มาตรการหนึ่งที่ทางการฮ่องกงอาจงัดขึ้นมาปรามการประท้วงที่แสนยืดเยื้อสู่สัปดาห์ที่ 18 คือการควบคุมการใช้อินเตอร์เน็ตของพลเรือนในดินแดน
เพราะเท่าที่ทราบๆ กันคือ ผู้ชุมนุมฮ่องกงครั้งนี้ไม่มีแกนนำ แต่อาศัยแอพพ์นัดหมายการชุมนุม โผล่ที่นั่น โผล่ที่นี่ อย่างรวดเร็วว่องไว
หากทางการฮ่องกงตัดสินใจใช้มาตรการนี้ขึ้นมาจริงๆ ก็น่าวิตกว่าสถานการณ์ใช้ความรุนแรงอาจจะพีคกว่านี้
เพราะการคุมอินเตอร์เน็ตของจีนเป็นมาตรการโดดเด่น เหมือนเห็นกำแพงเมืองจีน ยิ่งอาจจะทำให้ผู้ประท้วงฮ่องกงเดือดดาลยิ่งขึ้น
จีนไม่เพียงคุมเน็ตในประเทศได้อยู่หมัด ยังสกัดผู้ใช้เน็ตต่างแดนที่ไปพาดพิงจีนในทางเสียหายได้ด้วย
กรณีเมื่อเร็วๆ นี้สะท้านวงการกีฬายอดฮิตของสหรัฐอเมริกา เมื่อผู้บริหารทีมบาสเกตบอล ฮุสตัน ร็อกเก็ตส์ แห่งเอ็นบีเอ ไปโพสต์ข้อความสนับสนุนผู้ประท้วงในฮ่องกงที่เรียกร้องประชาธิปไตย
แม้ว่าเจ้าของทีมและผู้บริหารเอ็นบีเอจะรีบออกแถลงการณ์ชี้แจงและขอโทษแล้ว แต่จีนก็เดินหน้าเขียนเสือให้วัวกลัว
สถานีโทรทัศน์ซีซีทีวี ยักษ์ใหญ่ของจีนระงับการถ่ายทอดเกมปรีซีซั่นของเอ็นบีเอ พร้อมสั่งตรวจสอบความร่วมมือและการสื่อสารทุกด้านที่เกี่ยวกับเอ็นบีเอ
สังคมอเมริกันตอนนี้จึงโต้เถียงกันยกใหญ่ว่า ควรรักษาเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นไว้ให้แม่นมั่น หรือควรเห็นแก่เงินจำนวนมหาศาลหลายพันล้านที่ดีลกับจีน
ผู้สร้างการ์ตูนเสียดสี South Park ใช้การตอบโต้กรณีที่เผชิญคล้ายกันนี้แตกต่างออกไป
เซาท์พาร์คเป็นการ์ตูนลายเส้นสีสันน่ารัก แต่มีเนื้อหาเป็นบทสนทนาที่เสียดสีสังคมและการเมืองสุดกวน ได้รับการเผยแพร่คลิปสตรีมมิ่งและทางโซเชียลมีเดียจีนมาตลอด กระทั่งมาถึงตอนที่ชื่อว่า Band in China ไปกระตุกต่อมเคืองของจีนเข้า
เป็นเนื้อหาเสียดสี วัฒนธรรมอเมริกันต้องปรับตัวเพื่อหลีกเลี่ยงการเซ็นเซอร์ของจีน โดยมีตัวละครหนึ่งบ่นออกมาว่า “ไม่คุ้มที่จะอยู่ในโลกที่จีนควบคุมศิลปะประเทศของฉันเลย”
ด้วยเหตุนี้จีนจึงสั่งยุติการเผยแพร่สื่อการ์ตูนเรื่องนี้ทุกช่องทางในทันที
ปรากฏว่าผู้สร้างการ์ตูนออกแถลงการณ์ขอโทษจีนที่ประชดหนักขึ้นไปอีกว่า “ก็เหมือนเอ็นบีเอนั่นแหละ เรายินดีต้อนรับการเซ็นเซอร์ของจีนเข้าสู่บ้านเราและหัวใจของเรา เรารักเงินมากกว่าเสรีภาพและประชาธิปไตยจ้ะ และท่านสีก็ไม่เห็นจะเหมือนวินนี่ เดอะ พูห์ แม้แต่น้อย”
คำขอโทษนี้คาดเดาได้ไม่ยากว่า การ์ตูนเรื่องนี้คงจะไม่ได้ไปโผล่ในเน็ตจีนอีกนาน ถ้าแฟนพันธุ์แท้คิดจะย้ายถิ่นมาดูในฮ่องกง ก็คงไม่ได้อีกเพราะฮ่องกงก็กำลังจะคุมเน็ตเช่นกัน
หรือจะมาใกล้ๆ ดูที่ไทยแลนด์ ก็อาจติดขัดเสียแล้ว เพราะตอนนี้กระทรวงดีอีเอสกำลังอะเลิร์ต มีคำสั่งให้ร้านค้าร้านกาแฟต่างๆ ที่เปิดไวไฟฟรี จัดเก็บข้อมูลการจราจรอินเตอร์เน็ตขึ้นมาอีก
ยุคนี้เสรีภาพหายากและยุ่งยากจริงๆ
ชุมฉันท์ ชำนิประศาสน์
