เปเล่ ตำนานนักฟุตบอลบราซิลเคยกล่าวไว้ว่า ทีมจากทวีปแอฟริกาจะได้แชมป์ฟุตบอลโลก ก่อนปี 2010 จนถึงตอนนี้ผ่านมา 8 ปีแล้ว ชาติแอฟริกายังมาไกลสุดที่แค่ 8 ทีมสุดท้ายเท่านั้น
ก่อนฟุตบอลโลกเริ่มต้นก็จะมีการถกในประเด็นนี้อีกว่า มีโอกาสหรือไม่ ที่ชาติจากกาฬทวีปจะเข้ารอบรองชนะเลิศได้เสียที?
ฟุตบอลโลก 2018 มี 5 ทีมจากแอฟริกาที่ร่วมฟาดแข้ง ได้แก่ ไนจีเรีย, ตูนิเซีย, อียิปต์, เซเนกัล และ โมร็อกโก แต่ไม่มีทีมไหนที่อันดับโลกอยู่ในท็อป 20 อันดับแรกเลย และที่สำคัญว่ากันว่าทีมจาก
กาฬทวีปถอยหลังไปกว่ายุคก่อนอย่างเห็นได้ชัด
ปีเตอร์ โอเด็มวิงกี้ อดีตนักเตะทีมชาติไนจีเรีย บอกว่า ไนจีเรียเป็นทีมที่ผลงานดีที่สุดจากแอฟริกาในฟุตบอลโลก 1994 คว้าเหรียญทองโอลิมปิกเกมส์ 1996 ด้วยการชนะ อาร์เจนตินา และ บราซิล ได้ ปัจจัยวันนั้นบอกได้เลยว่าไนจีเรียควรจะถึงแชมป์โลกได้แล้ว
ทีมจากแอฟริกาเข้ารอบ 8 ทีมสุดท้ายฟุตบอลโลกได้ 3 ครั้ง แคเมอรูน ปี 1990 เซเนกัล ปี 2002 และ กานา ปี 2010 นี่เป็นผลงานที่ดีที่สุด ซึ่งไนจีเรียก็ยังทำไม่ได้
สาเหตุที่ทีมจากดินแดนกาฬทวีปยังย่ำอยู่กับที่หรือบางทีอาจจะถอยหลังมาจากหลายปัจจัย
สเวน โกรัน อีริกส์สัน ที่เคยคุมทัพ ไอวอรีโคสต์ ในฟุตบอลโลก 2010 มีนักเตะในทีมอย่าง ดิดิเย่ร์ ดร็อกบา, ซาโลมง กาลู ที่คว้าแชมป์ลีกกับ เชลซี มาแล้ว รวมทั้ง ยาย่า ตูเร่ มิดฟิลด์ แมนเชสเตอร์ ซิตี้ บอกว่า ไอวอรีโคสต์ขาดการประสานงานอย่างรุนแรง
”วันนั้นเราจะเตะนัดอุ่นเครื่องกับสวิตเซอร์แลนด์ พอเข้าไปในห้องแต่งตัว กลับไม่มีชุดแข่ง ทั้งๆ ที่เหลือเวลาอีกแค่ 1 ชั่วโมง 15 นาทีก็จะต้องแข่งแล้ว ผมถามว่าคนดูแลเรื่องชุดอยู่ไหน ได้คำตอบว่ายังไม่มา ก่อนแข่ง 45 นาทีชุดก็มาถึง นักเตะก็รื้อมาใส่กันทันที เกิดความโกลาหลขึ้น เพราะเสื้อสลับกันไปหมด และก่อนจะอบอุ่นร่างกาย มีนักเตะคนหนึ่งเดินมาบอกว่าคงลงเล่นเกมนี้ไม่ได้แล้ว ซึ่งเขาไม่ได้เจ็บนะ แต่คนดูแลเสื้อผ้าลืมเอาสตั๊ดมาให้จากโรงแรม สุดท้ายดร็อกบาบอกกับผมว่า ที่แอฟริกา มันก็ประมาณนี้แหละ” สเวนเล่า
อีกสาเหตุมาจากการที่ชาติแอฟริกานิยมใช้โค้ชจากยุโรปหรืออเมริกาใต้มาคุมทีม และยังไม่มีโค้ชชาวแอฟริกันแท้ๆ ที่พาทีมจากแอฟริกาเข้าถึงรอบ 8 ทีมสุดท้ายได้เลย
โอเด็มวิงกี้บอกว่า สิ่งที่จะได้จากโค้ชนอกทวีป คือ การเตรียมทีมล่วงหน้าที่เป็นมืออาชีพ มีการติวแทคติค
มากกว่าการใช้ความสามารถเฉพาะตัวของนักเตะ รวมทั้งเรื่องวิทยาศาสตร์การกีฬา โภชนาการ ซึ่งเป็นเรื่องที่โค้ชในแอฟริกาไม่คุ้นเคยนัก
ส่วนสเวนบอกว่า ทีมแอฟริกันมักจะใช้โค้ชในประเทศในรอบคัดเลือก พอได้ตั๋วไปรอบสุดท้ายก็จะเปลี่ยนมาใช้โค้ชชื่อดังจากยุโรปหรืออเมริกาใต้แทน และมีเวลาเตรียมทีมแค่ 2 เดือนก่อนแข่งเท่านั้น จริงๆ แล้วพวกเขาควรจะใช้บริการของโค้ชที่อยู่กับทีมมา 4 ปี เพราะมันดีกว่าให้นักเตะต้องมาทำงานกับโค้ชที่เข้ามาคุมทีมแค่เดือนเดียว
เกตง บง กองหลังทีมชาติแคเมอรูนของ ไบร์ทตัน แสดงความคิดเห็นว่า นักเตะในทวีปนี้เต็มไปด้วยพรสวรรค์ แต่สาธารณูปโภคด้านฟุตบอลของแอฟริกาแย่มาก สนามไม่ดีพอ และไม่มีลีกที่แข็งแกร่งเลย
เรื่องการเตรียมทีมก็เป็นปัญหาหนึ่ง ปาทริก เอ็มโบม่า กองหน้าแคเมอรูนยุคฟุตบอลโลก 2002 เล่าว่า มีผู้บริหารบางคนเชื่อว่าแคเมอรูนจะทำผลงานได้ดีด้วยการเก็บตัวเพียง 1-2 เดือน ทั้งๆ ที่ต้องทำมาก่อนหน้านั้น 7-8 เดือนแล้วถึงจะมีลุ้น ฝันที่จะเข้าถึงรอบรองชนะเลิศของแคเมอรูนดับไปตั้งแต่ก่อนเดินทางไปญี่ปุ่นเสียอีก
ทั้งหมดนี้เป็นเพียงบางปัญหาที่ยังแก้ไม่ตกของทีมจากกาฬทวีป การจะประสบความสำเร็จในฟุตบอลโลกมีปัจจัยอีกมากมาย ใครแก้ได้หมดก่อน โอกาสยิ่งใหญ่ก็มาก่อนเป็นธรรมดา
