โลกมีการเปลี่ยนแปลงก้าวหน้าไปทั่วทุกด้าน ถ้ายกเว้นด้านการเมืองด้านประชาธิปไตยแล้ว ในด้านอื่นๆ สังคมไทยเราไม่ได้ล้าหลังสังคมโลกเลย เช่นเดียวกับงานด้านการสืบสวนสอบสวนของเจ้าหน้าที่ ไม่ว่าจะเป็นตำรวจ หรือกรมสอบสวนคดีพิเศษ ก้าวสู่ความทันสมัยไฮเทคแล้วมากๆ
ยุคนี้การทำคดีต่างๆ มีวิทยาศาสตร์เป็นตัวนำเป็นตัวกำกับ ทำให้ลดความผิดพลาด ลดการจับแพะจับแกะไปได้เยอะ
เมื่อก่อนสืบสวนหาตัวคนร้าย เน้นสายข่าว สร้างสายในหมู่โจร ต้องเลี้ยงโจรเพื่อแลกกับงานข่าว พอรู้เป้าหมายตรงบ้างไม่ตรงบ้าง ก็หิ้วมาสอบสวนด้วยมือด้วยเท้า บางทีก็รับสารภาพเพราะทนความเจ็บปวดไม่ไหว ทำให้คดีผิดพลาดบ่อยๆ
แต่การทำงานของเหล่ามือสืบสวนวันนี้ เทียบกับเมื่อ 20-30 ปีที่แล้ว นับว่าเปลี่ยนไปจากหน้ามือเป็นหลังมือแล้ว
ยุคนี้ใช้การตรวจสอบด้านเทคโนโลยีเป็นตัวนำ ทั้งต้องมีการตรวจพิสูจน์พยานหลักฐานต่างๆ ทางวิทยาศาสตร์เป็นเครื่องรองรับยืนยัน เพื่อความแม่นยำทางคดี
อย่างคดีการตามหาร่องรอย นายพอละจี หรือ บิลลี่ รักจงเจริญ ซึ่งเป็นคดีที่กระทบด้านสิทธิมนุษยชน สิทธิชุมชนของคนชาติพันธุ์ ตกอยู่ในสายตาองค์กรทั่วโลก
ในขั้นตอนที่ตามหาจนพบชิ้นส่วนกระดูกและถังน้ำมัน 200 ลิตรต้องสงสัยนั้น
กรมสอบสวนคดีพิเศษ หรือดีเอสไอ ซึ่งเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบ ได้ตั้งคณะทำงานที่ประกอบจากหน่วยงานต่างๆ และองค์กรต่างๆ
ไม่ว่าจะเป็น สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ กระทรวงยุติธรรม, ตำรวจ ตชด. ที่มีทั้งหน่วยทางอากาศและนักประดาน้ำ ไปจนถึงคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ และเจ้าหน้าที่กรมอุทยานแห่งชาติฯ
ใช้เครื่องยานยนต์สำรวจใต้น้ำจากคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ และนักประดาน้ำ ลงตรวจหาพยานหลักฐานที่พื้นที่ใต้น้ำบริเวณสะพานแขวน เขื่อนแก่งกระจาน จนพบหลักฐานสำคัญจนได้
นอกจากต้องใช้ผู้เชี่ยวชาญวิศวกรรมเฉพาะด้านแล้ว การทำงานร่วมกันหลายๆ หน่วยเช่นนี้ ยังแสดงถึงความเปิดเผยโปร่งใสตรวจสอบกันได้ไปในตัว
จะจัดฉาก แอบโยนกระดูก โยนถังลงไปอะไรแบบนั้นคงเป็นไปไม่ได้
แถมชิ้นส่วนกระดูกก็ต้องส่งตรวจที่สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ด้วยกระบวนการสกัดดีเอ็นเอ ตรวจสายพันธุกรรมจนพบว่าตรงกันกับแม่ที่ถ่ายทอดมาสู่ลูก
แบบนี้จะไปเอากระดูกใคร กระดูกอะไร มาใส่เป็นหลักฐานมั่วๆ ไม่ได้ เพราะต้องมีดีเอ็นเอเป็นตัวพิสูจน์อย่างเป็นวิทยาศาสตร์
ในยุคนี้การตรวจพิสูจน์ดีเอ็นเอเป็นจุดสำคัญในการคลี่คลายหลายๆ คดี และเป็นวิทยาการที่น่าเชื่อถือมากที่สุดแล้ว
อีกทั้งทุกคดีมีหลายขั้นตอน พนักงานสืบสวนสอบสวนรวบรวมพยานหลักฐานเสร็จ แจ้งข้อหาดำเนินคดีกับใคร ก็ยังต้องส่งอัยการกลั่นกรอง พอขึ้นสู่ศาลก็ยังต้องสืบพยาน เอานักวิทยาศาสตร์ไปเบิกความตรวจสอบกันอีกชั้น จะบิดเบนในชั้นพนักงานสอบสวนง่ายๆ เป็นไปได้ยาก
นี่เป็นยุคดิจิทัล ยุควิทยาการก้าวหน้า การสู้คดีกันก็ต้องสู้ด้วยผลทางวิทยาศาสตร์ที่เป็นมาตรฐานมากที่สุด
ส่วนจะมีจุดธูปสาบานอะไรบ้าง ก็แค่สีสันให้ดูสนุกสนานกันไป
สุริวงค์ เอื้อปฏิภาน
