรัสในสิทธิการรักษาพยาบาลต่างๆ ทำให้เขาเหล่านั้นอายุยืน หลายคนเป็นพลเมืองดีของประเทศชาติ ตัวเลขหนึ่งของผู้ติดเชื้อเอชไอวีทั้งโลกเราในปัจจุบันนี้กว่า 37 ล้านคน ซึ่งเขาเหล่านั้นยังไม่มียาชนิดใดที่มารักษาให้หายขาด และวัคซีนเพื่อเยียวยาชีวิตเขาได้…(hfocus.org)

โรคที่ก่อจากเชื้อไวรัส HIV และโรคโควิด-19 ที่ก่อจากเชื้อไวรัสโคโรนา ในวันเวลาที่ผ่านมาได้สร้างความตกใจ กลัวที่ตนเอง ญาติพี่น้องครอบครัว เพื่อนฝูงจะป่วยด้วยโรคดังกล่าว ภาพเสมือนจริงหนึ่งของโรคทั้งสองก็คือ สำหรับพฤติกรรมของคนที่จะกลายเป็นผู้ป่วย อาทิ ไม่ระมัดระวังตนเอง ประมาททั้งมาตรการระวังประกาศจากภาครัฐโดยเฉพาะการแพร่เชื้อโรคจากสถานบันเทิง บริการทางเพศ บ่อนการพนัน ชุมชน รวมถึงการไม่กลัวต่อการติดเชื้อของโรคดังกล่าว เมื่อหน่วยงานของรัฐ กระทรวงสาธารณสุขมีการพบผู้ติดเชื้อ การรับวัคซีนโควิด-19 ที่ยังคงความเคลือบแคลงสงสัยทั้งประสิทธิภาพ ประสิทธิผล ผลข้างเคียงหรืออุบัติเหตุแห่งชีวิตหลังรับวัคซีน อาทิ ลิ่มเลือดอุดตัน หรือโรคเรื้อรังอื่นที่ก่อให้เกิดความตายหลังจากรับวัคซีน รัฐเองจักต้องออกมาแก้ข้อสงสัยหรือให้ความจริงแก่ประชาชนในสิ่งที่แท้จริง…

การปฏิเสธที่จะรับตัวของผู้ติดเชื้อโควิด-19 เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล สถานพยาบาล ด้วยเหตุผลใดเหตุผลหนึ่ง ญาติพี่น้องครอบครัว ชุมชน สังคมก็ยังไม่มีองค์ความรู้ที่จะอยู่ร่วมกับผู้ป่วย ภาพหนึ่งที่ปรากฏในสังคมไทยเราก็คือวัดในศาสนาพุทธบางวัดปฏิเสธที่จะทำการเผาศพผู้ติดเชื้อโควิด-19 พระสงฆ์ที่สวดพระอภิธรรมศพใส่ชุด PPE คลุมตั้งแต่ศีรษะจรดเท้าในพิธีทางศาสนา การเป็นผู้ติดเชื้อโควิด-19 ทั้งครอบครัวของอาม่าสามคน คนหนึ่งเสียชีวิตแต่ยังมีอีกสองชีวิตที่เฝ้าศพอยู่กับบ้าน ผู้หญิงตั้งครรภ์ที่เสียชีวิตจากโรคดังกล่าว มิอาจจักรวมถึงภาพที่ปรากฏต่อสังคมในภาพอื่นๆ

Advertisement

การระบาดครั้งใหญ่หนึ่งที่เชื่อว่ามาจากเชื้อพันธุ์ของอังกฤษที่มีมาจนถึงปัจจุบันนี้ ตรรกะเหตุผลหนึ่งที่ถูกนำเสนอก็คือ การไปรวมตัวกันของผู้คนในสถานบันเทิงแห่งหนึ่ง ในกรุงเทพมหานคร อาจจักรวมถึงการไปกลับของผู้คนในเทศกาลสงกรานต์ที่ผ่านมา อาจจักให้รัฐบาลใช้มาตรการล็อกดาวน์หรือเคอร์ฟิวในบางพื้นที่ของเมืองไทยเรา บริบทหนึ่งที่เป็นกระแสของสังคมก็คือรัฐบริหารสถานการณ์โควิดทั้งมาตรการป้องกันระมัดระวังที่เข้มงวด ปริมาณของวัคซีนที่เพียงพอต่อจำนวนประชากร มิอาจจักรวมถึงวาระของนักการเมืองไทยบางคนที่ฉกฉวยโอกาสนี้เป็นของตนทั้งการอยู่เบื้องหลังของม็อบ การออกมาขับไล่รัฐบาลและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข…

ภาพหนึ่งที่มิได้เกิดขึ้นปรากฏบ่อยนักสำหรับคนต่างชาติที่เป็นผู้ป่วยด้วยโรคดังกล่าว อาทิ มีคนไทยใจดีหลายๆ คนทำอาหาร เครื่องดื่มไปมอบให้แก่ทีมบุคลากรทางการแพทย์ที่เขาเหล่านั้นต้องเสียสละเวลา ชีวิต ทุ่มเทกับการทำหน้าที่การงาน วัดบางวัดที่มีศาลาการเปรียญ สถานที่เพื่อเป็นการพักฟื้นสำหรับผู้ป่วย การบริจาคช่วยเหลืออุปกรณ์ทางการแพทย์ในโรงพยาบาลที่ต้องการความช่วยเหลือ ในภาพลักษณ์ดังกล่าวเราท่านมิได้พบเห็นถึงความช่วยเหลือจากนักการเมืองไทยเราที่บางคนมีเงิน มรดกทรัพย์สินในจำนวนร้อยล้านพันล้าน จักเสียสละเงิน เวลา การทำหน้าที่ของตนเองไปยังประชาชนอย่างแท้จริง นักการเมืองยังมีตัวตนอยู่ท่ามกลางความทุกข์เดือดร้อนของประชาชนอย่างแท้จริงหรือไม่

ผู้เขียนรวมถึงท่านผู้อ่านอีกหลายท่านอาจจักมีความสงสัยและการคาดการณ์ถึงภายภาคหน้าทั้งของพลเมืองไทยเราและชาวต่างชาติที่เข้ามาอยู่ในแผ่นดินไทย สิ่งหนึ่งที่พบเห็นได้ในภาพที่แท้จริงก็คือ ระบบเศรษฐกิจของประชาชนชาวบ้าน การค้าขายทำมาหากิน ความเป็นอยู่เพื่อให้อยู่รอดท่ามกลางของสถานการณ์การติดเชื้อโควิด-19 อาชญากรที่เกิดขึ้นรายวันในสังคมไทยเราทั้งลัก วิ่ง ชิง ปล้น ฆ่า คดีความในศาล นักโทษผู้ต้องขังในเรือนจำยังคงมีอยู่ในจำนวนที่มากสิ่งหนึ่งที่เราท่านต้องรอดไปด้วยกันทั้งประเทศก็คือ การระมัดระวังตั้งแต่ระดับบุคคล ครอบครัว ชุมชน สังคม การเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ ความเห็นใจที่แผ่ไปถึงผู้ป่วย ครอบครัวเขาเหล่านั้น อาจรวมถึงมาตรการของรัฐที่เข้มงวดถึงการจับปรับคนที่ไม่สวมใส่หน้ากากอนามัย ที่มีการปรับในระดับหมื่นบาท จักเป็นการซ้ำเติมชีวิตความเป็นอยู่ด้วยหรือไม่…

รัฐบาลที่นำโดย พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา กัปตันในการขับเคลื่อนเรือลำใหญ่ของประเทศให้ผ่านมรสุมทั้งเศรษฐกิจ การเมือง การศึกษา สังคม ความเจ็บป่วยด้วยโรคหลายประเภทรวมทั้งโควิด-19 การปฏิรูปประเทศในบริบทต่างๆ ที่ได้ให้สัญญาไว้ “ขอเวลาอีกไม่นาน เราจะทำตามสัญญา” การบริหารงานในระดับประเทศต้องใช้ศาสตร์ ศิลป์ วิทยายุทธ์ มิอาจจักรวมถึงยุทธศาสตร์ชาติยี่สิบปี รัฐมนตรีหรือคนที่อยู่รอบข้างของนายกรัฐมนตรีที่ช่วยบริหารราชการประเทศในวันเวลานี้เป็นเช่นไร

ภาพลักษณ์หนึ่งที่อยู่ล้อมรอบตัวของผู้นำแห่งรัฐทั้งญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง เขาเหล่านั้นมีความจริงใจในการเข้ามาช่วยบริหารราชการในระดับประเทศอย่างแท้จริงหรือไม่ ฤาว่าศึกของโควิด-19 ในครั้งนี้อาจจะทำให้ลำเรือหรือนาวาแห่งรัฐบาลต้องโดนพายุให้เรือสามารถไปอย่างตลอดรอดฝั่ง หรืออาจจักมีใครบางคนที่มิช่วยพายแล้วยังเอาเท้าราน้ำ หนอนบ่อนไส้ ใช่ครับท่าน ดีครับผม เหมาะสมครับนาย ควรจักใช้การบริหารราชการประเทศชนิดใดแล…

QR Code
เกาะติดทุกสถานการณ์จาก Line@matichon ได้ที่นี่
Line Image