| ที่มา | หนังสือพิมพ์มติชน หน้า18 |
|---|---|
| เผยแพร่ |
กล่าวถึง “หลังคาแดง” น้อยคนนักจะทราบว่าคือ สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา หรือโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา ย่านฝั่งธนบุรี ที่มีความเป็นมายาวนานกว่าศตวรรษ แห่งเดียวในโลกที่มีกำเนิดและได้รับการส่งเสริมพัฒนาไปสู่การเป็นสถาบันจิตเวชตามแบบอย่างอารยประเทศ
สถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยาก่อตั้งขึ้นด้วยพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่ทรงมีพระราชดำรัสไว้ว่า
“ประเทศอื่นราษฎรเขาเป็นผู้ขอให้ทำ เจ้าแผ่นดินจำใจทำ ในเมืองเรานี้เป็นแต่พระเจ้าแผ่นดินเห็นว่าควรจะทำ เพราะจะเป็นการเจริญแก่บ้านเมืองและเป็นความสุขแก่ราษฎรทั่วไป จึงได้คิดทำ เป็นการผิดกันอย่างตรงกันข้าม”
โรงพยาบาลคนเสียจริตจึงได้ก่อตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2432 แรกเริ่มมีผู้ป่วยเพียง 30 คน และได้ทวีจำนวนขึ้นเป็นลำดับ บางปีมีผู้ป่วยมากกว่า 1,000 คน จึงเป็นที่มาให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงย้ายโรงพยาบาลแห่งนี้ไปอยู่บริเวณคลองสานฟากตรงข้ามกับโรงพยาบาลตากสิน ที่ตั้งในปัจจุบัน โดยชาวบ้านนิยมเรียกกันว่า “หลังคาแดง” ตามสีที่ใช้ทาเรือนผู้ป่วย ก่อนจะเปลี่ยนชื่อจากโรงพยาบาลคนเสียจริตเป็นโรงพยาบาลโรคจิต ธนบุรี นำเอาอาชีวบำบัดมาใช้บำบัดรักษาผู้ป่วยจิตเวชเป็นครั้งแรกของไทย
ในช่วงรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 พระราชวงศ์ไทยยังทรงสนับสนุนการดำเนินงานของโรงพยาบาลโรคจิต ธนบุรีอย่างต่อเนื่อง โดยพระราชทานเงินเพื่อสร้างอาคารต่างๆ โดยเฉพาะอาคารราชสาทิส ซึ่งพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระราชทานเงิน 409,071.50 บาท จากการฉายภาพยนตร์ส่วนพระองค์ สมทบกับผู้มีจิตศรัทธาร่วมบริจาค ทั้งนี้ สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนีเสด็จพระราชดำเนินแทนพระองค์ทรงเปิดอาคารเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ.2503 พร้อมมีพระราชดำรัสว่า
“ข้าพเจ้าตระหนักดีว่าผู้ป่วยโรคจิตเป็นบุคคลที่น่าเวทนาสงสารและทราบว่าอาจรักษาให้หายได้ ถ้ารักษาถูกทางในขั้นต้น และได้รับความเห็นอกเห็นใจจากญาติมิตรและสังคม พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้มีพระราชดำริและทรงสนพระราชหฤทัยในเรื่องนี้อยู่แล้ว และหวังเป็นอย่างยิ่งว่าประชาชนจะได้เริ่มเห็นความสำคัญเรื่องปัญหาโรคจิตมากขึ้นและให้ความช่วยเหลือตามโอกาส”
มิเพียงแต่อาคารราชสาทิสเท่านั้น พระราชวงศ์ยังพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์สร้างอาคารหลายครั้ง อาทิ อาคารสมเด็จพระบรมราชินีนาถในรัชกาลที่ 9 ต่อมาโรงพยาบาลโรคจิต ธนบุรี ได้เปลี่ยนชื่อเป็นโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา ขยายงานจิตเวชสาขาต่างๆ ตั้งแผนกประสาทขึ้น ทั้งยังเป็นโรงพยาบาลแห่งแรกในประเทศไทยที่ใช้เครื่องผ่าตัดสมองด้วยความเย็น และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ยังได้ทรงมีพระมหากรุณาธิคุณ รับมูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยา ไว้ในพระราชูปถัมภ์
ทั้งนี้ มูลนิธิโรงพยาบาลสมเด็จเจ้าพระยาในพระบรมราชูปถัมภ์ฯ ร่วมกับกองทัพบก จัดรายการการกุศล “สายธารศรัทธา สู่…สถาบันจิตเวชศาสตร์ สมเด็จเจ้าพระยา” โรงพยาบาลสมเด็จพระเจ้ายา (หลังคาแดง) 127 ปี ในวันที่ 14 กันยายนนี้ เวลา 22.30-00.30 น.
ขอเชิญร่วมบริจาคสร้างอาคารเพื่อเฉลิมพระเกียรติ 60 พรรษา สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมทบทุนกองทุนสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 เพื่อผู้ป่วยจิตเวชยากไร้ และฝึกอาชีพผู้ป่วยจิตเวช
